Εξουσία, χωρίς επανάσταση

Υπόδειγμα, αριστερής απολογητικής

γράφει ο Χρήστος Μιάμης

Το κοινωνικό και πολιτικό συμβάν, ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, όπως και η ενδεχόμενη κυβερνητική προοπτική του Podemos, στην Ισπανία, χλευάζουν την θεωρητική καρικατούρα του J. Holloway -και ανάλογων στοχαστών- περί της προταγματικής παραίνεσης " να αλλάξουμε τον κόσμο , χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία". Καθώς καθίσταται φανερό, ότι είναι δυνατόν η ψευδώς αριστερή και ταυτόχρονα θεωρητικά και πολιτικά μικροαστική, φαλκιδευμένα "ανθρωπιστική" φρασεολογία, είναι δυνατόν να καταλάβει την εξουσία χωρίς να αλλάξει τον κόσμο.

Η κατάληψη της εξουσίας χωρίς επανάσταση, προσιδιάζει και ολοκληρώνει ιστορικά την ανάλογη προτροπή του E. Bernstain " Το κίνημα είναι το παν, ο σκοπός είναι τίποτε". Είτε ως φάρσα, είτε ως τραγωδία λοιπόν, η ιστορία επαναλαμβάνει τον εαυτό της.

Η κριτική των όπλων , υποκλίνεται στο δήθεν όπλο της κριτικής, η επανάσταση γίνεται αλλαγή με ειρηνικά κοινοβουλευτικά μέσα, το σκίσιμο του μνημονίου γίνεται επαναδιαπραγμάτευση των όρων εφαρμογής του, η άμεση επαναφορά των μισθών -στα όρια πείνας- των 751 ευρώ, γίνεται σταδιακή επαναφορά με γνώμονα τις μισθολογικές αντοχές της επιχειρηματικότητας, το τοκογλυφικό χρέος ονομάζεται χρέος προς τους εταίρους, και τελικά η αριστερά ταυτίζεται όλο και περισσότερο με το περιορισμένο πολιτικό ύψος και το πεπερασμένο ιστορικό βάθος του ΣΥΡΙΖΑ.

Ναι λοιπόν, η αριστερά του αστικού ρεαλισμού στην πολιτική, στην οικονομία και στην κουλτούρα, μπορεί να πάρει την εξουσία χωρίς επανάσταση. Δεν χρειάζεται καν την επανάσταση. Τα μέσα και οι μέθοδοι του αστικού κοινοβουλευτισμού αντιστοιχούν με τρόπο ιδανικό, και στο περιεχομενικό και στο μορφικό φορτίο της πολιτικής της πρότασης.

Μιας πολιτικής πρότασης που συνοψίζεται στην παραδοχή, " Αφήνουμε ανέγγιχτη την πηγή της εκμετάλλευσης, την οργάνωση της παραγωγής και της οικονομίας όπως και την δομή των παραγωγικών σχέσεων, εξωραΐζουμε τις πιο αιχμηρές πλευρές του κράτους και της άσκησης της πολιτικής, και αντιμετωπίζουμε με φιλανθρωπία τα αποτελέσματα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης ".

Είναι φυσικό λοιπόν. Μια τέτοια στρατηγική επιδίωξη δεν χρειάζεται επανάσταση. Μπορεί να δρομολογηθεί με τους δοσμένους όρους του αστικού κανονιστικού πλαισίου. Εκτός από μια εξαίρεση φυσικά. Αυτή αφορά την ιστορική στιγμή όπου ο καπιταλισμός βρίσκεται στο σημείο έξαρσης των κρισιακών του φαινομένων όπου, η πολιτική πρόταση της αριστεράς των γαρυφάλλων, μετατρέπεται άρδην σε χαοτική ονειροπαγίδα, επαναφέροντας τους φορείς της με γδούπο, στη πεισματάρικη καπιταλιστική πραγματικότητα.

Καθώς στην κατάσταση κρίσης, οι φορείς της αστικής εξουσίας, δεν πειραματίζονται ούτε με την διαστολή των ορίων της δημοκρατίας ούτε με την μετάλλαξη των όρων της οικονομίας, προς όφελος της κοινωνικής πλειοψηφίας. Το κύριο μέλημά τους εξαντλείται στην εμπέδωση των όρων επιβολής του πολιτικού και οικονομικού τους σχεδιασμού, με κάθε μέσο, με κάθε τρόπο, με όποιο κόστος. Δηλαδή με όλα τα μέσα βίας και καταστολής που παρέχει το κράτος, με όλους τους τρόπους κοινωνικής συντριβής και οικονομικής αφαίμαξης του κόσμου της εργασίας, με πλήρη αδιαφορία για τα κεκτημένα της αστικής δημοκρατίας, που απομένουν να τα υπερασπίζονται αιθεροβάμονες αριστεροί, που προσπαθούν επιπρόσθετα, να πείσουν τους φτωχούς και τους απόκληρους αυτού του κόσμου, ότι θα χάσουν κάτι ανεκτίμητο. Πρόκειται για ψεύδος.

