Στις 22 Ιούνη 1941 η χιτλερική Γερμανία εισβάλλει στην ΕΣΣΔ, έχοντας ήδη κατακτήσει εδάφη άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Είναι γεγονός ότι στα δύο σχεδόν χρόνια, από την εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία (1/9/1939), δύο χρόνια πολέμου, η ιμπεριαλιστική Γερμανία δε βρήκε αντίσταση ούτε καν από τη Γαλλία, ενώ η Βρετανία, η οποία είχε κηρύξει τον πόλεμο στη Γερμανία αμέσως μετά την εισβολή της στην Πολωνία, μόνο πόλεμο δεν έκανε, αφού η κήρυξη του πολέμου δε συνοδεύτηκε από καμιά πρακτική ενέργεια, καμιά συμμετοχή σε πολεμική επιχείρηση. Επομένως, η Γερμανία, αφού κατέλαβε αρκετά εδάφη στη Δυτική Ευρώπη, στράφηκε ενάντια στην ΕΣΣΔ, χωρίς να έχει ουσιαστικά πολεμικό μέτωπο ανοιχτό στη Δύση.
Η Σοβιετική Ενωση, σε συνθήκες που ο πόλεμος ήταν ορατός και αναπόφευκτος, ακολούθησε πολιτική που απέβλεπε στην όσο γίνεται συγκράτηση του γερμανικού ιμπεριαλισμού και τη δημιουργία, όσο μπορούσε να γίνει, προϋποθέσεων ασφάλειας και διατήρησης της ειρήνης. Ετσι,
στις 2 Μάη 1935 υπογράφηκε στο Παρίσι το γαλλο-σοβιετικό σύμφωνο αμοιβαίας βοήθειας σε περίπτωση πολέμου και επίσης
αντίστοιχη συμφωνία ΕΣΣΔ - Τσεχοσλοβακίας. Η σοβιετική κυβέρνηση με τον τρόπο αυτό πάλευε, με κάθε μέσο, για την αποτροπή του πολέμου. Ταυτόχρονα, το σοβιετικό κράτος πήρε μια σειρά μέτρα, που απέβλεπαν στην ενίσχυση της άμυνας της χώρας και στην ανάπτυξη του στρατιωτικο-οικονομικού δυναμικού της.
Στη δεκαετία του 1930, η χιτλερική κυβέρνηση επιδόθηκε σε μια διπλωματική, στρατηγική και οικονομική προπαρασκευή του παγκόσμιου πολέμου. Τον Οκτώβρη του 1933, η Γερμανία εγκατέλειψε τη Διάσκεψη της Γενεύης για τον αφοπλισμό και κατέθεσε δήλωση αποχώρησης από την Κοινωνία των Εθνών. Στις 16 Μάρτη 1935, ο Χίτλερ παραβίασε τα άρθρα, τα σχετικά με τον πόλεμο, που περιλαμβάνονταν στη Συνθήκη Ειρήνης των Βερσαλλιών του 1919 και κήρυξε στη χώρα γενική επιστράτευση. Το Μάρτη του 1936 τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη της Ρηνανίας.
Το Νοέμβρη του 1936 η Γερμανία και η Ιαπωνία υπέγραψαν το «αντικομμουνιστικό σύμφωνο» (ενάντια στη Γ' Διεθνή), στο οποίο το 1937 προσχώρησε και η Ιταλία. Αυτή η δραστηριότητα οδήγησε σε μια σειρά διεθνείς πολιτικές κρίσεις και ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Στη δεκαετία του '30, άρχισαν ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι με την εισβολή της Ιαπωνίας στην Κίνα (άρχισε το 1931), την εισβολή της Ιταλίας στην Αιθιοπία (1935 - 1936) και τη γερμανοϊταλική επέμβαση στην Ισπανία (1936 - 1939).
Η Γερμανία, επωφελούμενη από την πολιτική της λεγόμενης «μη επέμβασης», που ακολουθούσαν η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία, κατέλαβε το Μάρτη του 1938 την Αυστρία και άρχισε να προετοιμάζει επίθεση κατά της Τσεχοσλοβακίας.
Υπήρχαν βεβαίως οι συμφωνίες της Τσεχοσλοβακίας με τη Γαλλία το 1924 και με την ΕΣΣΔ το 1935, που προέβλεπαν στρατιωτική βοήθεια αυτών των κρατών στην Τσεχοσλοβακία. Εξάλλου, η Σοβιετική Ενωση δεν παρέλειπε να δηλώνει ότι ήταν έτοιμη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της και να προσφέρει στην Τσεχοσλοβακία στρατιωτική βοήθεια, ακόμα και αν δε βοηθούσε η Γαλλία.