Ακούγεται ωραίο, αλλά είναι όλο λάθος.
Η θεωρία του Βέμπερ είναι ιδεαλιστική, αντιστρέφει την πραγματικότητα και κρύβει τον πραγματικό ταξικό χαρακτήρα του καπιταλισμού.
1. Η μεγάλη αντιστροφή: όταν το κάρο μπαίνει μπροστά από τα βόδια
- Ο Βέμπερ μας λέει: πρώτα οι άνθρωποι πίστεψαν στον Θεό με «προτεσταντικό τρόπο» και μετά άρχισαν να δημιουργούν τον καπιταλισμό.
- Ο Μαρξ μάς λέει: πρώτα αλλάζουν οι υλικές σχέσεις παραγωγής, και μετά η ιδεολογία τις ακολουθεί.
Η ιστορία δείχνει ότι ο Βέμπερ γύρισε το πράγμα ανάποδα. Ο καπιταλισμός δεν γεννήθηκε επειδή κάποιοι πίστεψαν στην αξία της δουλειάς· γεννήθηκε από την ανάπτυξη του εμπορίου, τις αγορές, την τραπεζική, την αποικιοκρατία και –ας μην το ξεχνάμε– την πρωταρχική συσσώρευση, δηλαδή την πιο ωμή βία.
2. Τα ιστορικά παραδείγματα που «καίνε» τη θεωρία του Βέμπερ
Καθολική Ιταλία: ο καπιταλισμός πριν τον Λούθηρο
Πολύ πριν ο Λούθηρος καρφώσει τις 95 θέσεις του στη Βιτεμβέργη, η Φλωρεντία, η Γένοβα και η Βενετία είχαν ήδη τράπεζες, εμπορικές δημοκρατίες και μορφές αστικής εξουσίας. Όλα αυτά σε καθολικό πλαίσιο.
Γαλλία: η πιο «αστική» επανάσταση σε καθολικό έδαφος
Η Γαλλική Επανάσταση (1789) έφερε στο προσκήνιο την αστική τάξη και γκρέμισε τη φεουδαρχία. Ούτε προτεσταντισμός, ούτε Καλβίνος: καθαρό καθολικό υπόβαθρο, αλλά με υλικές συνθήκες που ωθούσαν στην αστική επανάσταση.
