Ας μιλήσουμε για τον φασισμό, λοιπόν

Στην "Εργασιακή Χάρτα της φασιστικής Ιταλίας" του 1924, ο Μουσολίνι προτάσσει ως θεμέλιο του λεγόμενου "κορπορατιστικού" κράτους την αναγκαιότητα "συμφιλίωσης" ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία: 

"η αλληλεγγύη των διαφόρων παραγόντων της παραγωγής βρίσκει την απτή της έκφραση στην συμφιλίωση ανάμεσα στα αντίθετα συμφέροντα των εργοδοτών και των εργατών, και στην υποταγή τους στο ανώτερο συμφέρον της παραγωγής."  

Προσθέτει πως οι όποιες ζημιές στην οικονομία εξαιτίας της κρίσης πρέπει να καλυφθούν ισομερώς και από τους δύο παράγοντες: 

"Οι οικονομικές απώλειες που οφείλονται στις κρίσεις και τις διακυμάνσεις στις τιμές συναλλάγματος πρέπει να μοιράζονται ίσα ανάμεσα στα δύο στοιχεία (το κεφάλαιο και την εργασία)."

Στο δικό του κείμενο, "Τι είναι σοσιαλισμός για τους εθνικιστές", ο Έλληνας φασίστας διανοούμενος Δημήτριος Βεζανής οριοθετεί τη διαφορά του εθνικοσοσιαλισμού που πρεσβεύει ο ίδιος από τον σοσιαλισμό που πρεσβεύει το ΚΚΕ ως διαφορά ανάμεσα σε μια στενά οικονομίστικη και μια ηθικά αναπτυγμένη αντίληψη της κοινωνικής δικαιοσύνης ("Το ΚΚΕ λέγει «αρπάχτε και φάτε». Εμείς λέμε «δημιούργησε και ζήσε»"), πριν καταλήξει στη διατύπωση της στρατηγικής διαφοράς ανάμεσα στον κομμουνισμό και τον φασισμό με όρους της διαφοράς ανάμεσα στην αφελή επαναστατική ανυπομονησία και την ώριμη μεταρρυθμιστική και ενωτική προοπτική του φασισμού:

"Αφελές και παιδαριώδες είναι να νομίζουμε ότι η κοινωνική ευτυχία θα κατακτηθεί ως δια μαγείας με μιαν μονοκονδυλιά. Μόνο με συνεχείς αγώνες και με διαδοχικές προσεγγίσεις θα πλησιάσουμε την κοινωνική ευτυχία. Και λέγοντας αγώνες δεν μιλάμε για ταξικούς, αλλά για μια συνολική προσπάθεια λαού και της διοίκησης της πολιτείας να υπερνικά διαρκώς τις συνεχείς δυσκολίες και τα αφάνταστα εμπόδια που βάζει ο καπιταλισμός".

Filippo Tommaso Marinetti

Για τον φασισμό, όπως αντανακλάται ως ιδεολογία σ' αυτά τα δύο εδάφια, ισχύει κατ' αρχάς ό,τι ακριβώς ισχύει και για τον ιμπεριαλισμό (που είναι, άλλωστε, ενεργός προϋπόθεση της ανάπτυξης του πρώτου): όπως στις μέρες μας κανείς εκτός από τους "οπισθοδρομικούς" κομμουνιστές δεν θέλει να θυμάται ότι ο ιμπεριαλισμός είναι κατά βάση ένα οικονομικό φαινόμενο, έτσι και κανείς εκτός από τους κομμουνιστές δεν θέλει να θυμάται ότι ο φασισμός ήταν, πολύ πριν τον πόλεμο και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, μια οικονομική ιδεολογία. Όπως για την σημερινή μη κομμουνιστική αριστερά "ιμπεριαλισμός" σημαίνει κατά βάση "στρατιωτική υπεροπλία των ξένων", έτσι, για την ίδια αυτή αριστερά, "φασισμός" σημαίνει "κουρεμένοι γουλί μαντράχαλοι που χτυπούν μετανάστες."

