Καλωσήλθατε στον Fadomduck2

To παρόν ιστολόγιο αποτελεί φυσική συνέχεια του Fadomduck στο οποίο θα βρείτε συλλογές κειμένων, παραπομπές σε ηλεκτρονικές διευθήνσεις με πολιτικά βιβλία και μουσική, καθώς και μια αρκετά μεγάλη συλλογή με αφίσσες από την Σοβιετική Ενωση (μέχρι και το 1956). Αρχείο με τα άρθρα του Fadomduck #1 θα βρείτε εδώ. O Fadomduck2 όπως και ο προκάτοχος του δηλώνει πως αν και ντρέπεται να κρύψει τις συμπάθειες του, δεν εκπροσωπεί καμμία συλλoγικότητα, παρά μόνο τον εαυτό του. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο alepotrypa200@gmail.com

Δευτέρα 18 Μαΐου 2015

«ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ» Ή ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ;

Αποσπάσματα άρθρου της ΚΟΜΕΠ #1 του 2004

Στις μέρες μας βρίσκεται στην επικαιρότητα με διάφορους τρόπους η θεωρία περί «Αυτοκρατορίας», μια θεωρία η οποία έρχεται σε πλήρη αντιπαράθεση με τη λενινιστική επεξεργασία για τον ιμπεριαλισμό ως ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού. Πυρήνα αυτών των αντιλήψεων αποτελεί η περιγραφή μιας υποτιθέμενης νέας κοινωνικό-οικονομικής και πολιτικής πραγματικότητας που έχει ήδη διαμορφωθεί παγκόσμια, ενός νέου σταδίου της κεφαλαιοκρατικής ανάπτυξης που έχει ξεπεράσει και αντικαταστήσει τον ιμπεριαλισμό. Την πηγή τέτοιων θεωριών, που στην ουσία τους αποτελούν επανάληψη παλαιότερων ιδεολογημάτων απολογητικών του ιμπεριαλισμού, πρέπει να την αναζητήσουμε στη βαθιά λαθεμένη αντίληψη για τη φύση των παραγωγικών δυνάμεων στη σύγχρονη εποχή.

Χαρακτηριστικές και καθοριστικές είναι οι απόψεις ότι η οικονομική πραγματικότητα σήμερα «καθορίζεται λιγότερο από τα υλικά αντικείμενα που κατασκευάζονται και καταναλώνονται και περισσότερο από συν-παραγόμενες υπηρεσίες και σχέσεις»[1], με αποτέλεσμα στη σύγχρονη «πληροφοριακή» και «άυλη» οικονομία η έννοια της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής να έχει χάσει το νόημα της, η εργατική τάξη να «έχει σχεδόν εξαφανιστεί από προσώπου γης»[2]. Στη βάση τέτοιων λανθασμένων εκτιμήσεων οι θεωρίες αυτές περιγράφουν την λεγόμενη «Αυτοκρατορία» σαν μια «παγκόσμια μορφή κυριαρχίας, συντιθέμενη από μια σειρά εθνικών και υπερεθνικών οργανισμών τους οποίους διέπει μια και η αυτή εξουσιαστική λογική»[3]. Μια κυριαρχία χωρίς «κάποιο εδαφικό κέντρο εξουσίας»[4], χωρίς αντιθέσεις και ανταγωνισμούς, με αποδυναμωμένη έως εξαφανισμένη την εξουσία και το ρόλο των εθνικών κρατών, όπου «η ιστορία των ιμπεριαλιστικών, διιμπεριαλιστικών και αντιιμπεριαλιστικών πολέμων έχει λήξει»[5].

Ανεξάρτητα από τους επί μέρους χρωματισμούς της μιας ή της άλλης χρήσης της έννοιας «Αυτοκρατορία», της μερικότερης ή συνολικότερης θεώρησης των παγκόσμιων εξελίξεων, όλες αυτές οι απόψεις προβάλλουν μέσα στο παγκόσμιο εργατικό και λαϊκό κίνημα την απαράδεκτη εκτίμηση ότι πλέον δεν υπάρχει η ανάγκη να διαθέτει το εργατικό κίνημα στρατηγική και τακτική. Καλλιεργούν αυταπάτες για την αντικειμενική υλική πραγματικότητα του ιμπεριαλισμού, αποκοιμίζουν και αφοπλίζουν το κίνημα μπροστά στον ταξικό αντίπαλο. Υποκαθιστούν την αναγκαιότητα της επαναστατικής πρωτοπορίας, των Κομμουνιστικών Κομμάτων με τα αυθόρμητα ξεσπάσματα του «πλήθους».
[...]

