ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ

Κι επειδή το ήθος της αριστεράς χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως και ερμηνεύεται κατά το δοκούν από κάθε πικραμένο, από τον Σπ. Λυκούδη που ανακοινώνοντας την αποχώρησή του από τη ΔΗΜΑΡ ελπίζει κάθε πλευρά «να επιδείξει την ευπρέπεια και το ήθος που ταιριάζει στην Αριστερά», τον Α.Τσίπρα που στην ομιλία του στο φεστιβάλ νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ διαβεβαίωσε ότι σαν παράταξη είναι «καλά εξοπλισμένοι σε ήθος, σε ιδέες, σε αποφασιστικότητα, σε πείρα, σε μόρφωση» μέχρι και τον Β. Μιχαλολιάκο που στην προεκλογική του ομιλία στις δημοτικές εκλογές επικαλέστηκε «το ιστορικό ήθος της αριστεράς» φαίνεται αναγκαίο να οριστεί, με τα λόγια του Λένιν, η κομμουνιστική ηθική, που ευσχήμως συγχέεται με την όλο και πιο νεφελώδη αριστερή ηθική.

«(…)Υπάρχει όμως μια κομμουνιστική ηθική; Και βέβαια υπάρχει. Συχνά το ζήτημα αυτό το παρουσιάζουν έτσι, σάμπως εμείς να μην έχουμε την ηθική μας, και πολύ συχνά η αστική τάξη μας κατηγορεί ότι εμείς οι κομμουνιστές αρνιόμαστε κάθε ηθική. Αυτό είναι ένας τρόπος να νοθεύει τις έννοιες, να ρίχνει στάχτη στα μάτια των εργατών και των αγροτών (…)

Εμείς λέμε ότι η δική μας ηθική υποτάσσεται ολοκληρωτικά στα συμφέροντα της ταξικής πάλης του προλεταριάτου. Η δική μας ηθική βγαίνει από τα συμφέροντα της ταξικής πάλης του προλεταριάτου.
Η παλιά κοινωνία στηριζόταν στην καταπίεση όλων των εργατών και των αγροτών από τους τσιφλικάδες και τους καπιταλιστές. Έπρεπε να την γκρεμίσουμε, έπρεπε να τους πετάξουμε, αλλά για το σκοπό αυτό έπρεπε να δημιουργήσουμε μα συσπείρωση. Ο θεούλης δεν μπορεί να δημιουργήσει τέτοια συσπείρωση.

Μια τέτοια συσπείρωση μπορούσαν να την δώσουν μόνο οι φάμπρικες, τα εργοστάσια, μόνο το προλεταριάτο που εκπαιδεύτηκε και ξύπνησε από τον παλιό λήθαργο. Μόνο όταν η τάξη αυτή διαμορφώθηκε, μόνο τότε άρχισε τα μαζικό κίνημα που οδήγησε σ’ αυτό που βλέπουμε τώρα -στη νίκη της προλεταριακής επανάστασης σε μια από τις πιο αδύνατες χώρες, που τρία χρόνια τώρα υπερασπίζεται τον εαυτό της από την επίθεση της αστικής τάξης όλου του κόσμου(…)

Να γιατί εμείς λέμε: για μας δεν υπάρχει ηθική παρμένη έξω από την ανθρώπινη κοινωνία, είναι απάτη. Για μας η ηθική υποτάσσεται στα συμφέροντα της ταξικής πάλης του προλεταριάτου.
Και ποια είναι αυτή η ταξική πάλη; Είναι να γκρεμίσουμε τον τσάρο, να γκρεμίσουμε τους καπιταλιστές, να εξαλείψουμε την τάξη των καπιταλιστών.

Και τι είναι οι τάξεις γενικά; Είναι αυτό που επιτρέπει σε μια μερίδα της κοινωνίας να ιδιοποιείται την εργασία μιας άλλης. Αν μια μερίδα της κοινωνίας ιδιοποιείται όλη τη γη, τότε έχουμε τις τάξεις των τσιφλικάδων και των αγροτών. Αν μια μερίδα της κοινωνίας έχει φάμπρικες και εργοστάσια, έχει μετοχές και κεφάλαιο, ενώ μια άλλη μερίδα δουλεύει σ’ αυτές τις φάμπρικες, τότε έχουμε τις τάξεις των καπιταλιστών και των προλετάριων.

