Η Κάρι Μάθισον σάστισε...

Οταν η κινηματογραφική φαντασία συναντάει τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Με αφορμή μια τηλεοπτική σειρά

Πού σταματάνε τα όρια της κινηματογραφικής φαντασίας (λέμε τώρα) και πού ξεκινάνε τα πραγματικά σενάρια και σχέδια ιμπεριαλιστών, αστικών κρατών, μυστικών υπηρεσιών και κάθε είδους μηχανισμών και η εξοικείωση των λαών με αυτά, είναι καμιά φορά δύσκολο να διακρίνει κανείς.

Πριν λίγες μέρες προβλήθηκε πλατιά από τα αστικά ΜΜΕ και μια ακόμη περίπτωση, αυτή της ταινίας «Made in France», που απέτυχε για δεύτερη φορά την περασμένη βδομάδα να κάνει πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες. Ο λόγος; Η ταινία που γυρίστηκε πέρυσι, έχει ως υπόθεση τις φετινές επιθέσεις τζιχαντιστών στο Παρίσι! Ακόμα πιο ανατριχιαστικό; Τη μέρα των επιθέσεων, το Παρίσι είχε γεμίσει με αφίσες της ταινίας, που έδειχναν το ένα πόδι του πύργου του Αϊφελ να είναι... καλάσνικοφ. Μάλιστα, η πρεμιέρα της ταινίας αναβάλλεται για δεύτερη φορά, αφού είχε αναβληθεί και τον περασμένο Γενάρη λόγω της δολοφονικής επίθεσης τότε στο περιοδικό «Charlie Hebdo».
Βέβαια, η συγκεκριμένη ταινία δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα «διαβολικών συμπτώσεων». Κι ούτε είναι σκοπός του άρθρου να αποκαλύψει αν η κότα έκανε τ' αυγό ή τ' αυγό την κότα. Αλλωστε, συνειδητά ή κατά τύχη, «τα μεγάλα πνεύματα» δεν μπορεί παρά να συναντώνται όλο και περισσότερο πάνω στο έδαφος των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και των σκληρών συγκρούσεων μονοπωλίων, καπιταλιστικών κρατών και ιμπεριαλιστικών ενώσεων για το μοίρασμα αγορών, πλουτοπαραγωγικών πηγών, δρόμων μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων. Εδαφος που προσφέρεται και αξιοποιεί και κάθε λογής «αναπαραστάσεις» της πραγματικότητας και όλα τα σύγχρονα μέσα, μαζί και της προπαγάνδας, της τρομοϋστερίας και της «ψυχολογικής προετοιμασίας» για την επιτυχία των σχεδίων κάθε πλευράς και όλων των πλευρών μαζί ενάντια στους λαούς. Σχέδια που χρειάζονται και την καλλιέργεια της ανοχής, έως και ενεργητικής συμμετοχής των λαϊκών στρωμάτων και της νεολαίας. Και τι καλύτερο από τον κινηματογράφο, «τη μαζικότερη όλων των τεχνών»;

Ιμπεριαλιστική «Πατρίδα», αγέλη λύκων

Μια ακόμη τέτοια περίπτωση είναι η συναρπαστική και πολυβραβευμένη τηλεοπτική σειρά (πολιτικό - κατασκοπευτικό θρίλερ) «Homeland», που έχουν παρακολουθήσει εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη. Πρόκειται για παραγωγή του γνωστού μονοπωλιακού ομίλου του δισεκατομμυριούχου Μέρντοχ «Fox Entertainment Group» κι ο τίτλος της σειράς, που κατά κυριολεξία μεταφράζεται «Πατρίδα», μάλλον περισσότερο παραπέμπει στο «Τμήμα Εθνικής Ασφαλείας» (Department of Homeland Security) της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ, την «ομπρέλα» δηλαδή όλων των μυστικών υπηρεσιών που δημιουργήθηκε μετά την 11η Σεπτέμβρη. Η σειρά - στον 5ο πλέον κύκλο της - πραγματικά δεν έχει «λείψει» από κανένα από τα μέτωπα αμερικανικού ενδιαφέροντος: από το Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Ιράν και τη Συρία ως τη Λατινική Αμερική, ακολουθεί καταπόδας, «σαν πιστός στρατιώτης» την αμερικανική πολιτική. Ενώ, ανά περιπτώσεις, λειτουργεί κι ως «ιχνηλάτης», με ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά στιγμιότυπά της να είναι το τέλος του 3ου κύκλου, το 2013, οπότε ουσιαστικά προαναγγέλθηκε η συμφωνία ΗΠΑ και λοιπών με το Ιράν, που επιτεύχθηκε φέτος!

