Η Βουλή ως άσυλο ανιάτων

Του Βασίλη Ραφαηλίδη

ΟΤΑΝ ΤΟ Β ΤΟ ΓΡΑΨΕΙΣ με μικρό, η λέξη βουλή σημαίνει «οριστική απόφαση», που έρχεται σαν συνέπεια της ελεύθερης βούλησης. Όταν το Β το γράφεις με κεφαλαίο, Βουλή σημαίνει σώμα εκλεγμένων ή διορισμένων ανθρώπων που καταλήγουν από κοινού σε αποφάσεις, που λέγονται νόμοι και που αφορούν ολόκληρη την κοινωνία. Δουλειά της Βουλής είναι να παράγει νόμους και να ελέγχει την εκτελεστική εξουσία (την κυβέρνηση). Είναι άλλο πράγμα η Βουλή, άλλο το Κοινοβούλιο και άλλο το κοινοβουλευτικό σύστημα (διακυβέρνησης). Κοινοβούλιο υπάρχει εκεί που υπάρχουν δύο νομοθετικά σώματα, ας πούμε μια Βουλή και μια Γερουσία.

Συνεπώς, λανθασμένα ονομάζουμε την ελληνική Βουλή, Κοινοβούλιο. Ο χαρακτηρισμός έμεινε από τότε που στην Ελλάδα υπήρχε και Γερουσία.

ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ είναι ένας τρόπος λειτουργίας της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Η πρώην Σοβιετική Ένωση ανήκε αυτοδικαίως στη διεθνή Διακοινοβουλευτική Ένωση διότι είχε Βουλή. Κοινοβουλευτικό σύστημα όμως δεν είχε. Βουλή μπορεί να έχουν στην υπηρεσία τους ακόμα και οι δικτάτορες. Όμως, και οι δημοκρατίες έχουν τη διακριτική ευχέρεια να χρησιμοποιούν δικτατορικά τις Βουλές, ή να μην τις χρησιμοποιούν καθόλου, όπως εδώ στην Ελλάδα. Όπου η Βουλή υπάρχει για να κοιμούνται στα έδρανά της οι κουρασμένοι βουλευτές, στις σπάνιες περιπτώσεις που πάν' εκεί ύστερα από μια κοπιαστική ημέρα συνεχών περιπάτων από υπουργείο σε υπουργείο, προκειμένου να πετύχουν ένα προσωπικό ή πελατειακό ρουσφέτι, που θα εξασφαλίσει τόσο την επανεκλογή του βουλευτή όσο και τα κονδύλια που απαιτούνται γι' αυτήν.

Η ζωή ακριβαίνει και μαζί της και η πολιτική ζωή, που δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει χωρίς σπόνσορες. Θα χαιρόμουν πολύ αν ένας τίμιος υποψήφιος βουλευτής έγραφε στο προσωπικό διαφημιστικό του φυλλάδιο: Αν και βρωμιάρης, με συνιστούν 35 κατασκευαστές πλυντηρίων εγκεφάλων.

Η ΥΠΑΡΞΗ ΒΟΥΛΗΣ σε μια χώρα καθόλου δεν εγγυάται και την ύπαρξη κοινοβουλευτικού συστήματος, κατ'ουσίαν και όχι τύποις. Όταν οι νόμοι απλώς ψηφίζονται από τους βουλευτές και μόνο δυο τρεις απ' αυτούς ξέρουν τι ακριβώς ψήφισαν, τότε τους νόμους δεν τους παράγει η Βουλή, αλλά η κυβέρνηση που τους εισηγείται στη Βουλή.
Σε μια τέτοια περίπτωση η κυβέρνηση ασκεί δικτατορία, μεταμφιεσμένη σε δημοκρατία. Και οφείλουμε να την αντιμετωπίσουμε όπως θα αντιμετωπίζαμε κάθε δικτατορία. Ίσως μάλιστα και πιο σκληρά, υπολογίζοντας τον εμπαιγμό που υφιστάμεθα ως ψηφοφόροι στη «μεγάλη γιορτή της Δημοκρατίας» την ημέρα των εκλογών, μια φορά στα τέσσερα χρόνια. Αλλά και μια φορά στα είκοσι χρόνια να γίνονταν εκλογές, καθόλου δεν θα καταλαβαίναμε τη διαφορά, εφόσον δε λέει να αποχτήσει ουσιαστικό περιεχόμενο το κοινοβουλευτικό σύστημα και η Βουλή παραμένει άσυλο ανιάτων κατά τον νουν και κατά το ήθος.  

