Καλωσήλθατε στον Fadomduck2

To παρόν ιστολόγιο αποτελεί φυσική συνέχεια του Fadomduck στο οποίο θα βρείτε συλλογές κειμένων, παραπομπές σε ηλεκτρονικές διευθήνσεις με πολιτικά βιβλία και μουσική, καθώς και μια αρκετά μεγάλη συλλογή με αφίσσες από την Σοβιετική Ενωση (μέχρι και το 1956). Αρχείο με τα άρθρα του Fadomduck #1 θα βρείτε εδώ. O Fadomduck2 όπως και ο προκάτοχος του δηλώνει πως αν και ντρέπεται να κρύψει τις συμπάθειες του, δεν εκπροσωπεί καμμία συλλoγικότητα, παρά μόνο τον εαυτό του. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο alepotrypa200@gmail.com

Δευτέρα 7 Μαρτίου 2016

Θεωρητικά ζητήματα για τις προϋποθέσεις της σοσιαλιστικής επανάστασης (αποσπάσματα)


[...]

Η μαρξιστική προσέγγιση αναπτύχθηκε παραπέρα από τον Λένιν στις συνθήκες της εποχής του, στο γνωστό έργο του «Ο ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού»,στο οποίο αναφέρει σχετικά με το πέρασμα από την μετοχική εταιρεία στο μονοπώλιο: «Το βασικό σε αυτό το προτσές από οικονομική άποψη είναι η αντικατάσταση του καπιταλιστικού ελεύθερου συναγωνισμού από τα καπιταλιστικά μονοπώλια. Ο ελεύθερος συναγωνισμός είναι η βασική ιδιότητα του καπιταλισμού και της εμπορευματικής παραγωγής γενικά. Το μονοπώλιο είναι ή άμεση αντίθεση του ελεύθερου ανταγωνισμού. Ο τελευταίος όμως αυτός άρχισε μπροστά στα μάτια μας να μετατρέπεται σε μονοπώλιο... Ταυτόχρονα όμως τα μονοπώλια ξεπηδώντας από τον ελεύθερο ανταγωνισμό, δεν τον καταργούν, υπάρχουν μα υπάρχουν πάνω σ' αυτόν και δίπλα σ' αυτόν, γεννώντας έτσι μια σειρά εξαιρετικά οξείες και βίαιες αντιθέσεις, προστριβές και συγκρούσεις. Το μονοπώλιο είναι πέρασμα από τον καπιταλισμό σ' ένα ανώτερο σύστημα»[16] (...)

Συνεκτιμώντας τα 5 βασικά οικονομικά γνωρίσματα του ιμπεριαλισμού[17], ο Λένιν τόνισε ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δηλώνουν το σάπισμα του συγκεκριμένου σταδίου του καπιταλισμού.

Αναφέρεται για παράδειγμα στη δημιουργία ενός τεράστιου στρώματος εισοδηματιών καπιταλιστών που ζουν από το «κόψιμο κουπονιών», χωρίς να συνεισφέρουν οποιαδήποτε παραγωγική δραστηριότητα. Παράλληλα αναδεικνύει τη δυνατότητα που δίνεται στην άρχουσα τάξη των αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών να δίνει ορισμένα «ψίχουλα» για να εξαγοράσει τμήματα της δικής της εργατικής τάξης, τα οποία συγκροτούν την εργατική αριστοκρατία και γίνονται βασικό στήριγμα του οπορτουνισμού μέσα στο εργατικό κίνημα[18].

Ο Λένιν κατέληξε στο επιστημονικά θεμελιωμένο συμπέρασμα, ότι το μονοπώλιο είναι η πλήρης υλική προετοιμασία για το σοσιαλισμό, και σε αυτή τη βάση, ότι ο ιμπεριαλισμός είναι η παραμονή της σοσιαλιστικής επανάστασης:

«Οταν η μεγάλη επιχείρηση γίνεται γιγάντια και οργανώνει σχεδιασμένα, με βάση τον ακριβή υπολογισμό ενός πλούτου στοιχείων, την προμήθεια της αρχικής πρώτης ύλης σε διαστάσεις 2/3 ή 3/4 της συνολικής ποσότητας που είναι απαραίτητη για δεκάδες εκατομμύρια πληθυσμό, όταν οργανώνεται συστηματικά η μεταφορά αυτής της πρώτης ύλης στα πιο κατάλληλα για την παραγωγή σημεία, που κάποτε απέχουν το ένα από το άλλο εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα, όταν από ένα κέντρο διευθύνονται όλα τα στάδια της διαδοχικής κατεργασίας της πρώτης ύλης ως την παραγωγή μιας ολόκληρης σειράς ποικίλων έτοιμων προϊόντων, όταν η διανομή αυτών των προϊόντων γίνεται με βάση ένα σχέδιο σε δεκάδες και εκατοντάδες εκατομμύρια καταναλωτές (πώληση του πετρελαίου και στην Αμερική και στη Γερμανία από το αμερικάνικο «Τραστ πετρελαίου») - τότε γίνεται ολοφάνερο ότι έχουμε μπροστά μας μια κοινωνικοποίηση της παραγωγής και καθόλου μια απλή «σύμπλεξη» - ότι οι σχέσεις της ατομικής ιδιοκτησίας αποτελούν ένα περίβλημα, που δεν ανταποκρίνεται πια στο περιεχόμενο, περίβλημα που αναπόφευκτα δεν μπορεί παρά να σαπίσει, να αναβληθεί τεχνητά ο παραμερισμός του, περίβλημα που μπορεί να παραμένει σε κατάσταση αποσύνθεσης ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα (στη χειρότερη περίπτωση, αν η θεραπεία του οπορτουνιστικού αποστήματος τραβήξει σε μάκρος), που αναπόφευκτα όμως θα παραμεριστεί»[19].