- Από την εποχή του Λένιν μέχρι σήμερα η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου και της παραγωγής γνώρισαν αλματώδη ανάπτυξη, τα μονοπώλια, ιδιαίτερα τα πολυκλαδικά μονοπώλια, κυριάρχησαν ακόμα πιο καθοριστικά στις εθνικές και στην παγκόσμια αγορά, στο βαθμό που σήμερα ελέγχουν πάνω από το 60% του παγκόσμιου εμπορίου και η αξία της παραγωγής τους ανέρχεται περίπου στο 25% της αξίας της παγκόσμιας παραγωγής (στοιχεία 1999)[6].

Σε καμία όμως περίπτωση δεν μπορεί να υποστηριχτεί ότι τα μονοπώλια «τείνουν να μετατρέψουν τα εθνικά κράτη σε απλά όργανα καταγραφής των ροών των αγαθών, των χρημάτων και των πληθυσμών που εκείνα θέτουν σε κίνηση»[7]. Τα μονοπώλια, οι ισχυρές μονοπωλιακές ενώσεις έχουν έναν καθοριστικό «εθνικό» δεσμό, πρώτα και κύρια στα 3 ιμπεριαλιστικά κέντρα. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Πάνω από το μισό των πωλήσεων των μονοπωλίων κατευθύνεται στην εγχώρια αγορά της χώρας που εδρεύουν, με ακραίο το παράδειγμα της Ιαπωνίας (75% για τη βιομηχανία, 77% για τον κλάδο των υπηρεσιών τη διετία 1992-3)[8]. Επιπλέον, τα περιουσιακά στοιχεία των μονοπωλίων ελέγχονται σε συντριπτικά ποσοστά από τις μητρικές επιχειρήσεις.

Αποτέλεσμα αυτού του εθνικού δεσμού είναι οι όροι αναπαραγωγής των διεθνικών εταιρειών, των μονοπωλίων και των ενώσεων τους (επίπεδο μισθών, φορολόγησης, όροι δανειοδότησης, τελωνειακή προστασία, κρατικές επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις, κτλ.) να διαμορφώνονται πρωτίστως στα πλαίσια των εθνικών κρατών, μέσα από κρατικομονοπωλιακές ρυθμίσεις. Ταυτόχρονα όμως, πηγές κέρδους αναζητούνται και σε εξωτερικές αγορές με αποτέλεσμα να υπάρχει υλική βάση και ανάγκη για τη διευθέτηση των όρων αναπαραγωγής και μέσα από διακρατικές συμφωνίες και ρυθμίσεις, επίσης κρατικομονοπωλιακού χαρακτήρα .

Στη βάση αυτών των αναγκών αναπτύσσονται νομοτελειακά και συγκρούσεις μεταξύ τμημάτων του κεφαλαίου και μεταξύ των κρατών που τα στηρίζουν. Προβάλλει ολοζώντανη η σύγχρονη πραγματικότητα του μονοπωλιακού ανταγωνισμού και του ανταγωνισμού μεταξύ των κυρίαρχων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που έχει περιγραφεί από το Λένιν. Χαρακτηριστικό τελευταίο παράδειγμα η ενδοϊμπεριαλιστική αντίθεση ΗΠΑ-Αγγλίας από τη μια και του λεγόμενου γαλλο-γερμανικού άξονα από την άλλη στο Ιράκ, αντανάκλαση της σύγκρουσης των αντίστοιχων μονοπωλίων για τις ενεργειακές πηγές στην περιοχή.