Γίνονται όμως εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια διότι ο χρόνος αυτός κρίνεται επαρκής για αλλαγή βάρδιας των κομμάτων εξουσίας ενώπιον της κρεμασμένης Μεγάλης του Έθνους Κουτάλας. Όλοι πρέπει να φαν' (από τα «πακέτα» σήμερα). Κι αυτό συνιστά μια μορφή Μασητικής Δημοκρατίας, ιδιαίτερα προσφιλούς στους Έλληνες πολιτικούς και των δύο μασητικών κομμάτων εξουσίας. Εφόσον δεν είστε στενός συγγενής εξ αίματος ή εξ αγχιστείας ενός υποψήφιου βουλευτή, κρατηθείτε όσο γίνεται πιο μακριά και από τα δύο κόμματα εξουσίας. Προτιμήστε κόμματα που δεν έχουν καμιά ελπίδα να πλησιάσουν την Εθνική Κουτάλα, αλλά που μπορούν να επιβλέπουν τη χρήση της. Σε μια χώρα με Βουλή αλλά χωρίς κοινοβουλευτικό σύστημα, η αντιπολίτευση των μικρών κομμάτων είναι πολύ χρήσιμη.

ΠΡΟΣΟΧΗ, Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ των μικρών κομμάτων, όχι των μεγάλων.

Γιατί το μεγάλο κόμμα που περιμένει να έρθει η σειρά του να πλησιάσει την Εθνική Κουτάλα δεν μπορεί να ασκήσει αντιπολίτευση, αφενός γιατί έχει χεσμένη τη φωλιά του από τότε που ήταν συμπολίτευση και αφετέρου διότι θα ήθελε να του φερθεί με την ίδια αβρότητα η συμπολίτευση όταν γίνει αντιπολίτευση. Ο μεγάλος συνταγματολόγος Αλέξανδρος Σβώλος έλεγε πως ο βασικός κίνδυνος που αντιμετωπίζει το κοινοβουλευτικό σύστημα είναι η μετατροπή του σε κομματικό σύστημα. Όχι γιατί την εξουσία την ασκούν εναλλάξ τα αναγκαία σ' αυτό το σύστημα κόμματα, αλλά διότι το κόμμα που σχηματίζει κυβέρνηση, ενώ τη νύχτα των εκλογών, μόλις ανα­κοινωθούν τα αποτελέσματα θα σπεύσει να δηλώσει διά του αρχηγού του πως θα ασκήσει εξουσία στο όνομα όλου του λαού, την άλλη κιόλας μέρα αρχίζει να την ασκεί ερήμην των πάντων (εκτός των «φίλων και συμμάχων») και κυρίως ερήμην των άλλων κομμάτων, που ποτέ κανείς δεν θα τα ρωτήσει επί του πρακτέου, τουλάχιστον όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, που εξ ορισμού δεν θα ήταν δυνατό να είναι κομματική αφού είναι εθνική.

Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες, το παλιό θούριο-σύνθημα του ΕΛΑΣ «Στ' άρματα, στ' άρματα, εμπρός στον αγώνα» δεν έχασε την επικαιρότητα και την πολιτική του βαρύτητα.

Δημοσιεύτηκε στην "Ελευθεροτυπία" Παρασκευή, 24 Μαρτίου 2000