Κάποιες παρατηρήσεις του Φ.Ένγκελς για τον «αριστερό κυβερνητισμό»

"...Το χειρότερο που µπορεί να συµβεί στον ηγέτη ενός ακραίου κόµµατος είναι να αναγκαστεί να αναλάβει τη διακυβέρνηση σε µια εποχή όπου το κίνηµα δεν είναι ακόµη ώριµο για την κυριαρχία της τάξης που εκπροσωπεί και για την εφαρµογή των µέτρων που απαιτεί η κυριαρχία αυτής της τάξης. Εκείνο που μπορεί να κάνει, δεν εξαρτάται από τη θέλησή του, αλλά από το σηµείο στο οποίο έχει φτάσει η αντίθεση των διάφορων τάξεων και από το βαθµό ανάπτυξης των υλικών συνθηκών ύπαρξης, των σχέσεων παραγωγής και κυκλοφορίας, πάνω στον οποίο στηρίζεται ο κάθε φορά βαθµός ανάπτυξης των ταξικών αντιθέσεων. Εκείνο που πρέπει να κάνει, εκείνο που απαιτεί απ' αυτόν το κόµµα του, ούτε αυτό εξαρτάται απ' αυτόν, αλλά ούτε κι από το βαθµό ανάπτυξης της ταξικής πάλης και των όρων της.

Συνδέεται µε τις µέχρι τώρα θεωρίες και διεκδικήσεις του, που κι αυτές δεν προέρχονται από τη θέση των κοινωνικών τάξεων µεταξύ τους αυτή τη στιγµή και από τη λίγο πολύ τυχαία κατάσταση των σχέσεων παραγωγής και κυκλοφορίας αυτή τη στιγµή, αλλά από την ευρύτερη ή στενότερη αντίληψή του για τα γενικά αποτελέσµατα του κοινωνικού και πολιτικού κινήµατος. Βρίσκεται, έτσι, αναγκαστικά σε ένα άλυτο δίληµµα: Εκείνο που μπορεί να κάνει, έρχεται σε αντίθεση µε ολόκληρη την ως τώρα στάση του, τις αρχές του και τα άµεσα συµφέροντα του κόµµατός του. Εκείνο που πρέπει να κάνει, δεν µπορεί να γίνει.

Είναι, µε λίγα λόγια, αναγκασµένος να εκπροσωπεί όχι το κόµµα του και την τάξη του, αλλά εκείνη την τάξη για την κυριαρχία της οποίας είναι ακριβώς ώριµο το κίνηµα.
Για το συµφέρον του ίδιου του κινήµατος είναι αναγκασµένος να προωθεί τα συµφέροντα µίας ξένης προς αυτόν τάξης και να ξεπετάει τη δική του τάξη µε φράσεις και υποσχέσεις, και µε τη διαβεβαίωση ότι τα συµφέροντα αυτής της ξένης ταξης είναι τα δικά της συµφέροντα. Όποιος έρθει σ' αυτή την άχαρη θέση, είναι χαµένος χωρίς ελπίδα. 
Παραδείγµατα είχαµε και στη νεότερη εποχή.

Αρκεί να θυµίσουµε τη θέση που πήραν οι εκπρόσωποι του προλεταριάτου στην τελευταία γαλλική προσωρινή κυβέρνηση[98], αν και αυτοί οι ίδιοι εκπροσωπούσαν µια πολύ χαµηλή βαθµίδα ανάπτυξης του προλεταριάτου. Όποιος ύστερα από τις εµπειρίες της κυβέρνησης του Φλεβάρη -και ούτε λόγος να γίνεται για τις δικές µας αξιοσέβαστες γερµανικές προσωρινές κυβερνήσεις και αυτοκρατορικές αρχές- µπορεί ακόµη να εποφθαλµιά επίσηµα πόστα, πρέπει ή να είναι υπέρµετρα στενοκέφαλος ή να ανήκει στο ακραίο επαναστατικό κόµµα, στην καλύτερη περίπτωση, µόνο στα λόγια. ..."

Φ.Ένγκελς, Ο πόλεμος των χωρικών, σελ. 145-146, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1991

_______________
[98]Ο Ένγκελς εννοεί τον μικροαστό σοσιαλιστή Λουί Μπλανκ και τον εργάτη Αλμπέρ που εκπροσωπούσαν το προλεταριάτο στην αστική προσωρινή κυβέρνηση που σχηματίστηκε στην Γαλλία μετα την επανάσταση του φλεβάρη του 1848