Ενενηνταεννιά και ένα

99+1 στρουμφάκια

Η επιτυχία αυτής της φάσης της επανάστασης θα εξαρτηθεί από την ικανότητά μας να απαλλαγούμε από τις αντιλήψεις του 19ου και του 20ου αιώνα για την κοινωνία και την επανάστασή της και να αυτοσυγκροτηθούμε παντού σε συνεκτικούς τοπικούς πυρήνες αλληλεγγύης, γόνιμου διαλόγου και ήπιας κοινωνικής δράσης, που δεν θα αλληλοσπαράζονται, σαν ανταγωνιστικές συμμορίες για να επιβάλλουν τις ξεθωριασμένες απόψεις θεωρητικών ειδώλων ιστορικά ξεπερασμένων εποχών, αλλά θα συνεργάζονται για να αναδείξουν τα μειονεκτήματα της ατομικής ιδιοκτησίας και του ανταγωνισμού και τα πλεονεκτήματα της κοινοκτημοσύνης και της συνεργασίας. Θα ονόμαζα αυτούς τους πυρήνες ‘φροντιστήρια κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης’, τα μέλη των οποίων λειτουργούν ως κοινωνικοί καταλύτες που θα αλλάξουν τη χημεία του μίζερου και αυτοκαταστροφικού ατομισμού σε χημεία του δημιουργικού κοινωνικού Εμείς. Έτσι, ως πυρήνες αυτοπεποίθησης του Εμείς, θα καταστούν ικανοί να αποσυμπιέζουν υλικά και ψυχολογικά στο μέτρο του δυνατού και να απελευθερώνουν σταδιακά τα περιβάλλοντά τους από την πνευματική, ιδεολογική και πολιτική εξάρτηση του όλου συστήματος, προϋπόθεση ικανή και αναγκαία για να ενωθούν, να αγωνιστούν και να νικήσουν. Στο βαθμό που θα συμβαίνει αυτό, στον ίδιο βαθμό θα μπορούμε όλοι μαζί σταδιακά να αφοπλίζουμε ηθικά, πνευματικά, ιδεολογικά, πολιτικά, οργανωτικά και τελικά να παραλύσουμε επιχειρησιακά την ντόπια και παγκόσμια εξουσία, σε όλα εκείνα τα επίπεδα που της εξασφαλίζουν τη δικτατορία του 1% πάνω στο 99% της κοινωνίας-ανθρωπότητας.

Κ. Λάμπος, "Καπιταλιστική βαρβαρότητα ή αταξική δημοκρατία", TVXS
____________

Τα πράγματα ξεκινούν στο τέλος --στο τέλος της παραγράφου και στο τέλος της υπόθεσης-- από μια αριθμητική σχέση. 99 και 1%, όπως έλεγε το αλήστου μνήμης Occupy, είναι η αναλογία των εκμεταλλευτών με τους εκμεταλλευόμενους. Πώς προέκυψε αυτή η σχέση ή αναλογία; Από ποιες μεθόδους κοινωνικής έρευνας; Προέκυψε από το πολύ διασκεδαστικό εκείνο μοντέλο έρευνας όπου μοιράζουμε το ΑΕΠ μιας χώρας δια του πληθυσμού και κατόπιν εντοπίζουμε πόσο ποσοστό του ΑΕΠ κατέχει ένα Χ ποσοστό του πληθυσμού. Αν αναζητούμε τη σχέση, πάντα με βάση το ποσοστό επί του συμβατικά υπολογιζόμενου ΑΕΠ, μεταξύ του 1% και του 99% του πληθυσμού, μπορούμε να διατυπώσουμε αυτή τη σχέση αναλογικά, δηλαδή να πούμε ότι το 1% κατέχει Χ ποσοστό του ΑΕΠ και το 99% Ψ ποσοστό. Προφανώς, καθώς ο νόμος της συγκέντρωσης συνεχίζει να βρίσκεται σε λειτουργία, αυτό που θα προκύψει θα αναδεικνύει την πάρα πολύ ασύμμετρη συγκέντρωση πλούτου στα χέρια του 1% σε σχέση με το 99%.

Πολύ ωραία. Αλλά γιατί είναι αυτή η σχέση --99 και 1%-- η σχέση που εκφράζει αντικειμενικά την διάρθρωση της κοινωνίας μας;

Για κανέναν απολύτως εκτός από το γεγονός ότι φτιάχνει ένα ωραίο σύνθημα. Θα μπορούσαμε να εκφράσουμε αυτή τη διάρθρωση εξετάζοντας την συγκέντρωση ΑΕΠ στο κορυφαίο 5% έναντι του υπόλοιπου 95%· του κορυφαίου 10% έναντι του υπόλοιπου 90%· του κορυφαίου 25% έναντι του υπόλοιπου 75%· και, επειδή γνωρίζουμε ότι όσο πιο πολύ ανεβαίνουμε στην κλίμακα τόσο αυξάνεται το ποσοστό συγκέντρωσης κεφαλαίου, του κορυφαίου 1 τοις χιλίοις έναντι των υπολοίπων 999.