Η υπόθεση της φετινής σεζόν, που όλως τυχαίως από τη Μέση Ανατολή μεταφέρεται ξαφνικά στη Γερμανία (!) κι ακόμα πιο τυχαία εστιάζει στη σύγκρουση ΗΠΑ - Ρωσίας με επίκεντρο τη Συρία, περιλαμβάνει, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, τα εξής πάνω - κάτω: η CIA παρακολουθεί τις τηλεφωνικές συνομιλίες στο έδαφος της Γερμανίας. Οπως, δηλαδή, αποκαλύφτηκε και στην πραγματικότητα, μόνο που στη σειρά εμφανίζεται να γίνεται σε συνεννόηση με τις μυστικές υπηρεσίες της Γερμανίας, για να παρακάμψουν το γερμανικό Σύνταγμα. Η σχέση αυτή αποκαλύπτεται κατά λάθος σε μια κυβερνοεπίθεση. Τα έγγραφα που διαρρέουν, προσπαθούν να τα ανακτήσουν διάφοροι, εκτός από την CIA και τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες. Για παράδειγμα, το ίδρυμα ενός μεγαλοκαπιταλιστή, που εκτός των άλλων παρουσιάζεται να πρωτοστατεί στο θεάρεστο και με το αζημίωτο έργο της «ανθρωπιστικής βοήθειας», χρησιμοποιώντας για «ντεκόρ» τους καταυλισμούς προσφύγων στη Μέση Ανατολή (οι ομοιότητες συμπτωματικές). Γι' αυτόν τον καπιταλιστή δουλεύει μάλιστα και η πρωταγωνίστρια της σειράς, Κάρι Μάθισον, μεγαλοστέλεχος της CIA σε όλες τις προηγούμενες σεζόν και νυν «κυνηγημένη» κι αδέσποτη «σύμβουλος επί θεμάτων ασφαλείας» (κάτι μας θυμίζει). Αλλά και οι Ρώσοι, που στη σειρά εμφανίζονται να έχουν πράκτορα τη... διευθύντρια του σταθμού της CIA στο Βερολίνο, η οποία για να μην αποκαλυφθεί, «καρφώνει» τον ανώτερό της ως πράκτορα των Ισραηλινών, αξιοποιώντας τη «συμπάθειά» του για το Ισραήλ. «Παγιδεύοντας» ταυτόχρονα (οι Ρώσοι πάντα) τους Ισραηλινούς, ως υπεύθυνους για τη βόμβα που έβαλαν οι ίδιοι σε αεροπλάνο που μετέφερε το στρατηγό - πολιτικό διάδοχο (κατόπιν εκβιασμού από τις ΗΠΑ) του... Ασαντ! Και σε δεύτερο πλάνο, έτσι παρεμπιπτόντως, ο εκτελεστής της CIA που προηγούμενα πολεμούσε δυο χρόνια στη Συρία (τους τζιχαντιστές;!), ύστερα από κάτι «παρεξηγήσεις», βρίσκεται τυχαία σε πυρήνα τζιχαντιστών στη Γερμανία που σχεδιάζουν επιθέσεις στο Βερολίνο, «αρπάζει την ευκαιρία» και φτιάχνει ένα αποτυχημένο τελικά σχέδιο, για να τους καθοδηγήσει να περάσουν τα σύνορα και να πολεμήσουν στη Συρία!