Η αλήθεια είναι ότι τρομάζουν στο ενδεχόμενο να απολέσουν οι ίδιοι και τα κόμματά τους, αυτή την ειδυλλιακή γωνία "στο περίπτερο του κήπου" των καπιταλιστών, που τους επιτρέπει για χρόνια ολόκληρα, να συνδιαλέγονται ερήμην, και στο όνομα του κόσμου της εργασίας.

Απέναντι στο εξουσία χωρίς επανάσταση, δεν στέκεται το επανάσταση χωρίς εξουσία. Άλλωστε πρόκειται για δύο όψεις, μια κοινά αποδεκτής παραδοχής. Ότι σε κάθε περίπτωση οι ουσιαστικοί όροι άσκησης της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, θα θέτονται πάντα από τους πραγματικούς φορείς αυτής της εξουσίας.

Το υπό πλήρη αντιδραστική αναμόρφωση ευρωπαϊκό πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο, αποδεικνύει ακριβώς αυτό το γεγονός. Καθώς δρομολογούνται διαδικασίες επιστροφής στις πηγές ενός αστικού προτάγματος, που αναδομεί την σχέση του με την πολιτική εξουσία, την οικονομία και το κράτος, αντλώντας από την εμπειρία των πιο καταστροφικών ιστορικών επεισοδίων της ανθρωπότητας.  

Πρόκειται για μια αντιδραστική παλινόρθωση.

Πολιτική και οικονομική τρομοκρατία. Βία, αυταρχισμός, και ραγδαία φτωχοποίηση των εργαζόμενων. Μέθοδοι γκαιμπελισμού στην διαμόρφωση πολιτικών και οικονομικών μονόδρομων. Αποσάθρωση των όρων συγκρότησης του δυτικού μοντέλου αστικής δημοκρατίας, νομική και πολιτική αποδιάρθρωση του αστικού κοινοβουλευτισμού, στα όρια της τυπικής επικύρωσης ειλημμένων αποφάσεων που έχουν ήδη ληφθεί στους τόπους της οικονομίας.

Η οικονομία, διυλίζει την πολιτική, κατασκευάζοντας τις προϋποθέσεις ανανέωσης του πολιτικού πλαισίου άσκησης της εξουσίας ώστε αυτές να προσιδιάζουν, στις απόλυτες αναγκαιότητες που αφορούν στην διάρθρωση, την φυσιογνωμία και τις επιδιώξεις του ηγεμονικού οικονομικού μοντέλου. Ο καπιταλισμός μεταλλάσσεται, απομυζώντας, φύση, κεφάλαιο και εργασία, επιστρέφοντας σε μεθόδους πολιτικής επιβολής, όπου η κοινωνική δημοκρατική νομιμοποίηση των αποφάσεων της εξουσίας, -ακόμα και με την ανάπηρη κοινοβουλευτική μορφή- καθίσταται χρονοβόρα, άτοπη, και τελικά λειτουργεί ως τροχοπέδη, στην υλοποίηση των οικονομικών και πολιτικών επιδιώξεων των καπιταλιστικών ελίτ.

Το ευρωπαϊκό νομικό και πολιτικό πλαίσιο διακυβέρνησης αποτελεί έκδηλο παράδειγμα. Το ευρωκοινοβούλιο έχει περιορισμένο γνωμοδοτικό χαρακτήρα στην λήψη των αποφάσεων, οι διάφορες υποεπιτροπές διαδραματίζουν ρόλο γητευτή των αντικρουόμενων οικονομικών συμφερόντων, ενώ το βάρος των αποφάσεων ανατίθεται είτε στο "κονκλάβιο" των αρχηγών κρατών, είτε στην "μασονική στοά" των υπουργών οικονομικών των κρατών μελών της ΕΕ, και κυρίως της ΟΝΕ. Ταυτόχρονα τα εθνικά κοινοβούλια λειτουργούν ως φορείς επικύρωσης των ήδη αποφασισθέντων, είτε νομοθετούν εντός των ασφυκτικών ορίων των ευρωπαϊκών κανονιστικών οδηγιών. Εμπεδώνεται δηλαδή με ασύλληπτη ταχύτητα, ένα μοντέλο δημοκρατικής νομιμοποίησης, που δεν είναι ούτε δημοκρατικό , ούτε νομιμοποιητικό, ακόμη και με τους όρους πρόσληψης των βασικών αρχών της αστικής δημοκρατίας.