Με την παραπάνω θέση θίγεται από το Λένιν η σχέση μεταξύ υλικών προϋποθέσεων και υποκειμενικών για την επανάσταση, ζήτημα που θα μας απασχολήσει στη συνέχεια. Το σημείο αυτό το σημειώνουμε σε σχέση με την πολεμική που άσκησε ο Λένιν στη θέση των οπορτουνιστών για την μετεξέλιξη του καπιταλισμού σε σοσιαλισμό, όσο και για την κατάρρευσή του, χωρίς την επαναστατική πάλη της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.

Η θέση του επιστημονικού κομμουνισμού για το χαρακτήρα της εποχής μας ως εποχής των σοσιαλιστικών επαναστάσεων δεν είναι βουλησιαρχική, παίρνει υπόψη τη διαλεκτική σχέση του αντικειμενικού - υποκειμενικού στην ιστορική κίνηση. Δίνοντας ο Λένιν το χαρακτήρα της σύγχρονης εποχής τόνιζε ότι: «Η εξαφάνιση του καπιταλισμού και των υπολειμμάτων του, η θεμελίωση της κομμουνιστικής τάξης πραγμάτων, αποτελεί το περιεχόμενο της νέας εποχής που άρχισε τώρα στην παγκόσμια ιστορία»[20].

Την εποχή των σοσιαλιστικών επαναστάσεων εγκαινίασε η Μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση που πραγματοποιήθηκε πάνω στο έδαφος της ανάπτυξης του καπιταλισμού στη Ρωσία που ήδη είχε εξελιχθεί στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο. Το γεγονός αυτό δεν αναιρείται από τη βαθιά ανισομετρία στην καπιταλιστική ανάπτυξη της Ρωσίας, ούτε από την προκαπιταλιστική κληρονομιά που κυριαρχούσε σε μεγάλο μέρος της τσαρικής αυτοκρατορίας. Η ύπαρξη των υλικών προϋποθέσεων για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της τσαρικής Ρωσίας αποδεικνύεται και με στατιστικά στοιχεία της εποχής[21].

Η ίδια η πραγματικότητα ανέτρεψε τα «δόγματα» των οπορτουνιστών μενσεβίκων ότι ώριμες συνθήκες για το σοσιαλισμό υπήρχαν μόνο στις αναπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες όπως η Αγγλία και η Γερμανία, ότι απαιτείται η εργατική τάξη να είναι η πλειοψηφία του πληθυσμού. Οτι η καθυστερημένη και «απολίτιστη» Ρωσία έπρεπε να ακολουθήσει το δρόμο της αστικής κοινωνίας για να ενταχθεί στα «πολιτισμένα» έθνη. Ο Λένιν θεωρούσε ότι το προλεταριάτο δεν είχε κανένα λόγο να περιμένει ώσπου να φθάσει σ' ένα ορισμένο «επίπεδο πολιτισμού»:

«Αν για τη δημιουργία του σοσιαλισμού απαιτείται ένα ορισμένο επίπεδο πολιτισμού (αν και κανένας δεν μπορεί να πει πιο είναι ακριβώς αυτό το ορισμένο «επίπεδο πολιτισμού» γιατί κάθε δυτικοευρωπαϊκό κράτος έχει και διαφορετικό επίπεδο), τότε γιατί δεν μπορούμε να αρχίσουμε πρώτα από την κατάκτηση με επαναστατικό τρόπο των προϋποθέσεων γι' αυτό το ορισμένο επίπεδο και μετά πια, βασισμένοι στην εργατοαγροτική εξουσία και στο σοβιετικό καθεστώς να προχωρήσουμε και να φθάσουμε τους άλλους λαούς;»
[...]
Για να εκδηλωθεί η σοσιαλιστική επανάσταση και να εξελιχθεί σε νικηφόρα κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη είναι απαραίτητο να υπάρχουν και άλλες προϋποθέσεις, πέραν της ωριμότητας του καπιταλισμού.

1. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Όπως ήδη αναφέρθηκε από τις υλικές προϋποθέσεις προβάλλει η αναγκαιότητα της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η σοσιαλιστική επανάσταση μπορεί να πραγματοποιηθεί οποτεδήποτε. Προϋπόθεση είναι η εμφάνιση μιας τέτοιας αντικειμενικής κατάστασης ως αποτέλεσμα ραγδαίων αλλαγών στη ζωή της καπιταλιστικής κοινωνίας , ευνοϊκή για την επαναστατική ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας, την κατάκτηση από την εργατική τάξη της πολιτικής εξουσίας. Στη μαρξιστική-λενινιστική θεωρία αυτή η κατάσταση λέγεται επαναστατική κατάσταση και συνιστά την αντικειμενική βάση για να εκδηλωθεί η επανάσταση.

