Η ομιλία του Μάκη Παπαδόπουλου
«Ασχολούμαστε σήμερα με το Μάη του '68 όχι μόνο για να αποκαλύψουμε τους μύθους της αστικής προπαγάνδας, που θέλουν να σκεπάσουν την πραγματικότητα, τους μύθους που αρνούνται τον πρωταγωνιστικό ρόλο της εργατικής τάξης, της CGT και του ΓΚΚ στους αγώνες, ενώ την ίδια στιγμή φορτώνουν προκλητικά μόνο σ' αυτούς την αποκλειστική πολιτική ευθύνη για τη γρήγορη εκτόνωση του κινήματος. Τους αστικούς μύθους που προβάλουν με επιμονή δηλωμένους αντικομμουνιστές τυχοδιώκτες, όπως ο Κον Μπεντίτ, ως τους αυθεντικούς επαναστάτες και παρουσιάζουν το Μάη ως απλή φοιτητική εξέγερση.
Ασχολούμαστε με το Μάη του '68, γιατί η αυτοκριτική εξέταση της θετικής πείρας, αλλά και των λαθών, των αδυναμιών του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, μας κάνει σήμερα πιο δυνατούς, για να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, για να φέρουμε πιο γρήγορα το μέλλον, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, το σοσιαλισμό.
Ο Μάης απέδειξε ότι η ίδια η ανάπτυξη του καπιταλισμού οξύνει τη βασική αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας και τροφοδοτεί αντικειμενικά την αυξανόμενη δυσαρέσκεια της εργατικής τάξης, του λαού, της νεολαίας, των λαϊκών στρωμάτων. Ανέδειξε ότι καμιά αστική πολιτική, κανένας τεχνολογικός εκσυγχρονισμός την εποχή του μονοπωλιακού καπιταλισμού, όπου το σύστημα σαπίζει, δεν μπορεί να συγκαλύψει πλήρως και για πάντα τη διάσταση ανάμεσα στις δυνατότητες να ικανοποιηθούν οι ανάγκες της κοινωνίας, που αυξάνονται και στη θυσία αυτών των αναγκών στο βωμό του καπιταλιστικού κέρδους.
Αντίθετα, όσο προχωρά η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων στον καπιταλισμό, τόσο αυτή η διάσταση μεγαλώνει, τόσο περισσότερο μπορεί να αναδειχθεί ότι αυτός ο δρόμος δεν οδηγεί, αλλά αντιστρατεύεται την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών της κοινωνίας, που διευρύνονται και μεταβάλλονται.
Όμως, η επιδείνωση της κατάστασης και της δυσαρέσκειας της εργατικής τάξης δεν οδηγεί αυτόματα στην ωρίμανση της ταξικής συνείδησης των εργατών και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
Απαιτείται να υπάρχει και να δρα αποφασιστικά η επαναστατική πρωτοπορία, δηλαδή το ΚΚ στον καπιταλισμό, ώστε να προετοιμάσει και να καθοδηγήσει οργανωτικά, πολιτικά και ιδεολογικά την εργατική τάξη για να φέρει σε πέρας την ιστορική της αποστολή, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Δεν θα υπήρχε αστική επανάσταση στη Γαλλία το 1789 χωρίς τους Γιακωβίνους και το Ροβεσπιέρο, ελληνική αστική εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση το 1821 χωρίς τη Φιλική Εταιρία, Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση χωρίς του μπολσεβίκους και τον Λένιν.Στην περίοδο του Μάη του '68, αυτό το συμπέρασμα αποδείχθηκε μέσα απ' την αδυναμία του ΓΚΚ να παίξει αποτελεσματικά το ρόλο της επαναστατικής πρωτοπορίας, λόγω της κυριαρχίας της ρεφορμιστικής γραμμής, των κοινοβουλευτικών αυταπατών, του στόχου του για σχηματισμό "προοδευτικής" κυβέρνησης με τη σοσιαλδημοκρατία, στο έδαφος του καπιταλισμού.