Η προβολή απόψεων ότι στα πλαίσια της λεγόμενης «Αυτοκρατορίας» τα μονοπώλια «υπονομεύουν τις εξουσίες των εθνικών κρατών»[9], ότι τα εθνικά κράτη έχουν χάσει την αυτονομία τους στην «διαμεσολάβηση των συγκρούσεων και της συνδιαλλαγής της ταξικής πάλης»[10] και αποτελούν πλέον «προσκόμματα» στην ανάπτυξη συνιστά επόμενα ολοκάθαρη διαστρέβλωση της αντικειμενικής πραγματικότητας του ιμπεριαλισμού. Τέτοιες απόψεις εξαγνίζουν τις αστικές τάξεις των μικρότερων χωρών και τους πολιτικούς τους υπαλλήλους, μεταθέτοντας τις ευθύνες για την εφαρμογή της βάρβαρης καπιταλιστικής πολιτικής σε υπερεθνικούς οργανισμούς (ΔΝΤ, ΠΤ, ΠΟΕ, Κομισιόν κτλ.). Διαστρεβλώνουν τον ίδιο το ρόλο των υπερεθνικών οργανισμών σαν μηχανισμών παγκόσμιας ρύθμισης της αναπαραγωγής του μονοπωλιακού κεφαλαίου, αλλά ταυτόχρονα και σαν μηχανισμών επιβολής των συμφερόντων των μεγάλων ιμπεριαλιστικών κρατών. Προσανατολίζουν λανθασμένα την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα στο να αντιπαλέψουν κάποια «παγκόσμια δίκτυα» εταιρειών και οργανισμών, αντί, συνδυάζοντας την πάλη σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο να αντιπαρατεθούν στις αστικές τάξεις των χωρών τους και να τις ανατρέψουν.

[...]

Οι θεωρίες αυτές αποσπούν την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών και της επιστημονικής γνώσης στη σημερινή φάση του ιμπεριαλιστικού συστήματος από τη διαχρονική πορεία ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων στον καπιταλισμό. Αποκρύπτουν ότι η συσσωρευμένη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων οδηγούσε κάθε φορά σε μια νέα ποιοτική τους εξέλιξη, η οποία όμως δεν άλλαζε θεμελιακά, με προσαρμογές, τις υφιστάμενες σχέσεις παραγωγής. Συσκοτίζουν τα ουσιαστικά ζητήματα:

- Ποιος έχει στην κατοχή του τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνικής, το κεφάλαιο ή οι εργαζόμενοι; Αναπτύσσονται άραγε οι νέες τεχνολογίες με κίνητρο τις ανθρώπινες ανάγκες ή το καπιταλιστικό κέρδος;
- Η ανάπτυξη της τεχνολογίας αλλάζει τις σχέσεις παραγωγής; Το κεφάλαιο είναι κοινωνική σχέση. Ανεξάρτητα λοιπόν αν το τελικό προϊόν της παραγωγικής διαδικασίας είναι μια μεταλλική κατασκευή ή ένα λογισμικό πρόγραμμα, οι σχέσεις παραγωγής παραμένουν στην ουσία τους ίδιες.
- Οχι μόνο παραμένει ίδια, αλλά και οξύνεται παραπέρα η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης από το κεφάλαιο, η παραγωγή υπεραξίας και κέρδους για τον καπιταλιστή.

Από την εποχή του ακόμα ο Μαρξ είχε τονίσει ότι «οι επιστήμες έχουν αιχμαλωτιστεί στην υπηρεσία του κεφαλαίου», ότι η ανάπτυξη της τεχνικής στον καπιταλισμό σκοπό έχει «να φθηναίνει τα εμπορεύματα και να συντομέψει το μέρος εκείνο της εργάσιμης μέρας που χρειάζεται ο εργάτης για τον εαυτό του, για να μεγαλώσει το άλλο μέρος της εργάσιμης μέρας του, που το δίνει δωρεάν στον καπιταλιστή. Οι μηχανές είναι μέσο για την παραγωγή υπεραξίας»[17].

[...]

Στο σύνολό τους οι θεωρίες αυτές περί «Αυτοκρατορίας» απολυτοποιούν και προβάλλουν ως ποιοτικά νέα φαινόμενα τις νέες διαστάσεις παλιών φαινομένων ή τις νέες μορφές εκδήλωσής τους. Συνειδητά ή ασυνείδητα συγκαλύπτουν και αποσιωπούν ότι τα σημερινά επίπεδα διεθνοποίησης της παραγωγής, των επενδύσεων, του εμπορίου είναι γεννήματα και εσωτερικά στοιχεία της ανάπτυξης του καπιταλισμού. Αποτελούν ουσιαστικά οι αντιλήψεις αυτές αναμασήματα των ιδεολογημάτων των αρχών του 20ου αιώνα περί της δυνατότητας ενός ειρηνικού «υπερ-ιμπεριαλισμού», αναθέρμανση θεωριών όπως αυτή του Κάουτσκυ .