Ο Λένιν έδωσε ως εξής τον επιστημονικό ορισμό της επαναστατικής κατάστασης: «Για έναν μαρξιστή δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επανάσταση είναι αδύνατο να γίνει χωρίς επαναστατική κατάσταση. Ποια είναι μιλώντας γενικά, τα γνωρίσματα μιας επαναστατικής κατάστασης; Ασφαλώς, δε θα πέσουμε έξω, αν υποδείξουμε τρία βασικά γνωρίσματα, τα παρακάτω: 1) Η αδυναμία των κυρίαρχων τάξεων να διατηρήσουν σε αναλλοίωτη μορφή την κυριαρχία τους: η μια είτε η άλλη κρίση των «κορυφών», η κρίση της πολιτικής της κυρίαρχης τάξης που δημιουργεί ρωγμή, απ' όπου εισχωρεί η δυσαρέσκεια και ο αναβρασμός των καταπιεζόμενων τάξεων. Συνήθως, για να ξεσπάσει η επανάσταση δεν είναι αρκετό «τα κάτω στρώματα να μη θέλουν», μα χρειάζεται ακόμη και «οι κορυφές να μη μπορούν» να ζήσουν όπως παλιά. 2) Επιδείνωση μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη της ανέχειας και της αθλιότητας των καταπιεζόμενων τάξεων. 3) Σημαντικό ανέβασμα για τους παραπάνω λόγους της δραστηριότητας των μαζών, που σε «ειρηνική» εποχή αφήνουν να τις ληστεύουν ήσυχα, ενώ σε καιρούς θύελλας τραβιούνται τόσο από όλες τις συνθήκες της κρίσης, όσο και από τις ίδιες τις «κορυφές» σε αυτοτελή ιστορική δράση.

Χωρίς αυτές τις αντικειμενικές αλλαγές, που δεν εξαρτώνται ούτε από τη θέληση ορισμένων χωριστών ομάδων και κομμάτων, αλλά ούτε και από τη θέληση ορισμένων χωριστών τάξεων, η επανάσταση, κατά κανόνα δεν μπορεί να γίνει»
[23].

Μ' άλλα λόγια, όταν αναφερόμαστε στην επαναστατική κατάσταση ως αντικειμενική προϋπόθεση της σοσιαλιστικής επανάστασης, εννοούμε ένα σύνολο αντικειμενικά διαμορφωμένων αλλαγών στην κοινωνία, οι οποίες οδηγούν στην πανεθνική κρίση που αγκαλιάζει και τους «πάνω» και τους «κάτω».

Οι ρίζες της επαναστατικής κατάστασης, σε τελευταία ανάλυση, βρίσκονται στις αντιθέσεις του τρόπου παραγωγής. Ωστόσο η αντανάκλασή αυτών των αντιθέσεων στην κοινωνική συνείδηση στην ανάπτυξη ταξικής συνείδησης, δεν είναι αυτόματη και ευθύγραμμη.

Γι' αυτό, μόνο σε ορισμένες κρίσιμες στιγμές της ιστορίας και ανεξάρτητα από τη θέληση των τάξεων δημιουργούνται συνθήκες επαναστατικής κατάστασης.


Το «ανεξάρτητα από τη θέληση των τάξεων» ακριβώς υποδηλώνει τον αντικειμενικό χαρακτήρα της επαναστατικής κατάστασης.
[...]
Είναι το κρίσιμο σημείο που το αστικό κράτος, οι θεσμοί και οι μηχανισμοί του αδυνατούν πλέον να επιβάλλουν την πολιτική κυριαρχία τους στις λαϊκές μάζες με την ευκολία και τις μεθόδους που γίνονταν πριν.
[...]
Όσον αφορά το δεύτερο γνώρισμα: την όξυνση της ανέχειας και της αθλιότητας των μαζών.

Οι οικονομικοί όροι και συνθήκες ζωής της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων αποτελούν σημαντικό παράγοντα που επιδρούν στην δραστηριοποίηση τους.
[...]
Ο Λένιν θεωρεί την απότομη αλλαγή στις διαθέσεις και την δραστηριότητα των μαζών τη συγκεκριμένη στιγμή ως φαινόμενο αντικειμενικού χαρακτήρα, δηλαδή ανεξάρτητου από τη συνείδηση των τάξεων, τη θέληση των κομμάτων.

Το αντικειμενικό δεν χαρακτηρίζει μόνο την οικονομία αλλά και την πολιτική. Η πολιτική τόνιζε ο Λένιν, έχει «δική της αντικειμενική, λογική, ανεξάρτητα από τους υπολογισμούς αυτών ή εκείνων των ατόμων ή κομμάτων»
[...]
Με αυτή την έννοια ούτε η εργατική τάξη και το κόμμα της, ούτε το κεφάλαιο με το κράτος του και τα κόμματά του μπορούν να προκαλέσουν ή να αποτρέψουν την εκδήλωση επαναστατικής κατάστασης. Προφανώς η προηγούμενη δράση του κομμουνιστικού κόμματος , η ανάπτυξη του εργατικού κινήματος μπορεί να επιδράσει στα στοιχεία εκδήλωσης της επαναστατικής κατάστασης. Όταν λοιπόν δημιουργείται επαναστατική κατάσταση, ο βαθμός ανάπτυξης της κινητοποίησης της εργατικής τάξης που λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις και αποτελεί απότομη στροφή στη ταξική πάλη, είναι ένα αντικειμενικό στοιχείο που πρέπει να το υπολογίσει το κόμμα, ώστε η επαναστατική κατάσταση να οδηγήσει στην επανάσταση.

