"Λαϊκή Ενότητα", Οι πολλαπλές μεταμορφώσεις της σοσιαλδημοκρατίας

γράφει, ο Χρήστος Μιάμης

Οι πρωταγωνιστές αλλάζουν με ρυθμούς γεωμετρικούς. Ωστόσο η σκηνή παραμένει η ίδια. Η αστείρευτη πηγή της σοσιαλδημοκρατίας δεν σταματά να παράγει πολλαπλές επιμέρους εκδοχές του εαυτού της. Η δεσπόζουσα εμφάνιση της πολιτικής περιόδου, αφορά στην αναρρίχηση της σοσιαλδημοκρατίας που εκπροσωπεί ο ΣΥΡΙΖΑ, στην διαχείριση της πολιτικής εξουσίας, που γρήγορα μεταβλήθηκε , σε νεοφιλελεύθερη, υιοθετώντας, την ηγεμονική, ευρωπαϊκή εκδοχή της. Υποκύπτοντας καταρχήν στα αρχετυπικά χαρακτηριστικά του ρεύματος που εκπροσωπεί, και μόνο ως αποτέλεσμα της αρχικής αποδοχής, στο βάρος του συσχετισμού δύναμης.

Η ραγδαία αυτή, αντιδραστική μετάλλαξη, δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί αναίμακτα. Άλλωστε, κανένας πολιτικός οργανισμός δεν αλλάζει συνολικά, χωρίς την ύπαρξη φυγόκεντρων τάσεων που αποσπώνται από την κυρίαρχη αφήγηση. Μια τέτοιου τύπου εξέλιξη είναι και η δημιουργία της Λαϊκής Ενότητας. Η οποία αποσπάστηκε από έναν κομματικό πολιτικό οργανισμό, χωρίς ωστόσο σε καμία στιγμή να αποστασιοποιηθεί, από τα πυρηνικά στοιχεία που συνέχουν το ιστορικό πολιτικό ρεύμα που κυοφόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ, και συνεχίζει να χαρακτηρίζει τα βασικά φυσιογνωμικά στοιχεία της ΛΑΕ.

Πρόκειται για το ρεύμα της ανανεωτικής αριστεράς, δηλαδή μιας εκδοχής της σοσιαλδημοκρατίας, που στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες : 

1. Στην αποπομπή, θεωρητικά, πολιτικά και κοινωνικά της επαναστατικής προοπτικής, ως μια μη αποδεκτής κοινωνικοπολιτικής επιλογής.

2. Στην απόσχιση από την ιστορία, τους αγώνες και τις πολιτικές παρακαταθήκες του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος.

3. Στην κατανόηση του σοσιαλιστικού προτάγματος, ως μια ποσοτική, γραμμική μεταρρυθμιστική διαδικασία μηχανιστικής περαίωσης και ολοκλήρωσης, του κοινωνικοπολιτικού μετασχηματισμού του μοντέλου, της σύγχρονης καπιταλιστικής δημοκρατίας.

Αυτοί οι τρεις πυλώνες καθορίζουν σχεδόν σε απόλυτο βαθμό, την στρατηγική αυτού του ρεύματος, και συνεπακόλουθα και το ιδεολογικό και πολιτικό προφίλ της ΛΑΕ.

Σε τέτοιο βαθμό, που το στρατηγικό όριο του συγκεκριμένου πολιτικού μορφώματος, εξαντλείται, σε ένα έωλο κρατισμό εθνικού τύπου, που αρνείται να προσβάλλει τις βασικές δομές του καπιταλιστικού κράτους, προτάσσοντας μια εργαλειακή διαχειριστική θεώρηση, της κρατικής εξουσίας, εν πολλοίς ανερμάτιστη. Ενώ ταυτόχρονα, προσχωρεί στην υϊοθέτηση μιας θεωρητικής και πολιτικής λαθροχειρίας, καθώς ταυτίζει το αφήγημα της αριστεράς -μια λέξη πια εξαιρετικά ευτελισμένη- με ένα μοντέλο κρατικού υδροκεφαλισμού, ως αν το κράτος να αποτελεί μια αυτόνομη έκφραση της καπιταλιστικής εξουσίας, σε διάσταση προς την σφαίρα της παραγωγής και της οικονομίας, αλλά και μια ουδέτερα υπερβατική έννοια, καθαγιασμένη και αμόλυντη από την ουσία της καπιταλιστικής εξουσίας.