Γενικότερα, το Γαλλικό ΚΚ δεν διαμόρφωσε επαναστατική πολιτική που να αναδεικνύει τη σημασία της επαναστατικής ανατροπής του καπιταλισμού και της ανόδου της εργατικής τάξης στην εξουσία, για να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας.
Έτσι, στην ευρύτερη περίοδο του Μάη του '68 δυνάμωσε η επιρροή αστικών, μικροαστικών, οπορτουνιστικών αντιλήψεων και κυριάρχησαν συνθήματα που ήταν είτε ακίνδυνα, εύκολα ενσωματώσιμα για το σύστημα, είτε και χρήσιμα για την επίθεση του κεφαλαίου τα επόμενα χρόνια με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Από αυτή την άποψη, η εξέλιξη άλλων πρωταγωνιστών του Μάη στο φοιτητικό κίνημα, όπως τους Κον Μπεντίτ που έκανε καριέρα στη συνέχεια ως αντικομμουνιστής, αστός πολιτικός, ήταν στην ουσία φυσιολογική.
Αντίστοιχα, στη χώρα μας βιώσαμε τη φαινομενικά αυθόρμητη διαμαρτυρία στις πλατείες το 2012, που δεν σημάδευε τον πραγματικό αντίπαλο, ήταν έξω από το οργανωμένο εργατικό κίνημα και στην ουσία υπηρέτησε το σχέδιο ανάδειξης του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση.
Η εργατική τάξη έδειξε το Μάη του '68 τη δυνατότητά της να οργανώνει την πάλη της, να βγαίνει δυναμικά στο προσκήνιο, νεκρώνοντας την καπιταλιστική παραγωγή, με γενική απεργία και μαχητικές καταλήψεις εργοστασίων. Η αστική τάξη και η κυβέρνηση Ντε Γκωλ ανησύχησαν πραγματικά μόνο όταν είδαν την επιτυχία της γενικής απεργίας των 10 εκατομμυρίων εργαζόμενων, μέσα από κάλεσμα της CGT και του ΓΚΚ. Ανησύχησε, γιατί η αντικειμενική όξυνση της ταξικής πάλης θα μπορούσε να ωθήσει την καθοδήγηση του ΓΚΚ να διορθώσει τη ρεφορμιστική γραμμή του, σε επαναστατική κατεύθυνση. Ανησύχησε, γιατί η άρχουσα τάξη γνωρίζει καλά ποια είναι αντικειμενικά η πρωτοπόρα κοινωνική τάξη που μπορεί να την ανατρέψει, αφού δεν έχει να χάσει τίποτα εκτός απ' τις αλυσίδες της.
Ωστόσο, παρά την αγωνιστική πολιτική και συνδικαλιστική δράση των δυνάμεων του ΓΚΚ, η γραμμή του στην ουσία καθήλωσε το εργατικό κίνημα σε αιτήματα οικονομικής ανακούφισης και αναδιανομής και στο στόχο της αλλαγής κυβέρνησης.
Αντικειμενικά διευκόλυνε τους ελιγμούς της κυβέρνησης Ντε Γκωλ, που κατάφερε με προσωρινές οικονομικές παραχωρήσεις να εκτονώσει τη δυναμική του κινήματος και να κινητοποιήσει συντηρητικές κοινωνικές δυνάμεις κάτω απ' τη σημαία της αστικής διακυβέρνησης.
Η παρέμβαση των βασικότερων οπορτουνιστικών, τροτσκιστικών και μαοϊκών ομάδων βοηθούσε αντικειμενικά στον πολιτικό αφοπλισμό του κινήματος. Αντισοβιετισμός, άρνηση της πάλης για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης σε μια χώρα, στο εθνικό επίπεδο, προβολή της δυναμικής του εργατικού αυθορμητισμού, μεταβατικό πρόγραμμα πάλης που εστίαζε στον εργατικό έλεγχο στο έδαφος του καπιταλισμού, ήταν ορισμένα απ' τα βασικά στοιχεία της οπορτουνιστικής γραμμής του. Έτσι, η τροτσκιστική Λίγκα του Μάη ξενικά ως ουρά του θολού, ακίνδυνου κινήματος της 22ης του Μάρτη, το οποίο καλεί σε εξέγερση χωρίς συγκεκριμένο πολιτικό περιεχόμενο και καταλήγει να στηρίζει το στόχο συνεργασίας σοσιαλιστών - κομμουνιστών στις εκλογές που έγιναν στη συνέχεια.