Ο Λένιν, στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού του 20ου αιώνα πρόβλεψε την δυνατότητα να διαμορφωθεί επαναστατική κατάσταση πιο εύκολα σε κάποια λιγότερο ανεπτυγμένη καπιταλιστική κοινωνία όπως η Τσαρική Ρωσία, η δυνατότητα μετατροπής της αστικοδημοκρατικής επανάστασης σε προλεταριακή όπως και έγινε. Αυτό σε αντίθεση με την πρόβλεψη των Μάρξ - Ενγκελς που προσέβλεπαν στη δυνατότητα μετεξέλιξης της αστικής επανάστασης (του1848) στις πρωτοπόρες καπιταλιστικές χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης (Γαλλία, Γερμανία) σε σοσιαλιστική, σε συνδυασμό με νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης σε Αγγλία και ΗΠΑ.

Ο Λένιν κατέληξε στο συμπέρασμα για το αδύνατο της ταυτόχρονης εκδήλωσης της σοσιαλιστικής επανάστασης σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες και υποστήριξε τη δυνατότητα νίκης της σε αυτή ή αυτές τις χώρες που θα αποτελέσουν τον «αδύνατο κρίκο» του ιμπεριαλιστικού συστήματος. Η σοσιαλιστική επανάσταση στην μια ή στην άλλη χώρα δεν είναι απομονωμένο φαινόμενο, «κεραυνός εν αιθρία». Συνδέεται με διεργασίες που συντελούνται στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, κάπου όμως οδηγούν ταχύτερα στην όξυνση της ταξικής πάλης . Όπως έχει αποδειχθεί ιστορικά η σοσιαλιστική επανάσταση επιδρά γενικότερα στην ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος σε διεθνές επίπεδο.
[...]
«....Κάθε επαναστατική κατάσταση δεν οδηγεί στην επανάσταση»[27], έγραφε ο Λένιν, «...Δεν γεννά κάθε επαναστατική κατάσταση επανάσταση, αλλά μόνο μια τέτοια κατάσταση, όπου οι αντικειμενικές αλλαγές... συνενώνονται με τις υποκειμενικές αλλαγές και συγκεκριμένα: με την ικανότητα της επαναστατικής τάξης να αναλάβει επαναστατική μαζική δράση, αρκετά ισχυρή, ώστε να τσακίσει (ή να εξασθενίσει σημαντικά) την παλιά κυβέρνηση που ποτέ, ακόμη και στην εποχή κρίσεων, δεν «πέφτει», αν δεν την «ρίξουν»»
Πηγή: ΚΚΕ 
Σημειώσεις:
[16] Β. Ι. Λένιν. «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 27, σελ. 392.
[17] Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 27, σελ. 323.
[18] Δες άρθρο Μάκη Παπαδόπουλου: «Η κοινωνική ρίζα του οπορτουνισμού», ΚΟΜΕΠ1/2008.
[19] Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 27, σελ. 432.
[20] Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 41, σελ. 425.
[21] Στις παραμονές του α΄ παγκοσμίου πολέμου υπήρχε για την εποχή σημαντική ανάπτυξη και συγκέντρωση της εργατικής τάξης στη Ρωσία: Υπολογιζόταν σε 15 εκατ. ο συνολικός αριθμός των εργατών, εκ των οποίων τα 4 εκατ. εργάτες βιομηχανίας και σιδηροδρομικοί. Επίσης υπολογιζόταν ότι από τους βιομηχανικούς εργάτες το 56,6% ήταν συγκεντρωμένο στις βιομηχανίες με 500 και πάνω εργαζόμενους.
Από την άποψη του μεριδίου στον παγκόσμιο όγκο βιομηχανικής παραγωγής κατείχε την 5η θέση και την 4η στο μερίδιο του ευρωπαϊκού. Βέβαια η περίοδος της βιομηχανικής ανόδου είχε αρχίσει στο τέλος της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα. ΟΙ κλάδοι μέσων παραγωγής αύξησαν την παραγωγή τους κατά 83% την περίοδο 1909-1913 (μέση ετήσια αύξηση 13%).
Ωστόσο η μεγάλη καπιταλιστική βιομηχανία ήταν συγκεντρωμένη σε έξη περιοχές: Κεντρική, Β/Δ (Πετρούπολης), Βαλτική, Νότια, Πολωνία, Ουράλια, στις οποίες ήταν συγκεντρωμένο περίπου το 79% των βιομηχανικών εργατών και παράγονταν το 75% της συνολικής βιομηχανικής παραγωγής. Η Βαθύτατη ανισομετρία που χαρακτήριζε την οικονομία της Τσαρικής Ρωσικής Αυτοκρατορίας στις παραμονές του α΄ παγκοσμίου πολέμου αποτυπώνεται στα στατιστικά στοιχεία της εποχής, παρά την προβληματικότητά τους. Η εργατική τάξη μόλις προσέγγιζε το 20% του συνολικού πληθυσμού (από πηγή σε πηγή κυμαίνεται μεταξύ 17 - 19,5%). Οι μικροί εμπορευματοπαραγωγοί (αγρότες, χειροτέχνες, βιοτέχνες) αποτελούσαν το 66,7% και οι εκμεταλλεύτριες τάξεις το 16,3% (από αυτούς το 12,3% ήταν οι κουλάκοι).
Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ, «Πολιτική Οικονομία», εκδόσεις Κυπραίου, 1960, σελ. 542.
Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 31, σελ. 183-185.
[22] Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 45, σελ. 380.
[23] Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 26, σελ. 220.
[24] Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 14, σελ. 197.
[25] Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 26, σελ. 362-363.
[26] Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 38, σελ. 306-307.
[27] Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τόμος 26, σελ. 220.