Η ΕΕ και η ΟΝΕ, είναι ένα αντιδραστικό γεωπολιτικό και οικονομικό πεδίο διευθέτησης των συμφερόντων των καπιταλιστικών ελίτ, για αυτό δεν μετασχηματίζεται ούτε μεταλλάσσεται σε κατεύθυνση ωφέλιμη για τα συμφέροντα και τις ανάγκες της εργατικής πλειοψηφίας.

Καμία αριστερή θεώρηση, προσκολλημένη στα νομικά και πολιτικά συμφραζόμενα της αστικής δημοκρατίας, όπως και καμία οικονομική θεώρηση ανώδυνης και αναίμακτης διαχείρισης των εργατικών αναγκών και των εργοδοτικών συμφερόντων, δεν μπορεί να σταθεί στα πλαίσια μιας Ευρώπης, όπου οι ιδρυτικές της αρχές και οι κανόνες της, στηρίζονται στην διαρκώς αυξανόμενη εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, ως όρο για την πολιτική και οικονομική ολοκλήρωσή της, και ως εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση, για την αρτιότερη ευόδωση των επιδιώξεων των καπιταλιστικών ελίτ.

Η εξουσία στον καπιταλισμό, δεν χαρίζεται ούτε προσφέρεται χωρίς ανταπόδοση. Ο καπιταλισμός δεν αλλάζει μέσω του αστικού κοινοβουλευτισμού που δεν είναι παρά μια μορφή πολιτικής έκφρασης του περιεχομένου της αστικής εξουσίας. Η πολιτική εξουσία δεν είναι δυνατόν να αλλάξει στα πυρηνικά της στοιχεία, αν δεν στερέψουν οι πηγές που την τροφοδοτούν. Αν δεν αποσαθρωθεί πλήρως δηλαδή το μοντέλο της καπιταλιστικής οικονομίας και αν δεν αποκοπούν οι ιστοί που συνέχουν τις κοινωνικές σχέσεις παραγωγής, οι οποίες λειτουργούν διττά, ως θεματοφύλακας της πολιτικής εξουσίας και ως δεσμοφύλακας του κόσμου της εργασίας.

Εξουσία και επανάσταση, είναι μια ιστορική δυναμική ενότητα αντιθέτων. Η εξουσία εκβάλει από την επανάσταση, όπως ακριβώς η επανάσταση νοηματοδοτεί κάθε πόρο, κάθε κύτταρο της εξουσίας. Εξουσία με αναφορά στα εργατικά συμφέροντα, που δεν επαναστατικοποιεί και δεν μεταβάλλει διαρκώς και ριζικά την πολιτική και την οικονομία, αποψιλώνοντας τα ερείσματα της καπιταλιστικής εξουσίας, δεν είναι παρά μεταμφιεσμένη διαχείριση, του ίδιου καπιταλιστικού ερέβους, που επιστρέφει ξανά και ξανά, συντρίβοντας έωλες αυταπάτες και ανεδαφικές προσδοκίες.

Διαρκής αντιδραστική παλινόρθωση ενός ολοκληρωτικού καπιταλισμού, ή απόπειρα επαναστατικής ιστορικής υπέρβασης του καπιταλιστικού ορίζοντα, προς έναν κόσμο χωρίς επιστροφή στο καθεστώς της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Αυτό είναι το δίλημμα. Το μόνο πραγματικό δίλημμα.

Σε νύχτες με ησυχία μπορεί εύκολα να ακούσει κάποιος τους ήχους της επελαύνουσας αντιδραστικής καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Πρόκειται για νύχτες που η τάξη των εκμεταλλευτών μένει ξάγρυπνη, αναμένοντας την πολυπόθητη έλευση του ταξικού ολοκληρωτισμού που έρχεται να διαλύσει τις αστικοδημοκρατικές αυταπάτες και τις ξεθωριασμένες κόκκινες προσδοκίες.

Μένει να αποδειχθεί, αν ο κόσμος της εργασίας μπορεί να σπάσει τις κόκκινες γραμμές της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, αποδεικνύοντας ότι "το πιο βαθύ σκοτάδι, είναι λίγο πριν ξημερώσει".

Πηγή: Praxis