Ο Μάης του '68 μάς υπενθύμισε επίσης ότι οι φοιτητές και η νεολαία δεν αποτελούν μια ξεχωριστή τάξη, με ενιαία αντικειμενικά συμφέροντα. Η διαφορετική ταξική καταγωγή, αλλά κυρίως η διαφορετική ταξική προοπτική για τους απόφοιτους, μετά τη μαζικοποίηση των πανεπιστημίων, ο κίνδυνος της ανεργίας και η τάση μελλοντικής προλεταριοποίησης για πολλούς από αυτούς, έπαιξε ρόλο στις διεργασίες, στη διαπάλη και στη ριζοσπαστικοποίηση του φοιτητικού κινήματος. Αποδείχθηκε για άλλη μια φορά ότι το καθοριστικό ζήτημα είναι η ουσιαστική συμπόρευση του φοιτητικού κινήματος με το ταξικό εργατικό κίνημα, ενάντια στην πολιτική και την εξουσία της αστικής τάξης.
Όσα προαναφέραμε μας επιτρέπουν να απαντήσουμε με μεγαλύτερη σαφήνεια στα ερωτήματα για το πολιτικό περιεχόμενο του γαλλικού Μάη του '68 και για το αν θα μπορούσε να εξελιχθεί διαφορετικά.
Το Μάη του '68 δεν εκδηλώθηκε σχεδιασμένη και οργανωμένη επίθεση της εργατικής τάξης και των συμμάχων της για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου.
Αφενός δεν υπήρχαν ακόμα πλήρως οι αντικειμενικές συνθήκες που να το επιτρέπουν, δεν υπήρχε ακόμα επαναστατική κατάσταση, αφετέρου το ΚΚ δεν ξεδίπλωσε επαναστατική πολιτική που να καθοδηγεί το εργατικό κίνημα σ' αυτή την κατεύθυνση, λόγω της ρεφορμιστικής στρατηγικής του.
Υπήρξε, όμως, οξυμένη ταξική σύγκρουση, υπήρξε σημαντική άνοδος του εργατικού κινήματος, που δημιουργούσε αντικειμενικά ευνοϊκές συνθήκες για την κλιμάκωση της ταξικής πάλης σε κατεύθυνση σύγκρουσης και ρήξης με την εξουσία του κεφαλαίου. Αυτό που σχηματικά περιγράφουμε ως "μη επαναστατικές συνθήκες" δεν είναι μια ακίνητη, αμετάβλητη, παγιωμένη κατάσταση.
Ασφαλώς, ο χρόνος εκδήλωσης της επαναστατικής κατάστασης δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια, ούτε εξαρτάται απ' τη θέληση της επαναστατικής πρωτοπορίας. Όμως, η δράση του ΚΚ και του επαναστατικού εργατικού κινήματος επιδρά και εγγράφεται στην αλλαγή των αντικειμενικών συνθηκών. Ο συσχετισμός δύναμης μεταξύ των τάξεων δεν αλλάζει από μόνος του ως φυσικό φαινόμενο, ούτε με κάποιο θαύμα. Αλλάζει με βάση την πορεία και την έκβαση της ταξικής πάλης, που φυσικά διεξάγεται μέσα σε συγκεκριμένες συνθήκες, που αφορούν την όξυνση της βασικής αντίθεσης και των ενδοαστικών αντιθέσεων».
