Άρνηση, κατάφαση, καταστροφή

Πώς θα μπορούσε να οριστεί μινιμαλιστικά, αλλά ταυτόχρονα στην βάση των απτών εμπειριών που μας έδωσαν τα τελευταία τρία χρόνια η διαφορά που ο πολιτικός (ή πολιτικάντικος) λόγος αρέσκεται τόσο να καταστέλει, επικαλούμενος τους "καλούς τρόπους" και το "ανοιχτό πνεύμα"--η διαφορά, δηλαδή, "κομμουνισμού" και "αριστεράς";

Είναι απόλυτα ξεκάθαρο ότι μία θεμελιώδης και παντιόθεν επιβεβαιούμενη μορφή ορισμού της διαφοράς αυτής είναι η διαφορά άρνησης και κατάφασης. 

Η "αριστερά" είναι αυτό ακριβώς το πολιτικό στοιχείο του οποίου η πρώτη, η πιο εμφανής προτεραιότητα είναι να καταφάσκει και να επικαλείται θεωρητικά το πνεύμα της κατάφασης: "Ναι, μπορούμε", λέει πρώτα από όλα η αριστερά· "ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός". Όλο το πνεύμα του 1968 εξαργυρώνεται από μια ηθική της κατάφασης απέναντι σε συνθήκες κοινωνικής εξαθλίωσης και καταστροφής, από μια σπουδή για την "επιστροφή στην ομαλότητα", την "κοινωνική ειρήνη" ή "συνοχή", την μακάρια νηνεμία της γηραιάς ηπείρου μετά τον "αιώνα" της επανάστασης, της βίας, της μαζικής πολιτικής. Η "αριστερά" είναι η νοσταλγία για μια "συζητήσιμη" δεξιά, έναν "συζητήσιμο" καπιταλισμό, για "συναίνεση", "αρμονία", "συνέργεια", "αλληλεγγύη", "οργανικότητα". Είναι η κακή συνείδηση της δεξιάς, η κούφια φωνή του υπερεγώ της που την νουθετεί μάταια και μονότονα να λογικευτεί. Η φιλοσοφική της βάση είναι ο εκφυλισμένος Σπινόζα του ύστερου Νέγκρι που με την σειρά του εκφυλίζεται στην new age μαλάκυνση του Χόλογουεϊ. Η "αριστερά" --"έλλογη, υπεύθυνη, ώριμη"-- απεχθάνεται το πνεύμα της άρνησης. Έχει ευνουχίσει ακόμα και τον αναρχισμό, που στη χώρα μας έχει μεταμορφωθεί σε ένα κανίς σαλονιού που τρώει μόνο κονσέρβα, φυλάγοντας τα άγρια ένστικτά του για τους εκτός διαμερίσματος, ενώ στο αφεντικό του είναι όλο χάδια και χαρούλες. Έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο τοπίο χαμογελαστής κατάφασης, της οποίας ο τελικός αποδέκτης και ευνοούμενος δεν είναι άλλος από την απόλυτη άρνηση που ενσαρκώνει ο καπιταλισμός: την άρνηση, για παράδειγμα, της αξίας και αξιοπρέπειας της εργασίας, την άρνηση των ανθρώπινων αναγκών, την άρνηση κάθε πολιτικής που δεν θα μπορούσε να συγγράφεται στα γραφεία χρηματοπιστωτικών οργανισμών, την άρνηση της σημασίας του λαού και των μαζών για το σμίλεμα της ιστορίας, την άρνηση, τελικά, της ίδιας της νεωτερικότητας στο όνομα της "μετανεωτερικότητας" ως εποχής του "τελευταίου ανθρώπου", του βασίλειου της νοητικής μαλθακότητας, των σαρακοφαγωμένων επαύλεων της πολυτελώς παρατεταμένης παρακμής της "Δύσης".

Ο κομμουνισμός, εκεί όπου υπάρχει, βρίσκει την πρώτη του ουσιαστική βάση αυτοσυγκρότησης, ανακαλύπτει τα θεμέλιά του, αναμοχλεύει τα πάθη του και τις δεσμεύσεις του, στο όνομα της άρνησης. Εκκινεί από ένα ίσως αναπάντεχο, μετά από χρόνια ήττας, αμφιβολίας, αβεβαιότητας, "όχι." Από την βεβαιότητα αυτού του όχι, το ασάλευτο στήριγμα που παρέχει σε ένα υποκείμενο που δεν έχει από πουθενά αλλού να πιαστεί. Ο κομμουνισμός είναι αυτός που αυθόρμητα, ανενδοίαστα, άφοβα, απαντά "όχι" στην τερατώδη άρνηση για την οποία ζητά κατάφαση ο καπιταλισμός. 

