Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις: ένα ακόμη εργαλείο της άρχουσας τάξης

Της Κάλι Καρά

Πολύς ο ντόρος (λες και τώρα το πληροφορήθηκαν), για την υπόθεση της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης IMI (International Mine Initiative - Διεθνής Πρωτοβουλία για τις Νάρκες) - η δράση της οποίας στο Ιράκ είχε καταγγελθεί μέσα από το πρώτο θέμα του «Ριζοσπάστη» στις 13 Δεκέμβρη του 2003.

Με αφορμή τη δίωξη που ασκήθηκε, έγινε γνωστό ότι η δράση της συγκεκριμένης ΜΚΟ έβλαψε το ελληνικό Δημόσιο κατά εννέα εκατομμύρια ευρώ.

Σύμφωνα με την ΕΕ, η οποία είναι ο αρχιτέκτονας και αυτής της φάμπρικας, 

«οι ΜΚΟ είναι σωματεία και ιδρύματα με ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, τα οποία εκπληρώνουν στους διάφορους τομείς ποικίλες και σημαντικές λειτουργίες από την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών έως την κοινωνική αλληλεγγύη, τη δημόσια υγεία, την προώθηση της ενεργούς συμμετοχής του πολίτη και την έκφραση της βούλησης ορισμένων κοινωνικών στρωμάτων ή ομάδων συμφερόντων, αποτελώντας συχνά αποτελεσματική και ελαστική απάντηση στις νέες και αυξανόμενες ανάγκες των πολιτών που η δημόσια αρχή δεν κατορθώνει πλέον να ικανοποιήσει πλήρως».

Στα πλαίσια της ταξικής καπιταλιστικής κοινωνίας βρήκαν τους τρόπους ώστε η διάθεση για κοινωνική προσφορά να χειραγωγηθεί από την κυριαρχία της άρχουσας τάξης και να μπει στην υπηρεσία των στενών ταξικών συμφερόντων της, να διαμορφώσουν αντιλήψεις για το πώς πρέπει να είναι η μορφή κοινωνικής συμμετοχής και δράσης.

Μέσω του εθελοντισμού η άρχουσα τάξη βρήκε τους τρόπους να δημιουργήσει συνενόχους για τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που βιώνουν οι εργαζόμενοι, να αμβλύνει συνειδήσεις, να δημιουργήσει υποταγμένους και συμβιβασμένους ανθρώπους, ενσωματωμένους στο σύστημα. Επί πλέον, θέλει να πάρει όλα τα αναγκαία μέτρα για να προλάβει την όξυνση των ταξικών αντιθέσεων, που αντικειμενικά γεννά η φιλομονοπωλιακή πολιτική των αναδιαρθρώσεων και θα μεγαλώνουν όσο προχωρά στη ζωή αυτή η πολιτική, μαζί με τη δυσαρέσκεια των λαϊκών μαζών. Ένα από αυτά τα μέτρα είναι και η προώθηση του εθελοντισμού ως υποκατάστατο της συρρίκνωσης έως κατάργησης της κρατικής πολιτικής κοινωνικών παροχών, ακόμη και αυτών των πενιχρών που υπήρχαν έως τώρα.

Έτσι τις τελευταίες δεκαετίες στα πλαίσια του «τρίτου τομέα της οικονομίας» εμφανίζεται η προβαλλόμενη έννοια «εθελοντισμός» σε σύνδεση με την έννοια «Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις». Προβάλλονται με το ιδιωτικό κεφάλαιο σε τομείς κοινωνικής πολιτικής, περιβάλλοντος, πολιτισμού, αθλητισμού και όχι μόνο.

Από τη μέχρι τώρα δράση τους η συγκρότηση και η αξιοποίηση των ΜΚΟ με σημαία την «κοινωνία των πολιτών» εκφράζει την προσπάθεια για μεγάλου βάθους παρέμβαση των κρατικών και διακρατικών μηχανισμών, όπως η ΕΕ, να χειραγωγήσουν, να ελέγξουν και να κατευθύνουν τη διάθεση για κοινωνική προσφορά και δράση με μορφές που εξυπηρετούν τα ταξικά συμφέροντα του κεφαλαίου. Τα ποσά που καταλήγουν στα ταμεία τους είναι ταυτόχρονα ένα είδος ανταλλάγματος για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στη στήριξη της πολιτικής του κεφαλαίου, μια επιβράβευση για τη συνεργασία τους ως «κοινωνικών εταίρων», για τη συμβολή τους στις «διαβουλεύσεις» και στους «κοινωνικούς διαλόγους» μέσα από τα οποία παρέχουν μια επίφαση δημοκρατίας στην αντιλαϊκή πολιτική.

Πέρα από τα όσα αποκαλύφθηκαν το τελευταίο διάστημα για τις εξωχώριες δραστηριότητες της ΜΚΟ σε ό,τι αφορά την αποναρκοθέτηση περιοχών σε Λίβανο, Ιράκ και Βοσνία Ερζεγοβίνη και την εμπλοκή υπαλλήλων του υπουργείου Εξωτερικών σε αυτή την υπόθεση, θα πρέπει να αναφερθεί ότι δεν έχει μείνει χώρος που να μην έχουν τρυπώσει, ροκανίζοντας ταυτόχρονα κρατικό χρήμα, αφού και άλλα 14 υπουργεία, πέραν του ΥΠΕΞ, «χρηματοδοτούν» Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.