Πηγή: 902
Προσωπικα δεν βρισκω πια κανενα ενδιαφέρον για τον Μαη 68. Διαβασα 5-6 αφιερωματα κστα καιρούς, βγηκαν μερικα συμπεράσματα, αλλα πλεον το να ανακαλουμε τα γεγονοτα που εγιναν πριν 50 χρονια αποτελεί εμμονή χωρις ουσιαστικα οφέλη για τα σημερινα κινήματα. Οι ανθρωποι που πηραν τοτε μερος ειναι συνταξιουχοι τωρα. Ζουσαν σε μια αλλη εποχη με λεσχες και τρανζίστορ, με αλλα ονειρα και προοπτικες. Τι σχεση μπορει να εχουν αυτοι οι ανθρωποι με την νεολαια του φροντιστηρίου, των σπουδων στο εξωτερικό, των κινητών, της κοινότητας των social media; Φυσικα κάποιος θα πει οτι η αγωνια για μορφωση και δουλειά παραμένουν επίκαιρα, αλλα αυτο απο μονο του, χωρις να εκλαμβάνονται ουσιαστικά στοιχεία της κοινωνίας του 21αιωνα, το κανει να ακουγεται απλα ενα κλισέ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν βοηθαει κατα την ταπεινη γνωμη μου το να βγαινει 5 φορες το χρονο μια εκτίμηση για το τι εγινε εναν μαη πριν μισο αιωνα (και στο τελος να δυναμώνει ο Ντεγκωλισμος).
Ξερετε τι επίδραση και τι επιρροή εχει ο μαης του 1968 σε ολόκληρη τη γενια του 2000; Σχεδόν μηδενικη, γιατι αυτοι που ασχολουνται με τα τοτε γεγονοτα ειναι και αυτοι που τα εζησαν και εχουν καθε λογο να επαναφερουν τις ρομαντικες μνημες στο μυαλο τους, αλλα το να το αναδεικνυουμε αυτο σε προταγμα τακτικής στα σημερινα δεδομενα, ειναι τουλάχιστο ανεύθυνο.
Αντι να βγαινουν 10 βιβλια το χρονο για το μαη, ας βγαινουν 10 μελετες για τον μαρξισμο στον αιωνα του ιμπεριαλισμου, της καταναλωσης ως σταση ζωης, του "παγκοσμιου χωριου".
Επιπλέον, προτασεις οπως αυτη:" Ο συσχετισμός δύναμης μεταξύ των τάξεων δεν αλλάζει από μόνος του ως φυσικό φαινόμενο, ούτε με κάποιο θαύμα. Αλλάζει με βάση την πορεία και την έκβαση της ταξικής πάλης, που φυσικά διεξάγεται μέσα σε συγκεκριμένες συνθήκες, που αφορούν την όξυνση της βασικής αντίθεσης και των ενδοαστικών αντιθέσεων" ,δεν λεει τίποτα, θα μπορουσε να μπει ως συμπέρασμα σε οποιοδηποτε μαρξιστικο κείμενο, χωρις στην ουσια να αναθέτει καθηκοντα ή να διαμόρφωνει μια στρατιγικη για το σημερινο κινημα.
Νικος Π.
@Νικος Π.
Διαγραφή"-Τι σχεση μπορει να εχουν αυτοι οι ανθρωποι με την νεολαια του φροντιστηρίου, των σπουδων στο εξωτερικό, των κινητών, της κοινότητας των social media;"
Η οφθαλμοφανής σχέση είναι πως αμφότεροι καλούνται να ζήσουν εντός του καπιταλισμού στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο. Άρα ο βασικός καθορισμός παραμένει, άσχετα αν τα ιμπεριαλιστικά τρατζίστορ αντικαταστάθηκαν με ιμπεριαλιστικά μικροτσίπ.
Για τα υπόλοιπα θα συνιστούσα μια επανανάγνωση του κειμένου, καθώς οι ιδέες που διαμορφώθηκαν ως "νεωτερικές" το Μάη του '68 (ο μικροαστικός "ριζοσπαστισμός" δηλαδή, και μάλιστα σε άμεση αντιπαράθεση με τον εργατικό τέτοιον) εξακολουθούν να μας ταλαιπωρούν μέχρι σήμερα.