Ερωταποκρίσεις: Τι είναι το προλεταριάτο;

Οι απαντήσεις του
Φρίντριχ Ένγκελς

Ερώτηση 7η: Τι είναι το προλεταριάτο;
-Απάντηση: Προλεταριάτο είναι εκείνη η κοινωνική τάξη που ζει αποκλειστικά από την εργασία της και όχι από το κέρδος από κάποιο κεφάλαιο. Επομένως η τάξη εκείνη, της οποίας η ευτυχία ή η δυστυχία, η ζωή ή ο θάνατος εξαρτώνται από την οικονομική συγκυρία, με μια λέξη από τις διακυμάνσεις του ανταγωνισμού.

Ερώτηση 8η: Δηλαδή οι προλετάριοι δεν υπήρχαν πάντα;
-Απάντηση: Οχι πάντα. Φτωχές και εργαζόμενες τάξεις υπήρχαν πάντα και συνήθως οι εργαζόμενοι ήταν σχεδόν πάντα φτωχοί. Οι προλετάριοι δεν υπήρχαν πάντα, όπως και ο ανταγωνισμός δεν ήταν πάντα ελεύθερος.

Ερώτηση 10η: Ποια η διαφορά του προλετάριου από το δούλο;
-Απάντηση: Ο δούλος έχει πουληθεί μια για πάντα. Ο προλετάριος είναι αναγκασμένος από μόνος του να πουλά τον εαυτό του καθημερινά και κάθε ώρα. Ο δούλος αποτελεί ιδιοκτησία ενός αφεντικού και γι’ αυτό η ύπαρξη του δούλου, όσο μίζερη και αν είναι, είναι εξασφαλισμένη. Ο προλετάριος, μπορούμε να πούμε, είναι δούλος όλης της αστικής τάξης και όχι ενός αφεντικού και γι’ αυτό η ύπαρξή του δεν είναι εξασφαλισμένη όταν κανείς δεν αγοράζει την εργασία του, όταν κανείς δεν έχει ανάγκη την εργασία του. Ο δούλος θεωρείται αντικείμενο και όχι μέλος της αστικής κοινωνίας. Ο προλετάριος αναγνωρίζεται ως προσωπικότητα, ως μέλος της αστικής κοινωνίας. Συνεπώς η ύπαρξη του δούλου μπορεί να είναι πιο ανεκτή από του προλετάριου, αλλά ο τελευταίος βρίσκεται σε ανώτερο επίπεδο ανάπτυξης. Ο δούλος απελευθερώνεται με το να γίνει προλετάριος και απ’ όλες τις σχέσεις ιδιοκτησίας καταργεί μόνο τη σχέση της δουλείας. Ο προλετάριος μπορεί να απελευθερωθεί μόνο εάν καταργήσει την ιδιοκτησία γενικά.

Ερώτηση 11η: Ποια η διαφορά του προλετάριου από το δουλοπάροικο;
-Απάντηση: Υπό τη χρήση του δουλοπάροικου βρίσκεται κομμάτι γης, συνεπώς εργαλείο παραγωγής και γι’ αυτή δίνει μεγάλο ή μικρό μέρος των εσόδων του. Ο προλετάριος δουλεύει με εργαλεία παραγωγής που αποτελούν ιδιοκτησία άλλου και εκείνος παραχωρεί στον προλετάριο για την εργασία του μερίδιο του προϊόντος, το οποίο καθορίζεται από τον ανταγωνισμό. Το μερίδιο του δουλοπάροικου καθορίζεται από την ίδια του την εργασία, συνεπώς από τον ίδιο. Το μερίδιο του προλετάριου καθορίζεται από τον ανταγωνισμό, συνεπώς, πρώτα από όλα από τον αστό. Η ύπαρξη του δουλοπάροικου είναι εξασφαλισμένη, ενώ η ύπαρξη του προλετάριου δεν είναι. Ο δουλοπάροικος απελευθερώνεται με το να εκδιώξει το φεουδάρχη του και να γίνει ο ίδιος ιδιοκτήτης, συνεπώς εισέρχεται στη σφαίρα του ανταγωνισμού και προσχωρεί προσωρινά στους εύπορους, στην προνομιακή τάξη. Ο προλετάριος απελευθερώνεται με το να καταργήσει την ιδιοκτησία, τον ανταγωνισμό και όλες τις ταξικές διαφορές.

Ερώτηση 12η: Ποια η διαφορά του προλετάριου από τον τεχνίτη;
-Απάντηση: Σε αντίθεση με τον προλετάριο ο ονομαζόμενος τεχνίτης, που τον περασμένο αιώνα ακόμη υπήρχε σχεδόν παντού και ακόμη υπάρχει πού και πού, είναι το πολύ-πολύ προσωρινός προλετάριος. Στόχος του είναι να αποκτήσει ο ίδιος κεφάλαιο και με τη βοήθειά του να εκμεταλλεύεται άλλους εργάτες. Αυτό το στόχο μπορεί συχνά να πετύχει εκεί όπου ακόμη υπάρχουν συντεχνίες ή εκεί όπου η ελευθερία της τέχνης δεν οδήγησε ακόμη στη βιομηχανοποίησή της και στον έντονο ανταγωνισμό. Μα μόλις το βιομηχανικό σύστημα εισέρχεται σε μια τέχνη και ανθεί πλατιά ο ανταγωνισμός, αυτή η προοπτική εκλείπει και ο τεχνίτης όλο και περισσότερο μεταμορφώνεται σε προλετάριο. Με αυτό τον τρόπο ο τεχνίτης απελευθερώνεται, είτε γινόμενος αστός είτε περνώντας εντελώς στο μέσο κοινωνικό στρώμα είτε γινόμενος προλετάριος ως αποτέλεσμα του ανταγωνισμού (όπως συμβαίνει τώρα στις περισσότερες των περιπτώσεων) και προσχωρεί στο κίνημα του προλεταριάτου, δηλαδή στο λιγότερο ή περισσότερο συνειδητό κομμουνιστικό κίνημα.

Πηγή: Lenin reloaded