28 σχόλια:

  1. Ενα πολυ σπουδαιο εργο του μεγαλου Δασκαλου που εκανε σκονη και θρυψαλα τις θεωριες οτι δεν μπορει να γινει Επανασταση σε χωρες με Φεουδαρχια η τις Τροτσκιστικες μπουρδες για ταυτοχρονη παγκοσμια επανασταση. Ολη η πορεια του και του Μπολσεβικικου κομματος ειναι ενα Σχολειο για τους Κομμουνιστες για το τι πρεπει να κανουνε για την Ανατροπη του Καπιταλισμού. Την καλημερα μου Συντροφε. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. @ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ:
      -Δεν νομίζω να υπάρχουν πλέον φεουδαρχικές χώρες, οπότε αυτή η συζήτηση δεν έχει κάποιο νόημα πλέον.
      -Ταυτόχρονη επανάσταση μπορεί να περιμένει μόνο όποιος δεν έχει καταλάβει το τι ακριβώς σημαίνει "ανισσόμετρη ανάπτυξη" στον καπιταλισμό.

      Διαγραφή
    2. Σωστο Φεουδαρχικες χωρες δεν υπαρχουνε. Ο τροτσκι παντως διαφωνουσε με τον Λενιν σε καθε περιπτωση και πριν και μετα το 1917. Αυτη ητανε η δουλεια που επρεπε να κανει. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    3. Οχι σημερα ειναι ποιο απλα τα πραγματα για αυτους. Τους νοιαζει πως θα διαχειρηστουνε τον Καπιταλισμο συμφερει καλυτερα. Ζεις ωραια σε διοριζουνε κιολας σε καμμια ΥΕΝΕΔ....και εισαι ενταξει.Στο Ονομα της Αριστερας βεβαιως βεβαιως. Τι διαολο δεξιοι ειμαστε........ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    4. @ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ:
      Προσωπικά την "αριστερά" την έχω χεσμένη.
      Οι προβληματισμοί που αναπτύσω και τα κείμενα που δημοσιεύω, έχουν να κάνουν με κάτι πολύ πιο σημαντικό.
      Την επανάσταση και την ανατροπή της αστικής τάξης.

      Διαγραφή
    5. Συμφωνουμε απολυτα. Επανασταση και ανατροπη της Αστικης Ταξης.Αυτος ειναι ο Στοχος. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
  2. Αυτο που θα ρωτησω ειναι ασχετο με το θεμα της αναρτησης, αλλα να περιμενω ποτε θα αναρτησετε κτ σχετικο με αυτο που θελω να ρωτησω, μου ειναι αδυνατον. Ο χρονος ειναι χρημα.
    Αφορα την Πολιτικη Οικονομια (οποτε, αφου κ αν απαντηθει η ΠολιτικοΟικονομικη μου ερωτηση, μπορειτε το σχολειο -μετα- να το σβησετε. Οχι πριν!)


    Μέσα παραγωγής
    Τα μέσα παραγωγής είναι:
    α) τα αντικείμενα εργασίας και
    β) τα μέσα εργασίας, με τη βοήθεια των οποίων οι άνθρωποι παράγουν τα πράγματα που τους είναι αναγκαία.
    Τα μέσα παραγωγής, όμως, αυτά καθαυτά, έξω από την ένωσή τους με την εργατική δύναμη, αποτελούν μόνο ένα σωρό από νεκρά πράγματα. Για να μπορεί να αρχίσει το προτσές της εργασίας πρέπει η εργατική δύναμη να ενωθεί με τα εργαλεία.

    Παραγωγικές δυνάμεις
    Τα μέσα παραγωγής, που με τη βοήθειά τους παράγονται τα υλικά αγαθά, οι άνθρωποι (η εργατική τους δύναμη), που τα βάζουν σε κίνηση αυτά τα μέσα παραγωγής και πραγματοποιούν την παραγωγή των υλικών αγαθών, χάρη σε μια ορισμένη παραγωγική πείρα και τριβή στη δουλιά, αποτελούν τις παραγωγικές δυνάμεις.
    Οι παραγωγικές δυνάμεις εκφράζουν τη σχέση των ανθρώπων προς τα αντικείμενα και τις δυνάμεις της φύσης, που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των υλικών αγαθών.

    Ποια η διαφορα αναμεσα στα ΜΠ κ στις ΠΔ;

    Τα ΜΠ χωρις τον ανθρωπο ειναι νεκρά πράγματα. Αρα, θεωρουνται ΜΠ αφου συνδεθουν με τον ανθρωπο. Χωρις τον ανθρωπο ΔΕΝ ειναι ΜΠ, ειναι νεκρά πράγματα.
    Οι ΠΔ ειναι η σχεση του ανθρωπου με τα ΜΠ.

    Μα κ αυτα που λεγονται ΜΠ πρεπει να σχετιστουν με τον ανθρωπο, για να ονομαστουν ΜΠ!

    Σε τι διαφερουν, λοιπον, τα ΜΠ απο τις ΠΔ, αφου κ τα 2 εκφραζουν τη σχεση των ΜΠ με τον ανθρωπο;

    ΑΛΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. @ΑΛΗΣ:
      Στις παραγωγικές δυνάμεις περιλαμβάνεται και ο άνθρωπος. Αυτό είναι νομίζω το βασικό, στο ερώτημα που θέτεις.
      Δεν ξέρω αν βοήθησα καθόλου.