Ενδεικτικά:

-Στους Δήμους, δήμαρχοι, κυβέρνηση και «Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις» εμπορεύονται τη φτώχεια και την ανεργία μέσα από την υλοποίηση των προγραμμάτων της «κοινωφελούς εργασίας».

Μπαίνουν σαν μεσάζοντες ανάμεσα στους άνεργους και τον ΟΑΕΔ και μάλιστα με καλή αμοιβή για αυτή τους την υπηρεσία, για να προσληφθούν άνεργοι για 135 ημέρες με 625 ευρώ μεικτά. Βοηθούν στην ανακύκλωση της ανεργίας, υλοποιούν το χτύπημα του κατώτατου μισθού, τσαλαπατώντας κάθε έννοια συλλογικής σύμβασης, γίνονται συνεργοί σ' αυτό το σύγχρονο δουλεμπόριο.

-Ενδεικτική είναι και η εμπλοκή τους γύρω από θέματα ισότητας των φύλων.

Δεν είναι τυχαίο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικείων οργανώσεων που το περιεχόμενο της δράσης τους στηρίζεται στην αστική πολιτική και τις μικροαστικές αντιλήψεις έχουν μετατραπεί σε ΜΚΟ, στηρίζουν την αντιλαϊκή πολιτική σαν πρόθυμοι «κοινωνικοί εταίροι» εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την πρόσβασή τους σε επιδοτήσεις και επιχορηγήσεις από την εκάστοτε κυβέρνηση, σε κονδύλια και προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο γενικότερο πλαίσιο της αξιοποίησης των ΜΚΟ, η κυβέρνηση υλοποιεί, μέσω του υπουργείου Εσωτερικών και της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, πρόγραμμα «στήριξης Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων - Γυναικείων Οργανώσεων» με χρηματοδότηση του προγράμματος από το ΕΣΠΑ.

Πέρα όμως από το μοίρασμα της πίτας του ΕΣΠΑ, γίνεται και η αξιοποίηση των οργανώσεων με πολλαπλούς στόχους: την προβολή της «κοινωνίας των πολιτών» με στόχο να καλλιεργούνται αυταπάτες για το βαθιά ταξικό περιεχόμενο της πολιτικής που εφαρμόζεται, την εκτόνωση των αγωνιστικών διαθέσεων για απόκρουση των αντιλαϊκών μέτρων αλλά και την πλαγιοκόπηση του οργανωμένου λαϊκού κινήματος, του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος που μπορούν να οργανώσουν την πάλη των γυναικών των λαϊκών στρωμάτων.

Το ίδιο το πλαίσιο των Σχεδίων Δράσης των ΜΚΟ αποκαλύπτει αυτό το στόχο. Τη στιγμή που όλο και περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν την ανεργία, τη φτώχεια, την ανεπάρκεια αλλά και το αυξανόμενο κόστος της Παιδείας, της Υγείας, της Πρόνοιας, οι κατευθύνσεις που δίνονται είναι συγκεκριμένες. Αφορούν τους τομείς της πρόληψης, της βίας κατά των γυναικών και αρωγής των θυμάτων βίας, την καταπολέμηση στερεοτύπων των φύλων, την υποστήριξη κοινωνικά ευπαθών ομάδων γυναικών και τέλος την ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων σε νέους τομείς προώθησης της ισότητας των φύλων (περιβάλλον, κοινωνία της γνώσης).

Η κατεύθυνση αυτή λειτουργεί συμπληρωματικά στην ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών που θα έπρεπε να παρέχονται με ευθύνη του κράτους, να είναι δωρεάν, υψηλής ποιότητας και να έχουν καθολικό χαρακτήρα.

Να ένας ακόμη λόγος για να ενισχυθεί το ΚΚΕ σε κάθε κάλπη, στις επερχόμενες εκλογές.

Το ΚΚΕ είναι υπέρ της εθελοντικής δράσης και προσφοράς που υπηρετεί τα συμφέροντα των λαϊκών δυνάμεων. Είναι αντίθετο όμως με το περιεχόμενο που δίνει στον εθελοντισμό, κάθε φορά, η αστική τάξη, που αξιοποιεί τη διάθεση για κοινωνική προσφορά και την χρησιμοποιεί τελικά εις βάρος της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.

Εξάλλου οι κομμουνιστές είναι εθελοντικά στρατευμένοι και παλεύουν μέσα από το κόμμα τους για τη κοινωνική απελευθέρωση της εργατικής τάξης, για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος και την εγκαθίδρυση της σοσιαλιστικής εξουσίας. Στην πάλη αυτή αναδείχθηκαν αγωνιστές και αγωνίστριες που για να γίνουν πράξη οι ιδέες, οι αξίες, τα ιδανικά του σοσιαλισμού, εθελοντικά πρόσφεραν, θυσίασαν και την ίδια τους τη ζωή.