Γιατί η Σοβιετική Ένωση ίδρυσε το Πανεπιστήμιο της Φιλίας των λαών;

Ένα από τα σημαντικότερα ΑΕΙ της Ρωσίας, το Ρωσικό Πανεπιστήμιο της Φιλίας των Λαών (Rossiskiy Universitét Drúzhbyi Naródov - RUDN) γιορτάζει φέτος (5 Φεβρουαρίου) τα 55 χρόνια του.

Στο τέλος του καλοκαιριού του 1968 με το βραδινό τρένο από το Ουριούπινσκ, μια μικρή πόλη της περιφέρειας Βολγκογκράντ, έφτασε στη Μόσχα ο δεκαεπτάχρονος Βλαντίμιρ Φιλίποφ, φοιτητής του Πανεπιστημίου της Φιλίας των λαών. Μπήκε στην εστία γύρω στα μεσάνυχτα και το πρώτο βράδυ του στην πρωτεύουσα το πέρασε κερνώντας σπιτικό γλυκό του κουταλιού από το νότο της ΕΣΣΔ δυο αλλοδαπούς συνομήλικούς του από τη Μαδαγασκάρη και το Καμερούν, οι οποίοι δεν μιλούσαν ρωσικά και επίσης πίστευαν στη θρησκεία τους.

«Απεδείχθη ότι η υπάλληλος που μοίραζε τα σκεπάσματα για τα κρεβάτια είχε φύγει ήδη. Ήρθε η ώρα να πέσουμε για ύπνο και αυτοί βλέπουν ότι δεν έχω κλινοσκεπάσματα. Τότε ένωσαν τα τρία κρεβάτια, έστρωσαν πάνω τους τα δικά τους, και κοιμηθήκαμε όλοι μαζί σε αυτό το “τριπλό” κρεβάτι». Έτσι λοιπόν, την πρώτη μου νύχτα κοιμήθηκα με δυο ξένους φοιτητές. Αυτό ήταν. Από κείνη την ημέρα ξεκίνησε η φιλία των λαών». Αυτή είναι η διήγηση του Βλαντίμιρ Φιλίποφ, πρύτανη του RUDN και πρώην υπουργού Παιδείας και Επιστημών της Ρωσίας.

Αθεοι και θρησκευόμενοι μαζί

O Γιασέρ Αραφάτ κατά την επίσκεψη του στο Πανεπιστήμιο

Παρά το επίσημο δόγμα του αθεϊσμού στην ΕΣΣΔ, η θρησκεία των ξένων φοιτητών που έρχονταν, αντιμετωπιζόταν με κατανόηση. «Το πρωί βλέπω τον Ζαν-Πολ, καθολικό, να προσεύχεται σε μια γωνιά, και τον μουσουλμάνο Αμπντούλ να προσεύχεται στην άλλη, κι εγώ -ως μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας- δεν ήξερα τι να κάνω, που να φύγω!», αναφέρει ο Φιλίποφ.

Ο ίδιος εξηγεί ότι από τότε ήδη στο RUDN ίσχυε ο κανόνας να τοποθετούνται μαζί φοιτητές από διάφορες χώρες που μιλούν διαφορετικές γλώσσες και ανήκουν σε διάφορους πολιτισμούς.

Τις δεκαετίες του ΄60 και ΄70 η ΕΣΣΔ επεδίωκε να επεκτείνει την επιρροή της στις χώρες της Ασίας, Αφρικής και Λατινικής Αμερικής, εκπαιδεύοντας στελέχη τους και υποστηρίζοντάς τις στον αγώνα για την ανεξαρτησία. Στηριζόμενη στην «εξαγωγή» εκπαίδευσης, η Μόσχα υπολόγιζε στη διάδοση της ρωσικής γλώσσας και του πολιτισμού. Σημαντική θέση είχε στους υπολογισμούς των σοβιετικών ηγετών και η προπαγάνδα των κομμουνιστικών αξιών.

Αυτοί ήταν και οι στόχοι για τους οποίους στις 5 Φεβρουαρίου 1960 ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο της Φιλίας των λαών, το οποίο ως τις αρχές της δεκαετίας του ΄90 έφερε το όνομα του πρώτου πρωθυπουργού του Κογκό, Πατρίς Λουμούμπα. Στο πανεπιστήμιο έδιναν διαλέξεις οι καλύτεροι επιστήμονες και καθηγητές, τόσο από τις ανθρωπιστές, όσο και από τις θετικές επιστήμες.


Σημαντικοί κρατικοί παράγοντες

Οι απόφοιτοι του RUDN μετά την ολοκλήρωση των σπουδών διασκορπίζονταν σε ολόκληρο τον κόσμο, πολλοί απ’ αυτούς στη συνέχεια κατέλαβαν σημαντικές θέσεις στην πατρίδα τους. Μεταξύ αυτών, ο πρωθυπουργός της Δημοκρατίας του Τσαντ ως το 2010 Abbas Yusuf Saleh, ο υπουργός του Μάλι Abdramane Sylla, ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού Τουρισμού της Κένυας Achieng Ongong'a κ.α. Όπως ανέφερε ο Φιλίποφ, ο φίλος και συγκάτοικός του στην εστία, Ζαν-Πολ από το Καμερούν, τελειώνοντας το RUDN, έγινε στη χώρα του υπουργός Δικαιοσύνης.

Δύσκολοι καιροί

Μετά την ανατροπή της ΕΣΣΔ το 1991, θυμάται ο πρύτανης, ξεκίνησαν για το πανεπιστήμιο δύσκολοι καιροί. Το RUDN απώλεσε σημαντικό τμήμα της χρηματοδότησής του και δεκάδες χιλιάδες υποψηφίους κάθε χρόνο, ωστόσο, κατά τα τέλη της δεκαετίας του 2000 άρχισε να ανακτά την παλιά του αίγλη. Σήμερα στο πανεπιστήμιο φοιτούν 28 χιλιάδες φοιτητές από 150 χώρες, περισσότεροι μάλιστα απ’ ότι κάποτε επί ΕΣΣΔ. Όταν το 1993 ο Φιλίποφ έγινε πρύτανης σπούδαζαν στο πανεπιστήμιο 5700 φοιτητές από 109 χώρες.

Το RUDN κατάφερε, παρά τις αλλαγές, να διατηρήσει την ατμόσφαιρα φιλίας μεταξύ των εκπροσώπων διαφόρων λαών και πολιτισμών απ’ όλο τον κόσμο. Ο ίδιος ο πρύτανης εξηγεί το λόγο που στο πανεπιστήμιο δεν σημειώνονται συγκρούσεις εθνοτικού χαρακτήρα: «Πρέπει να δημιουργηθεί η δυνατότητα για μια πιο στενή καθημερινή επικοινωνία στα δωμάτια και στα γκρουπ των φοιτητών. Και όλα θα πάρουν το δρόμο τους. Ακόμη και η αγάπη, και τα κοινά παιδιά».

Πηγή: Σύγχρονη Ρωσία