Από παντού έρχονται μηνύματα για το σκανδαλώδες και απαράδεκτο αυτό του "όχι": οδηγεί στην υπονόμευση και υπόσκαψη της κοινωνικής ειρήνης· είναι αδιέξοδο και καταστροφικό· δεν βασίζεται σε κανένα ολοκληρωμένο σχέδιο εναλλακτικής· είναι μια έκφραση του ενελεκτικού χιλιαστικού οράματος της δευτέρας παρουσίας· είναι απλό, τυφλό πείσμα· θα καταλήξει να συρρικνώσει το κομματικό όχημα της έκφρασής του, αν και όπου υπάρχει, στο τίποτε· είναι "σεκταριστικό."

Το "όχι", η δύναμη της άρνησης, ανθίσταται σε όλες τις νουθεσίες και όλες τις προειδοποιήσεις και απειλές. Είναι στη φύση της άρνησης να αρνείται αυτό που επιχειρεί να την απονευρώσει πρώιμα σε κατάφαση. Και σε ό,τι αφορά την αντικειμενική διάταξη του κόσμου σήμερα, κάθε κατάφαση είναι χυδαία πρώιμη: πολύ πριν την κρίση, για δεκαετίες πριν, εκατομμύρια άνθρωποι στερούνταν φαγητού, νερού, στοιχειώδους υγείας, παιδείας,  ασφάλειας της σωματικής ακεραιότητας σε δεκάδες χώρες του κόσμου, και ο ιδρώτας και το αίμα τους πότιζαν το καλοκουρεμένο γκαζόν των κήπων της δυτικής "πραότητας" και του "πολιτισμού." Στα τελευταία χρόνια, ο "τρίτος κόσμος", το σύμπτωμα της συντριπτικής ανισότητας κατανομής πόρων και πλούτου, αποκαλύπτεται ως αυτό που πάντα ήταν: μια εκδήλωση της ταξικής διαίρεσης, του ταξικού πολέμου, της ταξικής ανισότητας, που ισοπέδωσε τα καθαρά ιδεολογικά, άριζα "αναχώματα" των υποτιθέμενων "ανθρώπινων δικαιωμάτων" και του "ανεκτικού πνεύματος" στη Δύση. Στην τελευταία, υπήρξε μια τεράστια και συντεταγμένη προσπάθεια να συρρικνωθεί ο κομμουνισμός σε ένα παθογενές επεισόδιο ευρωπαϊκής "ακρότητας". Όμως τουλάχιστον από την Ρωσική επανάσταση και μετά, ο κομμουνισμός είναι η απάντηση της εξαθλιωμένης αποικιοκρατούμενης περιφέρειας στην αιμοβόρο απληστία και καταπίεση της Δύσης. Είναι το όπλο και εφόδιο "της γης των κολασμένων", η ασπίδα τους απέναντι στις θανατοπολιτικές ορέξεις και διαθέσεις της αυτοκρατορίας, σε σχήματα του τύπου "νεκροί εργάτες στην Αφρική=ακριβά κοσμήματα για την δυτική πλουτοκρατία".

Λέγοντας "όχι", οι κομμουνιστές στην Ευρώπη λένε επίσης "όχι" στην Ευρώπη ως έννοια στηριγμένη στα προνόμια των λίγων απέναντι στους πολλούς, καθισμένη, τα σκήπτρα ανά χείρας, σε βάθρο από τα κόκκαλα και τα κρανία μυριάδων ανώνυμων υποτελών στα πέρατα της γης. Λένε όχι σε μια κατασκευή της ιστορίας σύμφωνα με την οποία ο κόσμος είναι χωρισμένος ανάμεσα στην Δύση και τους Υπόλοιπους (the west and the rest). Υπογραμμίζουν ότι "οι υπόλοιποι" δεν είναι ποτέ, ούτε ήταν ποτέ, εκτός της "Δύσης", βρίσκονταν πάντα στην καρδιά της, την τροφοδοτούσαν με φρέσκια και αχνιστή ανθρώπινη ζωή για να τροφοδοτεί με την σειρά της σιδηροδρόμους, εργοστάσια παραγωγής καουτσούκ ή ζαχάρεως, φρούτα και τρόφιμα, πολύτιμους λίθους, τράπεζες και χρηματοπιστωτικούς οίκους.

Ο κομμουνισμός, σε αντίθεση με κάθε εκδοχή "αριστεράς", είναι το γυμνό όνομα της εξέγερσης. Είναι ο βράχος πάνω στον οποίο συντρίβεται το καραβάνι του θανάτου της "φιλελεύθερης οικονομίας", του "ελεύθερου εμπορίου", της "ενωμένης Ευρώπης". Είναι το σημείο στο οποίο αναγκάζεται σε εκτροχιασμό το "τραίνο της προόδου" που οδηγούσε πάντα στο Άουσβιτς. Χωρίς αυτόν, χωρίς την οργανωμένη, ενσυνείδητη, αφοσιωμένη, μαχητική, ολόψυχη άρνηση του κόσμου που έφτιαξε για τον εαυτό του το κεφάλαιο, καμία κατάφαση στην "αντικειμενικότητα" δεν μπορεί να είναι κάτι άλλο από απλή χυδαιότητα, έκφραση σιμονισμού, γονυκλισία στον βωμό του Μαμωνά.