Αλλά αυτό σημαίνει πως η σημερινή μη κομμουνιστική αριστερά αποκρύπτει ακριβώς τις διαστάσεις αυτές των φαινομένων στις οποίες εμπλέκεται, σε ρόλο πρωταγωνιστικό, η ίδια: αποκρύπτει το γεγονός ότι "ιμπεριαλισμός" σημαίνει πρωτίστως "μονοπωλιακή διάσταση της οργάνωσης του κεφαλαίου εσωτερικά" διότι δεν έχει καμία διάθεση να συγκρουστεί με το εγχώριο μονοπωλιακό κεφάλαιο, το οποίο, αντιθέτως, συνδράμει δια της απόκρυψης της ίδιας του της ύπαρξης· και αποκρύπτει ότι φασισμός σημαίνει πρωτίστως "ιδεολογία της ανάγκης συναίνεσης μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας και της παράκαμψης της αναγκαιότητας της ταξικής πάλης" γιατί αυτή ακριβώς είναι η σοσιαλδημοκρατική ιδεολογία της οποίας είναι φορέας.

Αυτός είναι ο πυρήνας της αλήθειας πίσω από το άβολο συναίσθημα που δημιουργεί η ανάγνωση σήμερα του Μουσολίνι και του Βεζανή. Ποιο είναι αυτό το άβολο συναίσθημα; Δεν ακούγονται και τόσο "φασίστες". Αντιθέτως, τα όσα λένε, ακούγονται σήμερα, από τη σκοπιά των πολιτικών συνεπειών της τωρινής κρίσης του καπιταλισμού, μάλλον "προοδευτικά." Αλλά ο λόγος για τον οποίο ακούγονται "προοδευτικά" --άβολα "προοδευτικά" εφόσον είναι ρητά και εγνωσμένα λόγια φασιστών-- είναι ακριβώς ότι είναι οικεία, ως στοιχεία της "προοδευτικής" οικονομικής ρητορικής της μη κομμουνιστικής αριστεράς.

Πράγμα που μας φέρνει στο εξής πρόβλημα: Γνωρίζουμε όλοι ότι οι σημερινοί φασίστες δεν κάνουν καθόλου λόγο για "συμφιλίωση κεφαλαίου-εργασίας" για το "εθνικό συμφέρον", ούτε για αντικατάσταση των "ταξικών αγώνων" από μια "συνολική προσπάθεια του λαού" για να υπερνικηθούν τα "αφάνταστα εμπόδια" που "βάζει ο καπιταλισμός". Γνωρίζουμε όλοι ότι ο σημερινός φασισμός δεν επιζητά καθόλου ούτε τη συμφιλίωση κεφαλαιοκρατών και εργατών (αλλά το τσαλαπάτημα των δεύτερων), ούτε την απόρριψη του καπιταλισμού (αλλά, στην καλύτερη, το "να πληρώσουν τα λαμόγια"). Κατά συνέπεια, ο σημερινός φασισμός ακούγεται πολύ "δεξιότερος" του κλασικού, και επιπλέον δεν δείχνει να έχει το παραμικρό ενδιαφέρον για "διανόηση" και "διανοητική επεξεργασία" -- σε αντίθεση με τον κλασικό, που σαγήνευσε ορισμένα από τα μεγαλύτερα ονόματα --και, ας μην κρυβόμαστε, μερικά από τα λαμπρότερα μυαλά-- της διανόησης της εποχής του.

Γιατί;

Κι αν η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι μεμιάς πολύ απλή και πολύ τρομακτική; Κι αν η απάντηση είναι πως ο σημερινός φασισμός είναι εξ αρχής κατά πολύ δεξιότερος επειδή η οικονομική ιδεολογία του κλασικού φασισμού καλύπτεται ήδη πληρέστατα από την μη κομμουνιστική αριστερά -- από ό,τι δηλαδή αντιλαμβάνεται ως "αριστερά" ο σημερινός πανεπιστημιακά μορφωμένος μικροαστός;

Κι αν ο λόγος που ο σημερινός φασισμός δεν έχει ανάγκη ούτε τους δικούς του Πάουντ, ούτε τους δικούς του Γουίντχαμ Λούις, ούτε τους δικούς του Γέιτς, ούτε τους δικούς του Χάιντεγκερ ή Μπλανσό για να συγκροτηθεί ιδεολογικά είναι επειδή η "διανοητική" του πτέρυγα, η "μαλακή" εκδοχή των σιδερένιων του γροθιών, επιτελείται ήδη...από την μη κομμουνιστική αριστερά; Δηλαδή, από όλα τα ρεύματα του "σοσιαλισμού" που συνειδητά και συγκροτημένα προωθούν την "συμφιλίωση" κεφαλαίου και εργασίας και την αποφυγή της επαναστατικής σύγκρουσης στο όνομα μιας "ειρηνικής μετάβασης" σε μια θολά "δικαιότερη κοινωνία" -- και μάλιστα, εδώ και δεκαετίες;

Πηγή: Lenin reloaded