«Μύλος» δηλαδή. Ολοι με όλους και όλοι εναντίον όλων. «Κουβάρι» ανταγωνισμών, πισώπλατων μαχαιρωμάτων, αλλά και λυκοσυμμαχιών για τη λεία. Οπως και στην πραγματικότητα, πάνω - κάτω, του «αγγελικά πλασμένου» ιμπεριαλιστικού κόσμου που παρακολουθούμε αυτές τις μέρες. Και ουσιαστικά φανερώνοντας, ηθελημένα ή άθελα, ότι τα απλοϊκά παραμύθια που διακινούνται πολύ αυτές τις μέρες (και που η ίδια η σειρά έχει ως φόντο) περί «πολέμου κατά της τρομοκρατίας», «περί Δύσης που αμύνεται σε τζιχαντιστές, προστατεύοντας το δυτικό πολιτισμό», μάλλον δεν αντέχουν σε σοβαρή κριτική. Και απ' αυτή την άποψη, η σειρά είναι έως και ...διδακτική, για τα «θολά» όρια ιμπεριαλιστικής ειρήνης και ιμπεριαλιστικού πολέμου, για το πώς λειτουργούν φανεροί κι αθέατοι μηχανισμοί του αστικού κράτους και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, για το πώς αυτό που φαίνεται πολλές φορές δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα κι ακόμη για το πώς ανταγωνισμοί και συνεργασίες κάθε είδους στην πραγματικότητα συνυπάρχουν.

Οπλα και «όπλα»

Για την επιρροή που έχουν οι σειρές αυτές και το πώς αξιοποιούνται πολύπλευρα, είναι χαρακτηριστικά και ορισμένα στοιχεία από τα «παραλειπόμενα» της εν λόγω.

Οπως για παράδειγμα το περιστατικό που αποκάλυψε πριν το δεύτερο κύκλο ο Ντάμιεν Λιούις, ένας εκ των πρωταγωνιστών στις πρώτες σεζόν. Οπως λοιπόν διηγήθηκε, κατά τη διάρκεια δείπνου στο Λευκό Οίκο, γύρισε στον Ομπάμα (που φημίζεται ως... φαν της σειράς) και αστειεύτηκε (;) λέγοντάς του: «Οι παραγωγοί της σειράς μού ζήτησαν να μας προειδοποιήσεις για τις επόμενες κινήσεις στην εξωτερική πολιτική, ώστε να παραμένει επίκαιρη». Να πώς περιγράφει την αντίδραση του Προέδρου των ΗΠΑ: «Με κοίταξε στα μάτια και μου είπε: "Θα σιγουρευτώ ότι θα γίνει". Δεν έπαιξε καν το βλέφαρό του. Ανακάλυψα ότι έχει φοβερή αίσθηση του χιούμορ...»1.

Τη «χιουμοριστική» διάθεση του Ομπάμα δε φάνηκε, πάντως, να συμμερίζεται το γερμανικό «Spiegel» (με το γνωστό του ρόλο στα «τζατζαρίσματα» ΗΠΑ - Γερμανίας), που έχει σχολιάσει για τη σειρά ότι αποτυπώνει πως οι ΗΠΑ «αν και μακριά ακόμη απ' το να θεωρούνται δικτατορία, έχουν εφαρμόσει σειρά παρανοϊκών τακτικών που απονομιμοποιούν τη δημοκρατία». Και για να γίνει και πιο συγκεκριμένο, προσθέτει στο ίδιο άρθρο: «Οι πραγματικές μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ πάνε τα πράγματα πολύ μακρύτερα από την πράκτορα Κάρι Μάθισον. Κατασκοπεύουν τους πάντες, ακόμη και τη Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ, που, μέχρι στιγμής, δεν έχει θεωρηθεί ύποπτη για δεσμούς με την ισλαμιστική τρομοκρατία...»2.

Ούτε πιο πριν, που η λιβανέζικη κυβέρνηση, τον Οκτώβρη του 2012, είχε επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι θα μηνύσει τους παραγωγούς «για δυσφήμιση της χώρας»3, αφού η σειρά παρουσίαζε τη Βηρυτό και συγκεκριμένα την κεντρική οδό Hamra ως μέρος που σουλατσάρουν τρομοκράτες. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα συγκεκριμένα γυρίσματα είχαν γίνει στο Ισραήλ, αφού ο ένας από τους συμπαραγωγούς της σειράς είναι Ισραηλινός (όπως και η ιδέα για την πρώτη σεζόν μεταφορά από αντίστοιχη ισραηλινή σειρά) και απαγορεύτηκε η είσοδός του στο Λίβανο. Αντίστοιχα παράπονα έκανε και στην περσινή σεζόν η κυβέρνηση του Πακιστάν (σύμμαχος κατά τ' άλλα των ΗΠΑ), αφού παρουσιάζονταν θύλακες στις μυστικές υπηρεσίες του να στηρίζουν τους «Ταλιμπάν», που επιτίθενται στην αμερικανική πρεσβεία στο Ισλαμαμπάντ.