Την κατάφαση του ο κομμουνισμός δεν την απευθύνει στην αντικειμενικότητα, η οποία δεν είναι σήμερα παρά η ισοπεδωτική άρνηση του ανθρώπου και κάθε τι τού ανθρώπινου, συμπεριλαμβανομένης της πολυθρύλητης "ελευθερίας." Την κατάφασή του ο κομμουνισμός την απευθύνει στο υποκείμενο, σε αυτόν που λέει "όχι" και που συγκροτείται μέσα από την υπερβατική βεβαιότητα αυτού του "όχι." Την δίνει στον καθένα που αρνείται, και αρνείται όχι μόνο την αντικειμενικότητα έξω από αυτόν, αλλά και την αντικειμενικότητα μέσα του: αρνείται την "αντικειμενική ανάγκη" να είναι δούλος, υποτελής, χαφιές, σπιούνος, βαστάζος και κούλις των αφεντικών του. Αρνείται αυτό που τον αλυσσοδένει στη δουλίτσα του, τον μισθουλάκο του, την γυναικούλα του, τον αντρούλη της, τα παιδάκια τους, το σπιτάκι τους. Αρνείται ό,τι μέσα του τον προδιαθέτει στην παραίτηση, την εγκατάλειψη και τον συμβιβασμό. Αρνείται την "φιλία" των σκορπιών που ζητούν να τους κουβαλήσει στην πλάτη του. Σε αυτόν, στον αρνητή που ενώνει το "όχι" του με μυριάδες όχι στα βάθη της ιστορίας, στα πέρατα του κόσμου, στις πόλεις και στην επαρχία της χώρας του, στον αρνητή κάθε φύλου, χρώματος, σεξουαλικότητας ή "επαγγέλματος" (τι σημαίνει αλήθεια αυτό;) καταφάσκει απροϋπόθετα ο κομμουνισμός. Εμπιστεύεται τον αρνητή, βασίζεται στην άρνησή του, τροφοδοτείται με δύναμη, θάρρος, επιμονή από τούτη την άρνηση.

Αρνηθείτε την καταστροφή που κουβαλά στους ώμους της η συναίνεση. Αρνηθείτε την άρνηση που παριστάνει την κατάφαση. Αρνηθείτε όλους όσους σας λένε ότι είστε καταδικασμένοι στην περατότητα του άθλιου σαρκίου σας και για αυτό στην υποτέλεια στην ισχύ. Αρνηθείτε όλους όσους σας λένε ότι η άρνηση είναι "καταστροφική". Πείτε ναι σε αυτούς που αρνούνται. Στηρίξτε, ενισχύστε, δυναμώστε τη φωνή και την δράση της άρνησης. Στρέψτε κωφά ώτα σε όσους σας ζητούν να τους εξηγήσετε το "σχέδιο" που εκπροσωπεί σήμερα η άρνηση. Τον δικό μας κόσμο θα τον χτίσουμε μόνο αν καταστρέψουμε πρώτα τον δικό τους, που δεν είναι παρά η συντεταγμένη καταστροφή του δικαιώματός μας να υπάρχουμε ως ανθρώπινα όντα. Το ξέρουν και το ξέρουμε.
Κάποτε, στις αρχές της Αναγέννησης, ο Πίκο ντε λα Μιραντόλα έγραφε πως από όλα τα ζώα ο άνθρωπος είναι το πιο αδύναμο, αυτό το οποίο ο Θεός δεν έχει εξοπλίσει με καμία απολύτως ιδιότητα εκ γεννετής, το πιο ευάλωτο, το πιο επισφαλές. Και συμπλήρωνε ότι για αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο άνθρωπος δεν είναι δεδομένο, αλλά εγχείρημα. Επειδή δεν κουβαλά τίποτα που να 'ναι δικό του όταν γεννιέται, μπορεί να γίνει τα πάντα. Κάθε άνθρωπος, μπορεί να έλεγε κάποιος αργότερα, γεννιέται προλετάριος. Και κάποιος μπορεί να συμπλήρωνε: ο προλετάριος είναι η γέννηση του ανθρώπου, η απαρχή του ανθρώπινου, το σημείο από το οποίο ξεκινά το εγχείρημα της ανθρωποποίησης του ανθρώπου. Είδαμε, πολλές φορές στην ιστορία, δίπλα μας, καθημερινά, πώς οι άνθρωποι γίνονται προλετάριοι, "λόγω αντικειμενικών συνθηκών". Καιρός να μάθουμε πώς οι προλετάριοι γίνονται άνθρωποι. Ο επαναστατικός μαρξισμός διδάσκει αυτή ακριβώς την τέχνη, μια τέχνη του υποκειμένου.

 

Πηγή: Lenin reloaded