Σύμφωνα με τη λογική ότι η σχέση 99 και 1 αποκαλύπτει κάτι ουσιαστικό για την ταξική διάρθρωση της κοινωνίας (και ότι τζάμπα έγραψε ο Μαρξ το "Κεφάλαιο"), δεν υπάρχει κανένας λόγος ο "εχθρός" να είναι το 1% και όχι το 1 τοις χιλίοις· ή να είναι το 1% και όχι το 5%· ή να είναι το 1% και όχι το 10%, 20%, 25%. 

Αλλά αυτό δεν είναι ανάλυση ταξικών σχέσεων, είναι "παίζω με αριθμούς." Και όσο παίζει κανείς με αριθμούς όταν μιλά για σχέσεις παραγωγής τόσο καταλήγει σε παράλογα συμπεράσματα, όπως ότι "η τάξη των εκμεταλλευτών" στην Χ χώρα είναι 135 άτομα, 13.500, ή 4.000.000, αναλόγως του πώς κάθισε σε κάποιον να μετρήσει το "πάνω" στρώμα και πώς το "κάτω".

Το σουξέ αυτής της νηπιακής λογικής οφείλεται αναμφίβολα εν μέρει στην πλήρη άγνοια της πολιτικής οικονομίας, η οποία στους καιρούς μας έχει τη μορφή της επιθετικής αδιαφορίας. Εν μέρει όμως, οφείλεται στα κατά τα φαινόμενα παρήγορα συμπεράσματα που μπορεί κανείς να εξαγάγει από τέτοιου είδους καρικατούρες της ταξικής διάρθρωσης.

Το πρώτο παρήγορο συμπέρασμα και το βασικότερο είναι ότι μπορεί κανείς ευτυχής να απαλλαχθεί από την μπελαλίδικη κατηγορία της τάξης, αντικαθιστώντας την με την αριθμητική στρογγυλότητα μιας ηθικοπλαστικού χαρακτήρα σχέσης: 99 καλοί και εργατικοί άνθρωποι, 1 κακός και αδηφάγος εκμεταλλευτής.

Το δεύτερο παρήγορο συμπέρασμα είναι, ότι με βάση μια τέτοια φόρμουλα διατύπωσης των ταξικών σχέσεων, οι "καλοί" της υπόθεσης έχουν συντριπτικό αριθμητικό πλεονέκτημα, χωρίς να χρειάζεται να κάνουν τίποτε παρά να συνειδητοποιήσουν ότι ανήκουν στους 99. Η "συνειδητοποίηση", εδώ, δεν περιλαμβάνει τίποτε δυσκολότερο απ' το να αναζητήσουν τους υπόλοιπους 98 και όλοι μαζί να βροντοφωνάξουν ότι είναι 99, αγκαλιάζοντας ο ένας τον άλλο συγκινημένοι από την σκηνή αμοιβαίας αναγνώρισης. Η επαναστατική ιδέα είναι ότι, όταν συμβεί αυτό, ο 1 θα τραπεί σε άτακτο φυγή ή θα αναγκαστεί να παραιτηθεί από όσα έχει και να γίνει και αυτός άλλος ένας από τους 99, που τώρα θα έχουν γίνει 100. Έτσι, κάτι που δεν κατόρθωσε ούτε η ΕΣΣΔ μετά από αιματηρές και τιτάνιες προσπάθειες, δηλαδή να εξαφανίσει τις ταξικές διαφοροποιήσεις και να κάνει το πέρασμα στην αταξική κοινωνία, θα το κατορθώσουν οι πολύ πιο έξυπνοι 99 χωρίς να χρειαστεί να κάνουν τίποτε άλλο απ' το "συνειδητοποιηθούν" --και να αυτοδιευθυνθούν!-- ως οι 99.

Το τρίτο παρήγορο συμπέρασμα είναι πως θα είναι τέτοια η "φυσική ενότητα" των 99, που, όπως μας λέει ο κύριος Λάμπος, "θα συνεργάζονται για να αναδείξουν τα μειονεκτήματα της ατομικής ιδιοκτησίας και του ανταγωνισμού και τα πλεονεκτήματα της κοινοκτημοσύνης και της συνεργασίας". Πράγμα από το οποίο συνάγεται ότι η ενενηνταεννεότητα των ενενηνταενιά θα είναι πολύ πιο βαρύνων παράγοντας απ' το ασήμαντο ζήτημα του πόσοι από αυτούς έχουν ατομική ιδιοκτησία και πόσοι όχι (γιατί αρκετοί από τους 99 θα έχουν ατομική ιδιοκτησία), ποια θέση έχουν στις σχέσεις παραγωγής, πού ανήκουν στον καταμερισμό εργασίας, ποια είναι η σχέση τους με τους ιδεολογικούς και κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους, ποιος είναι ο βαθμός και ο χαρακτήρας της άμεσης εξάρτησης των συμφερόντων τους από τον κακό 1, και ούτω κάθε εξής.