Απόρροια αυτής της αντίληψης, είναι η μεγιστοποίηση του νομισματικού ζητήματος, καθώς αυτό εμφανίζεται,, ως η αφετηριακή προϋπόθεση μετάλλαξης των κοινωνικών σχέσεων παραγωγής και του καπιταλιστικού πλέγματος εξουσίας σε επίπεδο κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό. Με αυτόν τον τρόπο δρομολογείται, μια πολιτική και οικονομική τακτική που αποκόπτει την νομισματική εκφορά της καπιταλιστικής εξουσίας, από τις γενεσιουργές αιτίες της, που αφορούν στο κοινωνικά σύνθετο πλέγμα των σχέσεων παραγωγής, που κάθε φορά καθορίζουν τον βαθμό και την ένταση εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, ανεξάρτητα από το νομισματικό μέσο που χρησιμοποιείται, κατά την διαδικασία αγοραπωλησίας της μισθωτής εργασίας.

Ταυτόχρονα πραγματοποιείται μια πολιτική και θεωρητική αλχημεία, που αφορά στην πρόσληψη της ευρωπαϊκής καπιταλιστικής ολοκλήρωσης, -ΕΕ και ΟΝΕ- , ως μια διττά κατακερματισμένης διαδικασίας, όπου διαχωρίζεται πλασματικά, το πολιτικό από το οικονομικό σκέλος της ολοκλήρωσης. Μια πολιτική τακτική εξαιρετικά ανεδαφική, καθώς η ΕΕ, αποτελεί μια ολοκληρωτική καπιταλιστική διαδικασία, όπου τα επιμέρους πολιτικά και οικονομικά στοιχεία, συνιστούν την ολότητα της δομής και της φυσιογνωμίας της, ενώ η ΟΝΕ και το ευρώ δεν αποτελούν μια λανθασμένη τακτική επιλογή αλλά αντίθετα, μια καθοριστική στιγμή στην πορεία της γεωπολιτικής της συνέχειας.

Το σύνολο του πολιτικού και οικονομικού σχεδιασμού της ΛΑΕ, προκύπτει ως αποτέλεσμα μιας βασικής ιστορικής απόφανσης, και παραδοχής. Της παραδοχής, της υποταγής του ταξικού στοιχείου, δηλαδή της ταξικής πρόσληψης του πολιτικού χρόνου και της ιστορίας, σε μια εθνικού τύπου αφήγηση, όπου εντός της άμορφης μορφολογίας της έννοιας λαός, διυλίζεται η κοινωνική και πολιτική αυτοτέλεια του κόσμου της εργασίας. Πρόκειται για μια αντίληψη, που δεν αποσπάται σε καμία της στιγμή από το έδαφος της καπιταλιστικής κυριαρχίας, ενώ εστιάζει μονοδιάστατα στις εξωτερικές εκφράσεις των οικονομικών αντιθέσεων που προκύπτουν στο πεδίο της παραγωγής, καταλήγοντας σε ένα μεταφυσικό διαχωρισμό μεταξύ πολιτικής και οικονομίας, προωθώντας το ιδεολόγημα, ότι είναι δυνατό να αλλάξει ριζικά το πλέγμα της εξουσίας στο πεδίο της πολιτικής, ενώ θα παραμένει ανέγγιχτο το κανονιστικό πλαίσιο κυριαρχίας, στο πεδίο της οικονομίας.

Τίποτε νέο, τίποτε διαφορετικό, τίποτε που να μην αποτελεί τελικά μια αναπροσαρμοσμένη πρόταση σοσιαλδημοκρατικής διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης, -στην ελληνική εκδοχή της- σε μια απονενοημένη απόπειρα να εμφανιστεί - η ΛΑΕ - ως ο αυθεντικός εκφραστής της πολιτικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ, πριν την μετάλλαξή του. Μια πρόταση λοιπό, που ούτε όραμα, ούτε σχέδιο, ούτε διέξοδο μπορεί να δώσει στην εργατική πλειοψηφία που εξακολουθεί να βρίσκεται εγκλωβισμένη σε ένα κυκεώνα κυβερνητικών προτάσεων διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης, που λειτουργούν μόνο, ως μέσο ανακύκλωσης του υπάρχοντος πολιτικού προσωπικού, και συντήρησης των εκλογικών και κοινοβουλευτικών αυταπατών.