Δεν ήταν δύσκολο να διώξουμε τον τσάρο –γι’ αυτό το πράγμα χρειάστηκαν μόνο μερικές μέρες. Δεν ήταν πολύ δύσκολο να διώξουμε τους τσιφλικάδες –αυτό μπορέσαμε να το κάνουμε μέσα σε μερικούς μήνες. Δεν είναι πολύ δύσκολο να διώξουμε και τους καπιταλιστές. Αλλά είναι ασύγκριτα πιο δύσκολο να εξαλείψουμε τις τάξεις –παραμένει ακόμα η διαίρεση σε εργάτες και αγρότες. Αν ο αγρότης κάθεται σε ένα χωριστό κομμάτι γης και ιδιοποιείται το περίσσιο στάρι, δηλαδή το στάρι που δεν του χρειάζεται ούτε για τον εαυτό τους ούτε για τα ζώα του, ενώ όλοι οι άλλοι μένουν χωρίς στάρι, τότε ο αγρότης μετατρέπεται πια σε εκμεταλλευτή. Όσο περισσότερο στάρι κρατάει, τόσο περισσότερο τον συμφέρει, κι οι άλλοι ας πεινάνε: «όσο πιο πολύ πεινάνε, τόσο πιο ακριβά θα πουλήσω αυτό το στάρι». Πρέπει όλοι να δουλεύουν με βάση ένα κοινό σχέδιο στην κοινή γη, στα κοινά εργοστάσια και με κοινό σύστημα. Είναι εύκολο να γίνει αυτό; Βλέπετε εδώ δεν μπορούμε να πετύχουμε τη λύση τόσο εύκολα όπως στα διώξιμο του τσάρου, των τσιφλικάδων και των καπιταλιστών. Εδώ χρειάζεται το προλεταριάτο να αναδιαπαιδαγωγήσει, να αναμορφώσει ένα μέρος των αγροτών, να τραβήξει μαζί τους εκείνους που είναι αγρότες εργαζόμενοι, για να εξουδετερώσει την αντίσταση εκείνων των αγροτών που είναι πλούσιοι και θησαυρίζουν από την ανέχεια των άλλων. Συνεπώς, το καθήκον της πάλης του προλεταριάτου δεν τελειώνει με την ανατροπή του τσάρου, με το διώξιμο των τσιφλικάδων και των καπιταλιστών, και σ’ αυτό ακριβώς συνίσταται ένα καθήκον της κατηγορίας που ονομάζουμε δικτατορία του προλεταριάτου.

Η ταξική πάλη συνεχίζεται, άλλαξε μονάχα τις μορφές της. Είναι η ταξική πάλη του προλεταριάτου για να μη μπορέσουν να ξαναγυρίσουν οι παλιοί εκμεταλλευτές, για να ενωθεί σε μια ενιαία συσπείρωση η κατακερματισμένη μάζα της καθυστερημένης αγροτιάς. Η ταξική πάλη συνεχίζεται, και το καθήκον μας είναι να υποτάξουμε όλα τα συμφέροντα σ’ αυτήν την πάλη. Και μεις υποτάσσουμε την κομμουνιστική μας ηθική σ’ αυτό το καθήκον. Εμείς λέμε: ηθική είναι ό,τι εξυπηρετεί το γκρέμισμα της παλιάς εκμεταλλευτικής κοινωνίας και τη συνένωση όλων των εργαζομένων γύρω από το προλεταριάτο, που δημιουργεί την καινούργια κοινωνία των κομμουνιστών.

Κομμουνιστική είναι η ηθική που εξυπηρετεί αυτόν τον αγώνα, που ενώνει τους εργαζόμενους ενάντια σε κάθε εκμετάλλευση, ενάντια σε κάθε μικρή ιδιοκτησία, γιατί η μικρή ιδιοκτησία δίνει στα χέρια ενός ατόμου αυτό που δημιουργήθηκε με την εργασία όλης της κοινωνίας. (…)

(Β. Λένιν: «Τα καθήκοντα των ενώσεων νεολαίας, (λόγος στο 3ο Πανρωσικό συνέδριο της Κομμουνιστικής Ένωσης Νεολαίας Ρωσίας)», από το Σοσιαλισμός και Κουλτούρα 1917-23, του Αντώνη Βογιάζου (εισαγωγή, επιλογή, μετάφραση, σημειώσεις), εκδ. Θεμέλιο, 1979)

Πηγή: Dies brumalis (οι υπογραμμίσεις δικές μας)