      Διαγραφή
    2. Σωστό, ο άνθρωπος είναι παραγωγική δύναμη (η βασική).
      Άρα τα μέσα παραγωγής διαχωρίζονται από τις παραγωγικές δυνάμεις, γιατί από μόνα τους δεν μπορούν να λειτουργήσουν.

      Κώστας

      Διαγραφή
    3. @TRASH-Κώστας:

      Ευχαριστώ... που απαντήσατε!

      ΑΛΗΣ

      Διαγραφή
    4. ΑΛΗ και Κώστα,
      Τα μέσα παραγωγής διακρίνονται σε
      α- Αντικείμενα εργασίας
      β- Μέσα εργασίας, δηλαδή εργαλεία και μηχανές.
      Ασφαλώς και τα δύο πρέπει να "σχετιστούν με τον άνθρωπο" για να υπάρξει παραγωγή, αλλά αυτή η "συσχέτιση" διαφέρει για κάθε είδους μέσο παραγωγής.
      Γενικά στη ζωή, και στη γλώσσα, "δύναμη" ονομάζεται ένα φυσικό μέγεθος, από το οποίο εξαρτάται η ταχύτητα των μεταβολών, αυτό, που γενικά ονομάζουμε "κίνηση" στον Διαλεκτικό υλισμό.
      Η "ταχύτητα" της παραγωγής, (πάντα με την γενική έννοια, ποιοτική και ποσοτική μεταβολή) η αλλιώς, η παραγωγικότητα, εξαρτάται από την εργατική δύναμη αλλά και από τα μέσα εργασίας, που έχει στη διάθεσή της.
      Μόνη της η εργατική δύναμη ελάχιστα μπορεί να μεταβάλει στα αντικείμενα εργασίας, και μόνα τους τα μέσα εργασίας απλά είναι νεκρά.
      Ομως η χρήση των μέσων εργασίας πολλαπλασιάζει την αποτελεσματικότητα της εργασίας της ε.δ., και μάλιστα όσο πιο εξελιγμένα είναι, τόσο τα μέσα εργασίας όσο και η ίδια η ε.δ., τόσο μεγαλύτερη είναι η παραγωγικότητα της τελευταίας.
      Γι αυτό τον λόγο διακρίνονται μέσα στα μέσα παραγωγής, τα μέσα εργασίας και εντάσσονται, μαζί με την εργατική δύναμη (που δεν ανήκει στα μ.π.) στην εννοιολογική ενότητα που ονομάζουμε δυνάμεις παραγωγής. Είναι δηλαδή μια πρόσθετη νοητική κατηγορία, που όμως έχει μεγάλη πρακτική σημασία, γιατί προσδιορίζει το επίπεδο ανάπτυξης ενός κοινωνικο-οικονομικού σχηματισμού.
      Συνοπτικά, λοιπόν:
      Δυνάμεις Παραγωγής = Ε.Δύναμη + εργαλεία/μηχανές.
      Μέσα Παραγωγής = "Πρώτες ύλες" + εργαλεία/μηχανές.

      Οι δύο κατηγορίες αλληλοτέμνονται στο υποσύνολο "εργαλεία/μηχανές".

      Λίγο διάβασμα δεν βλάφτει:
      1. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ της ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ της ΕΣΣΔ.
      2. ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ

      Διαγραφή
  3. Η μετοχική εταιρεία είναι η βάση για τη διαμόρφωση του μονοπωλίου. Σε μια μη-ιμπεριαλιστική χώρα μιλάμε ουσιαστικά για μετοχικές εταιρείες που προσπαθούν να βρουν την μονοπωλιακή τους ολοκλήρωση φτάνοντας στον ιμπεριαλισμό ή για μονοπωλιακές εταιρίες που πρακτικά δεν πληρούν όλα τα χαρακτηριστικά σε συγκεντρωτικό επίπεδο χώρας, για να θεωρηθεί η τελευταία ιμπεριαλιστική; Κλίνω προς το δεύτερο αν και προσπαθώ να το ξεκαθαρίσω. gorf

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. @gorf:
      Η μονοπωλειακή μετοχική εταιρεία είναι όρος αναγκαίος αλλά όχι και ικανός από μόνος του, προκειμένου να θεωρηθεί μια χώρα ιμπεριαλιστική.
      Για αυτό και ο Λένιν βάζει 5 κριτήρια.

      Νομίζω πως ένα συνηθισμένο μπέρδεμα εδώ είναι το εξής. Πολλές φορές συγχέονται οι όροι του ιμπεριαλισμού ως παγκόσμιου συστήματος με τους όρους βάση των οποίων μπορεί να θεωρηθεί ιμπεριαλιστική μια συγκεκριμένη χώρα.
      Ένα απλό ζήτημα που ξεκαθαρίζει την κατάσταση, είναι αυτό που βάζει ο Λένιν σαν ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του ιμπεριαλισμού, δηλαδή την εξαγωγή κεφαλαίου με την μορφή άμεσων επενδύσεων, και μάλιστα σαν το κύριο χαρακτηριστικό μιας οικονομίας.

      Δεν αρκεί δηλαδή να έχουν αναπτυχθεί μονοπωλειακοί όμιλοι στο εσωτερικό μια χώρας, δεν αρκεί αυτοί να κάνουν εξαγωγή κεφαλαίων με την μορφή άμεσων επενδύσεων, πρέπει αυτό να είναι και το κύριο χαρακτηριστικό της οικονομίας αυτής της χώρας προκειμένου να θεωρηθεί ιμπεριαλιστική.