Αλλά υπάρχουν και κάποια προβλήματα, που δυστυχώς, ανακύπτουν από τα ίδια αυτά πλεονεκτήματα:

Πρώτον, για ποιον λόγο να επιχειρήσουν οι 99 να αντιμετωπίσουν και να συζητήσουν προβλήματα που τους χωρίζουν σε κάτι λιγότερο από 99 όταν θα έχουν ξεφορτωθεί τον 1 και θα έχουν γίνει, δυνητικά, 100; Δεν θα είναι πολύ καλύτερο για την ενότητα των 99 να μην συζητήσουν κανένα τέτοιο πρόβλημα, κι έτσι, να μην συζητήσουν ούτε τι χωρίζει, π.χ., τους 34 που έχουν ατομική ιδιοκτησία από τους 65 που δεν έχουν; Ασφαλώς, όπως λέει ο κύριος Λάμπος, οι 99 θα συζητούν για το πόσο καλύτερο θα ήταν αν δεν είχε κανείς ατομική ιδιοκτησία, αλλά ποιος θα καθορίσει τι είναι καν η "ατομική ιδιοκτησία" (ένα ποδήλατο; ένα ζευγάρι βατραχοπέδιλα; 5 οικόπεδα; 35.000 ευρώ στην τράπεζα; ένα μικρομάγαζο; μια βιοτεχνία;) και ποια ατομική ιδιοκτησία παρεμποδίζει την συνολική προκοπή των 99 ως 99; Και, αν κάποιος το καθορίσει και το δεχτούν οι 65, οι υπόλοιποι 34, που θα βρουν αίφνης τον εαυτό τους στη θέση του παλιού κακού 1 τον οποίο ομονόησαν για να διώξουν ή να αποκαθηλώσουν, τι θα κάνουν; 

Και τι γίνεται αν, μέσα στην ευτυχία της ενενηνταεννεότητας πεταχτούν κάποιοι και πουν ότι αυτή η ενενταεννεότητα είναι ένα παραμύθι που σκάρωσαν οι 15 από τους 99, ενώ η πραγματική, αντικειμενική και κάθετη γραμμή διαίρεσης είναι προφανώς η σχέση των 85 (ή 84) με τους 15 (ή 16);

Αν, απ' την άλλη πλευρά, δεν δεχτούν οι 15, ή οι 35 (ή οι οτιδήποτε), να παραιτηθούν από τα εγωιστικά τους αγαθά που θα τους βάζουν --κάποια από αυτά-- στη θέση του να εκμεταλλεύονται τους υπόλοιπους όπως έκανε κάποτε ο 1, πώς θα επιλυθεί η διαφορά; Αν δεν επιλυθεί, τι διάλο "αταξική κοινωνία" θα ναι τούτη; Αν επιλυθεί, τι ακριβώς θα δώσει στους 65 ή 85 τη δύναμη πειθούς που δεν έδωσε σε κανέναν σε όλη την ανθρώπινη ιστορία (ούτε στον Πλάτωνα, ούτε στο Χριστό!) για να την επιλύσουν χωρίς να εγκαταστήσουν, ω της φρίκης, τη δική τους δικτατορία πάνω στους υπόλοιπους ενώ το 'χανε ξεκινήσει όλοι μαζί, και οι 99, για την ειρηνική αταξική κοινωνία;

Τέλος, αν από κάποιο θαύμα κατορθώσουν οι 65 ή 85 να πείσουν τους υπόλοιπους να παραιτηθούν από την ιδιοκτησία τους και όλοι μαζί, 99 ή 100, καταφέρουν να εξαλείψουν κάθε έννοια της τάξης --αφήνοντας μόνο την ενενηνταεννεότητα ως ιδεολογία--, τότε γιατί θα είναι αυτό "δημοκρατία"; Δεν είναι η "δημοκρατία" κυριολεκτικά το κράτος του δήμου, δηλαδή η εξουσία της πλειοψηφίας; Απέναντι σε ποια μειοψηφία θα έχει εξουσία η πλειοψηφία των 99 -- ή και η ολομέλεια των 100; Απέναντι στον 1, που θα τον έχουν απαλλοτριώσει με την πειθώ ή άλλως πώς; Προφανώς όχι, γιατί το να πάψει ο 1 να είναι 1 και να κατέχει το Χ ποσοστό του ΑΕΠ είναι προϋπόθεση της επανάστασης --συγνώμη, της "ήπιας κοινωνικής δράσης"-- των 99. Αλλά αν το αποτέλεσμα του καλύτερου δυνατού σεναρίου είναι η εξαφάνιση της δημοκρατίας, τότε γιατί ο κύριος Λάμπος παρουσίασε την βαθυστόχαστη αυτή τοποθέτηση για την "τήξη των δομικών στοιχείων του καπιταλισμού" (άλλα πράματα να δούμε πότε θα τήξουν από την κατάσταση χυλού που βρίσκονται) στο...Φεστιβάλ Άμεσης Δημοκρατίας;

Τελικά, η άμεση δημοκρατία είναι, άμα τη εκπληρώσει, άρνηση της δημοκρατίας; 

Μα τον Χέγκελ, αυτό θα ήταν πολύ παράξενο!

Πηγή: Lenin reloaded