Εξάλλου, η σειρά έχει κατηγορηθεί από πολλούς (ακόμη και τους πιο «αγύμναστους») και επανειλημμένα ότι αναπαράγει χοντροκομμένα την αμερικανική εξωτερική πολιτική και καλλιεργεί ρατσιστικά στερεότυπα για τους μουσουλμάνους. Μάλιστα, έχει πέσει και «θύμα» ακτιβισμού τον περασμένο μήνα, όταν αραβόφωνοι που είχαν προσληφθεί για να κάνουν γκράφιτι στο σκηνικό, έγραψαν στα αραβικά συνθήματα κατά της σειράς. Ενώ η Διεθνής Αμνηστία, σε έκθεσή της το 2014 για τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχει σημειώσει ότι λόγω σειρών όπως το «Homeland» που «εξιδανικεύουν τα βασανιστήρια», ένας στους τρεις Βρετανούς, ειδικά οι νέοι, «έχουν πιστέψει στην ιδέα ότι η προσωπική τους ασφάλεια μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη χρήση βασανιστηρίων»4!

Αντί επιλόγου

Η συγκεκριμένη σειρά δεν είναι, βέβαια, η μόνη. Δεκάδες είναι τα ανάλογα παραδείγματα, όπως είπαμε και στην αρχή. Οπως π.χ. αυτό του «House of Cards», όπου ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ανάμεσα σε πολλά άλλα εμφανίζεται να προσπαθεί να πείσει το Ρώσο Πρόεδρο να επιτεθούν μαζί στη Μέση Ανατολή, αλλά το σχέδιο ναυαγεί εξαιτίας ενός στρατιωτικού επεισοδίου...

Επιβεβαιώνοντας ότι όλο και πιο δύσκολα διακρίνει κανείς τις γραμμές του «πραγματικού» και του «εικονικού» ιμπεριαλιστικού πολέμου. Δεν είναι η φαντασία των κινηματογραφιστών που μειώνεται. Είναι η εγκληματική «φαντασία» των καπιταλιστών στο κυνήγι του κέρδους που έχει ξεπεράσει κι αυτά τα όρια των ταλαντούχων καλλιτεχνών τους, που αναπαράγουν - μάλλον ασθμαίνοντας και με τις αναγκαίες κάθε φορά πινελιές - τις εξελίξεις και τα νέα «επεισόδια» του ιμπεριαλιστικού πολέμου που βρίσκεται σε εξέλιξη εντός κι εκτός συνόρων. Κρύβοντας, βέβαια, την ταξική ουσία και το χαρακτήρα του και παρουσιάζοντας τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο περίπου ως... προϊόν συνωμοσίας και σενάριο ταινίας. Αλλά και το ανάποδο: παρουσιάζοντας τα κάθε λογής αιμοβόρικα παιχνίδια του κεφαλαίου και των καπιταλιστικών κρατών που παίζονται πίσω από τις πλάτες των λαών, ως περίπου «φυσικά φαινόμενα» τα οποία πρέπει κανείς να συνηθίσει. Αφήνοντας κάπου εκεί στο βάθος εκατομμύρια κόσμου με την απατηλή ελπίδα ότι μόνο «η Κάρι Μάθισον μπορεί να βγάλει άκρη» στο κουβάρι των ανταγωνισμών τους...
___________
Παραπομπές:
1. http://www.tvguide.com/news/homelands-damian-lewis-1045142/
2. http://www.spiegel.de/international/world/paranoia-has-undermined-united-states-claim-to-liberal-democracy-a-932326.html
3. http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-20002148
4. http://www.huffingtonpost.co.uk/2014/05/13/more-britons-than-russians-support-torture_n_5313841.html

Πηγή: Ριζοσπάστης