      Διαγραφή
    2. Επίσης να μην ξεχνάμε ότι οι αποικίες (άλλο χαρακτηριστικό του ιμπεριαλισμού) στην ουσία, ήταν απλά ένας προνομιακός χώρος εξαγωγής κεφαλαίου, με διπλά οφέλη για τους αποικιοκράτες, αφού στην ουσία δάνειζαν τις αποικίες, για να εισάγουν οι αποικίες εμπορεύματα ή μέσα παραγωγής από αυτούς που τους δάνεισαν, και για να υπάρχει αποκλειστική εκμετάλλευση από μία χώρα!

      Αυτό γίνεται και σήμερα, απλά δεν υπάρχουν επίσημα αποικίες (προσπαθούν να φτιάξουν βέβαια ξανά), ενώ έχουν χάσει τα ιμπεριαλιστικά κράτη την απόλυτη εξουσία (έστω και λίγο), πάνω στις εξαρτώμενες από αυτά χώρες.

      Γενικά πάντως νομίζω ότι τον ιμπεριαλισμό πρέπει να τον εξετάζουμε περισσότερο σαν παγκόσμιο στάδιο του καπιταλισμού, και λιγότερο σαν κατάσταση σε μία χώρα, γιατί η ουσία των συμπερασμάτων της ανάλυσης του, μπορεί εύκολα να χαθεί αν προσπαθούμε να δούμε την κάθε οικονομία ξεχωριστά.

      Αυτό που πρέπει να μας απασχολεί, είναι ότι στην ουσία οι υλικές προϋποθέσεις για τον σοσιαλισμό, υπάρχουν σε κάθε χώρα πλέον, και ότι ο καπιταλισμός έχει σαπίσει παντού, ανεξάρτητα από το αν η κάθε χώρα εξάγει περισσότερο ή λιγότερο κεφάλαιο από εμπορεύματα.

      Επίσης, βασικό είναι να μην ξεχνάμε ότι όσοι πόλεμοι γίνονται πλέον, έχουν σκοπό το ξεπέρασμα της κρίσης, και του μοιράσματος αγορών ή σφαιρών επιρροής, με εξαίρεση ελάχιστες εθνικοαπελευθερωτικές συγκρούσεις (Παλαιστίνη, Κούρδοι).

      Με λίγα λόγια δεν αλλάζει ο σκοπός της Ε.Τ. (σοσιαλιστική επανάσταση) σε όποια χώρα, ανεξάρτητα από το αν είναι και οικονομικά ιμπεριαλιστική.

      Κώστας

      Διαγραφή
    3. @Κώστας:
      Το κρίσιμο στοιχείο που βάζει ο Λένιν είναι ακριβώς αυτό. Ότι δεν χρειάζεται να είναι μια χώρα ιμπεριαλιστική η ίδια προκειμένου το προλεταριάτο της να προσπαθήσει να πάρει την εξουσία. Όλη η ουσία του "αδύναμου κρίκου" στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα βρίσκεται ακριβώς εκεί.
      Και από εκεί βέβαια προκύπτει και κάτι ακόμη. Πως δεν συντρέχει κανένας (Λενινιστικός τουλάχιστον) λόγος να πρέπει να βγάλουμε ντε και καλά ιμπεριαλιστικές όλες τις χώρες του κόσμου προκειμένου να τεκμηριώσουμε την ανάγκη της σοσιαλιστικής επανάστασης σε αυτές.

      Διαγραφή
    4. Σωστά.
      Ο βασικός λόγος που δεν συντρέχει κανένας λόγος να βγάλουμε μια χώρα ιμπεριαλιστική, με βάση τα κριτήρια του Λένιν τουλάχιστον, για να πούμε για σοσιαλιστική επανάσταση, είναι γιατί ο ίδιος ο Λένιν, δεν έκανε όλη αυτή την έρευνα για να μπορέσει να αποδείξει ότι απλά 5 χώρες ήταν ιμπεριαλιστικές.
      Το βιβλίο το έγραψε, για να δείξει ότι πλέον ο καπιταλισμός έφτασε στην εποχή του ιμπεριαλισμού παγκόσμια, και ότι αντικειμενικά, μόνο ανατρέπεται, δεν διορθώνεται! Σε τελική ανάλυση για να δείξει τον δρόμο στους λαούς!

      Άμα τώρα ψάχνουμε να βρούμε πια χώρα είναι ιμπεριαλιστική με βάση οικονομικά στοιχεία, βλέπουμε το δέντρο, και χάνουμε το δάσος!

      Παρόλα αυτά δεν διαφωνώ στο ενδιαφέρον που μπορεί να έχει ένα τέτοιο ψάξιμο, το οποίο όμως θα είναι χρήσιμο για άλλους λόγους, όπως π.χ. το να δούμε ποιες χώρες έχουν το πάνω χέρι στην παγκόσμια οικονομία και στην εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, αφού η εξαγωγή κεφαλαίου είναι και η ανώτερη μορφή εκμετάλλευσης.

      Κώστας

      Διαγραφή
    5. @Κώστας:
      Το να ξέρουμε ποιά χώρα είναι ιμπεριαλιστική και ποιά όχι, έχει τεράστια σημασία για την στάση μας απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, ζήτημα που συνδέεται ευθέως με τον προλεταριακή επανάσταση.
      Έχει όμως να κάνει με την διεξαγωγή και όχι με την σκοπιμότητα της ή μη.