Η αριστερά, η αντικαπιταλιστική και κομμουνιστική αριστερά, που δεν μπορεί παρά να θέτει ως αφετηρία κάθε πολιτικής της πρότασης και οποιουδήποτε πολιτικού σχεδιασμού, την οριστική ρήξη και υπέρβαση του καπιταλιστικού προτάγματος, στην πολιτική και στην οικονομία, στην κοινωνική ζωή, και στον πολιτισμό, δεν μπορεί να έχει σχέση με το συνονθύλευμα της πατριωτικής, αριστερής σοσιαλδημοκρατίας που συνιστά η ΛΑΕ.

Η οποιαδήποτε εκλογική ή μετωπική συμπόρευση, με ένα αναπροσαρμοσμένο κακέκτυπο του ΣΥΡΙΖΑ, δεν αποτελεί ευκαιρία για την αυτοτελή εμφάνιση των εργατικών συμφερόντων, ούτε φυσικά συμβολή στην δημιουργία ενός πλειοψηφικού εργατικού πόλου,που μπορεί να λειτουργήσει ως αντίπαλο δέος απέναντι στις καπιταλιστικές ελίτ, εγχώριες και ευρωπαϊκές.

Αντίθετα οποιαδήποτε τέτοια επιλογή, δεν θα συνιστά παρά την προσχώρηση κομματιών της "πάλαι ποτέ αντικαπιταλιστικής αριστεράς" στον πολιτικό σχεδιασμό της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας, η οποία αποτελεί διαχρονικά και στην συγκυρία που διανύουμε, μια από τις βασικές εφεδρείες του συστήματος εξουσίας. Βέβαια, το να μετατοπιστεί ένα μικροαστικό δυναμικό της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, προς τον χώρο της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας δεν αποτελεί ούτε έκπληξη, ούτε ένα απευκταίο γεγονός από μόνο του. Καθώς αυτό που κυρίως ενδιαφέρει, είναι κατά την διάρκεια αυτής της μετατόπισης,να μην εγκλωβιστεί ένα εργατικό και νεολαιίστικο δυναμικό, στους πολιτικούς σχεδιασμούς "επιτελείων", που βρίσκουν την ευκαιρία να ευθυγραμμίσουν την μικροαστική ταξική τους θέση, με τις πολιτικές τους επιλογές, που με ευκολία μπορούν να στεγαστούν σε πολιτικά εγχειρήματα τύπου ΛΑΕ.

Οι οβιδιακές μεταμορφώσεις της σοσιαλδημοκρατίας, από τις νεοφιλελεύθερες μέχρι τις αριστερές εκδοχές της, μετά από έξι χρόνια κοινωνικής εξαθλίωσης και τρία μνημόνια, δεν συνιστούν πολιτική επιλογή για τον κόσμο της εργασίας. Έχει έρθει η ώρα να ανοίξει η συζήτηση και η πρακτική δράση για μια αριστερά, που δεν θα επιβιώνει με δανεικά από την σοσιαλδημοκρατία, που δεν θα αποτελεί ανώδυνη διαμαρτυρία στο άκρο του πολιτικού συστήματος.

Υπεξαίρεσαν τις λέξεις, τα οράματα και τους αγώνες του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος. Δεν πρέπει τουλάχιστον να αφεθεί ο εσμός της σοσιαλδημοκρατίας, σε όλες τις πολλαπλές εκδοχές του, να εμφανίζεται ως η τελική , ως η μοναδική λύση για τις ανάγκες, τα δικαιώματα και τα συμφέροντα του κόσμου της εργασίας.

Η απελευθερωτική κομμουνιστική αφήγηση της ανθρώπινης ιστορίας, πρέπει τώρα να πάρει σάρκα και οστά. Στην πολιτική, στην οικονομία, στην θεωρία, στον πολιτισμό, να μετουσιωθεί σε καθημερινή επαναστατική κοινωνική πράξη, που μόνο από αυτή, είναι δυνατόν να εκβάλει η κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του κόσμου της εργασίας, και όλης της κοινωνίας.

Δεν υπάρχουν μεταβατικές λύσεις, και μεταβατικοί δρόμοι προς τον σοσιαλισμό. Η μόνη μετάβαση που είναι δυνατή στο έδαφος της καπιταλιστικής κυριαρχίας, είναι αυτή που αφορά στην ευκταία μετάβαση εκείνου του πολιτικού προσωπικού που παρασιτούσε στο σώμα της εργατικής τάξης, και έλλογα μετακινείται στον φυσικό πολιτικό του χώρο, της σοσιαλδημοκρατίας και του δυσώδους κοινοβουλευτισμού.

Μια μετάβαση που η προσδοκία είναι , να είναι οριστική και ανεπίστρεπτη.

Πηγή: Praxis