Τα ιδεολογήματα αυτά, που αποκρούστηκαν στον καιρό τους από τον Λένιν, καταρρίπτονται καθημερινά από τους συνεχιζόμενους βάρβαρους ιμπεριαλιστικούς πόλεμους. Η διεθνοποίηση των καπιταλιστικών οικονομιών, το πλάτεμα και το βάθεμα της παγκόσμιας αγοράς, μέσα από την αυξανόμενη κινητικότητα του κεφαλαίου, δεν έλυσαν ούτε μπορούσαν να λύσουν τις αντιθέσεις του καπιταλισμού, να καταργήσουν τις κρίσεις. Οι σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στις καπιταλιστικές οικονομίες εκφράζουν την τάση ενοποίησης του καπιταλισμού και αντικατοπτρίζουν πάντα τους συσχετισμούς δύναμης (πολιτικά, οικονομικά, στρατιωτικά). Σε καμία όμως περίπτωση δεν καταργούν την ανισόμετρη ανάπτυξη του καπιταλισμού, τις αντιθέσεις μεταξύ των μονοπωλίων, τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και τον πόλεμο, προϋποθέτουν την οικονομική και πολιτική εξάρτηση των ασθενέστερων χωρών, συνοδεύονται από την αντίρροπη τάση διάσπασης σχέσεων και συμμαχιών μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών.

Οι διακρατικές συμφωνίες και ρυθμίσεις δεν καταργούν τα εθνικά καπιταλιστικά κράτη. Δεν θα υπήρχαν διεθνείς αποφάσεις αν δεν υπήρχαν τα εθνικά κράτη και οι κυβερνήσεις τους αντίστοιχα. Σε αυτές τις αποφάσεις βάζουν την καθοριστική τους σφραγίδα μια χούφτα μεγάλες δυνάμεις, αλλά ταυτόχρονα είναι δυνατόν πολύ περισσότερες χώρες να συμπαρατάσσονται και να τις υλοποιούν (π.χ. 40 χώρες που βοήθησαν τις ΗΠΑ στο Ιράκ).

[...]

Συμπερασματικά, η λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση» που επενδύεται από κάποιους ιδεολογικά με την τήβεννο της «Αυτοκρατορίας», δεν είναι μια ουδέτερη διαδικασία, αλλά βαθιά ταξική υπέρ του κεφαλαίου. Δε μοιράζεται ανάμεσα σε λαούς και αστικές κυβερνήσεις, πολύ δε περισσότερο δεν αποτελεί «απότοκο των επιθυμιών και των αιτημάτων» της εργατικής τάξης[20]. Ή θα κυριαρχούν οι αστικές κυβερνήσεις ή οι λαοί. Το αντιπάλεμα του ιμπεριαλισμού γίνεται με το να χαραχτεί ο δρόμος για την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων, για το Σοσιαλισμό.
«Ενας άλλος κόσμος είναι εφικτός», ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ. 
 __________
* Oι υπογραμμίσεις και κάποια λινκ προστέθηκαν από εμάς

1 σχόλιο:

  1. Πολυ σωστα. Καμμια Αυτοκρατορια. Καπιταλισμος στο Ιμπεριαλιστικο Σταδιο. Συνειδητες Συμμαχιες της Αστικης ταξης στα πλαισια της Ανισομετρης Αναπτυξης με λυσσασμενη αντιπαραθεση για το ποια θα αποκτησει καλυτερη θεση στην Πυραμιδα. Κοινος στοχος ολων η εκμεταλευση των λαων. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου, άν δεν υπάρχει εγγραφή στον blogger ή άλλη διαδυκτιακή υπηρεσία (βλέπε όροι σχολιασμού στο πάνω μέρος της σελίδας).
Ανώνυμα και υβριστικά σχόλια μπορούν να διαγράφονται χωρίς άλλη προειδοποίηση.