      Διαγραφή
    6. Ναι αλλά το αν θα γίνει ο πόλεμος από ιμπεριαλιστική οικονομικά ή όχι χώρα, δεν αλλάζει το τελικό στόχο (σοσιαλιστική επανάσταση).
      Απλά τελικά, είναι πολύ πιο πιθανό αν όχι σίγουρο να γίνει από ιμπεριαλιστική χώρα!

      Κώστας

      Διαγραφή
    7. @Κώστας:
      Εννοούσα τα διαφορετικά καθήκοντα που μπαίνουν όταν η χώρα σου διεξάγει έναν εθνικοαπελευθερωτικό ή έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο.

      Διαγραφή
  4. @Αλή
    Παραγωγικές δυνάμεις είναι: Οι κοινωνικοί όροι της ζωής των ανθρώπων και οι αλλαγές αυτών των όρων. Είναι ο καθορισμός της οργάνωσης της εργασίας, μία καθορισμένη βαθμίδα ανάπτυξης των υλικών δυνάμεων της παραγωγής.
    Τα μέσα παραγωγής είναι το αποτέλεσμα της εργασίας των ανθρώπων, όταν η εργασία έχει συνδεθεί με τα αντικείμενα εργασίας και βγαίνει ένα προιόν που είναι μία αξία χρήσης. Τα 2 μέρη για να γίνει το τελικό προιόν δηλαδή 1) το μέσον εργασίας και 2) το αντικείμενο εργασίας, ονομάζονται σαν μέσα παραγωγής. Για να γίνει ένα εργαλείο εργασίας μέσον παραγωγής προυποθέτει την ένωσή του με την εργατική δύναμη, την μόνη παραγωγική δύναμη που μπορεί μετατρέψει τα 2 παραπάνω στοιχεία σε μέσα παραγωγής. Οταν το μέσον εργασίας ή το αντικείμενο εργασίας δεν έρχεται σε ένωση με την εργατική δύναμη, τότε δεν πραγματοποιούνται αξίες χρήσης, άρα δεν υπάρχουν και μέσα παραγωγής. Τότε είναι νεκρά εργαλεία ή αντικείμενα εργασίας. Δεν νεκρώνουν ποτέ τα μέσα παραγωγής αφού για να ονομαστεί έτσι, πρέπει να υπάρχει η συνένωσή τους με την εργατική δύναμη.
    Η διαφορά τους έγκειται στο ότι οι ΠΔ σου δείχνουν μία καθορισμένη βαθμίδα ανάπτυξης των υλικών προυποθέσεων μιας δοσμένης κοινωνίας, στην δοσμένη χρονική περίοδο, εκφράζουν την υλική βάση, την οργάνωση της εργασίας, της παραγωγής της κοινωνίας.
    Μαν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Άρα απαιτείται ποσοτική μελέτη των μονοπωλιακών μετοχικών εταιρειών μιας χώρας, για να εξαχθεί το ποιοτικό συγκριτικό στοιχείο αν είναι ή όχι ιμπεριαλιστική. Ταυτόχρονα, όμως υπάρχει και η διάκριση (ένα άλλο συνηθισμένο μπέρδεμα) για το αν η χώρα είναι ιμπεριαλιστική με το ότι η αστική της τάξη θα εντάσσεται στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. gorf

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Στην Ελλαδα ο Καπιταλισμος ειναι στο Ιμπεριαλιστικο Σταδιο κατα την γνωμη σου η οχι. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    2. @gorf:
      Πολύ βασικό το μπέρδεμα αυτό, καθώς στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα εντάσσονται ακόμη και οι αποικίες.

      Διαγραφή
    3. @ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ:
      Οι αποφάσεις του τελευταίου συνέδριου λένε πως είναι. Και γνωρίζεις πως με αυτές έχω συμφωνήσει.
      -Προς τι το ερώτημα;

      Διαγραφή
  6. Δεν ρωταω εσενα καλε μου Συντροφε. Τον 1.02 ρωταω. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι. Ο Ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της Ελλάδας ολοκληρώνεται μέσα από ΕΕ και ΝΑΤΟ. gorf

      Διαγραφή
  7. Νομίζω πως είναι σημαντικό να επισημανθεί και κάτι ακόμη εδώ. Η μετέπειτα εμπειρία δικαίωσε πλήρως τον Λένιν στην θεωρία του περί "αδύναμου κρίκου", καθώς αποδείχτηκε αργότερα και στην πράξη μέσα από μια σειρά επαναστάσεων, πως ασκόμη και σε μισοφεουδαρχικές χώρες, οι παραγωγικές δυνάμεις γνώρισαν εκρηκτική ανάπτυξη ακριβώς κάτω από την εργατική εξουσία.
    Ο κεντρικός σχεδιασμός βοήθησε τις χώρες αυτές (Κίνα, Βιετνάμ, Αλβανία, κλπ) μέσα σε δεκαετίες, να αναπτύξουν τις παραγωγικές τους δυνάμεις στον βαθμό για τον οποίο οι καπιταλιστικές χώρες χρειάστηκαν αιώνες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Και ουτε η Ρωσία θα ητανε σημερα σε αυτο το σημειο χωρις την Επανασταση των ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΩΝ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή

Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου, άν δεν υπάρχει εγγραφή στον blogger ή άλλη διαδυκτιακή υπηρεσία (βλέπε όροι σχολιασμού στο πάνω μέρος της σελίδας).
Ανώνυμα και υβριστικά σχόλια μπορούν να διαγράφονται χωρίς άλλη προειδοποίηση.