“Δικαίωση” με ήττα; Η αναρχική-αυτόνομη εκδοχή των αστικών κηρυγμάτων #4

συνέχεια από εδώ

μερικα στοιχεια απο τα σημερινα

Μάης-Ιούνης 2006

Είναι περίπου αδύνατο να αναφερθεί κανείς στις θέσεις και στις επιλογές όλων των σημερινών ομάδων του χώρου της αναρχίας-αυτονομίας και μάλιστα σε αναφορά με το σύνολο των κινηματικών και πολιτικών γεγονότων των τελευταίων χρόνων. Από γενική άποψη, αυτό το 'χουμε ήδη κάνει με όσα αναφέρουμε στις προηγούμενες σελίδες, καθώς όλες οι θέσεις και οι επιλογές του χώρου βρίσκονται στο πλαίσιο των αντιλήψεων που έχουμε αναφέρει. Οι αποχρώσεις και οι αποκλίσεις που εμφανίζονται δεν φεύγουν απ’ το γενικό πλαίσιο, απλώς αναδεικνύουν κατά περίπτωση πιο οξυμένα αυτή ή την άλλη αντίφαση, αυτό ή το άλλο αδιέξοδο. Ωστόσο θα επιχειρήσουμε μια εντελώς «δειγματοληπτική» αναφορά σε συγκεκριμένες θέσεις- στάσεις, συγκεκριμένων ομάδων, σε κάποια ζητήματα. Μια τέτοια προσπάθεια έχει μια συγκεκριμένη σημασία. Μπορεί να δείξει για συγκεκριμένα ζητήματα –που ο καθένας έχει ζήσει και άρα τα ελέγχει καλύτερα- στις σημερινές συνθήκες πώς εκφράζεται το γενικότερο πλαίσιο αντιλήψεων του χώρου, πώς από αυτό προκύπτουν –ανεξάρτητα από προθέσεις- οι αντιφάσεις και τα αδιέξοδα που αναφέραμε. «Ομολογούμε» ταυτόχρονα ότι δεν είχαμε κανένα ιδιαίτερο κριτήριο επιλογής για τα παραδείγματα με τα οποία θα ασχοληθούμε παρακάτω, ανάμεσα στα δεκάδες άλλα που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από το έκτο τεύχος του περιοδικού «το Κιβώτιο», που επιχειρεί –αντιπαρατιθέμενο σε αυτούς που «παίζουν στο δρόμο με μολότωφ»- έναν απολογισμό του φοιτητικού ξεσηκωμού το Μάη-Ιούνη του 2006, παραθέτοντας μερικά αποσπάσματα από αυτό:

«Η δημιουργία κάποιων “ελεύθερων πανεπιστημίων” με την εφαρμογή ριζοσπαστικών προγραμμάτων σπουδών και με αυτοδιαχειριστική λειτουργία ήταν το σημαντικότερο αποτέλεσμα των αγώνων των ριζοσπαστών φοιτητών μέσα στις σχολές. Η συμμετοχή των φοιτητών στα όργανα διοίκησης των πανεπιστημίων (“συνδιαχείριση”) και ο περιορισμός της καθηγητικής εξουσίας, η παροχή δωρεάν συγγραμμάτων και η μερική χορήγηση στέγης και σίτισης, το δικαίωμα πρόσβασης στην ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης και μελών των χαμηλότερων οικονομικών στρωμάτων, ήταν μερικά από τα δευτερεύοντα αποτελέσματα αυτών των αγώνων, όπως εκφράστηκαν μέσα από τη «δικαίωση” των αιτημάτων της αριστεράς.»

Το κομμάτι αυτό, παρ' όλο που αναφέρεται σε αποτελέσματα αγώνων προηγούμενων περιόδων –όπως «Το Κιβώτιο» τα εκτιμά-, προϊδεάζει και για τη συνέχεια. Είναι τα «ελεύθερα πανεπιστήμια» με την «αυτοδιαχειριστική τους λειτουργία» το «σημαντικότερο αποτέλεσμα» των αγώνων! Οι «νησίδες αυτοδιαχειριστικής ελευθερίας» είναι λοιπόν το κεντρικό ζητούμενο των αγώνων; Κι ας έχουν γράψει μόλις μερικές σειρές πριν πως «η ανατροπή της καπιταλιστικής εκπαίδευσης και δημιουργία ενός νέου θεσμού ριζικά διαφορετικού δεν μπορεί παρά να πηγαίνει χέρι με χέρι με την καταστροφή της καπιταλιστικής κοινωνίας και τη δημιουργία μιας άλλης κοινωνικής θέσμισης». Φαίνεται πως η «άλλη κοινωνική θέσμιση» καθόλου δεν είναι η οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας, με την εργατική τάξη στην εξουσία, μετά την επαναστατική ανατροπή. Μάλλον είναι κάτι σαν τα προτάγματα της «Περιεκτικής Δημοκρατίας» που προβλέπει «δημοτικές επιχειρήσεις που θα λειτουργούν έξω από την καπιταλιστική οικονομία της αγοράς», αλλά θα «συμβιώνουν αναγκαστικά με τον καπιταλισμό»! Κάπου γύρω από αυτό θα υπάρχει και το «ελεύθερο πανεπιστήμιο» κι έτσι ο Προυντόν, ο Καστοριάδης και ο Μπούκτσιν θα διαψεύσουν την… καπιταλιστική πραγματικότητα και την –αμείλικτη- καθολική πολιτική και οικονομική κυριαρχία της. Αξιοπρόσεκτο -και αναμενόμενο- στο κομμάτι αυτό είναι επίσης το πώς η «συνδιοίκηση» εντάσσεται στα θετικά των κατακτήσεων και μάλιστα πριν από τα δωρεάν συγγράμματα, στέγη, σίτιση, μιας και αποτελεί «περιορισμό της καθηγητικής εξουσίας» και προφανώς –μικρό έστω- βήμα προς την «αυτοδιαχειριστική λειτουργία»! Άραγε έχουν υπόψη τους το ρόλο και το έργο των τμημάτων (τα τελευταία 27 χρόνια) που είναι «συνδιοικητικά»;

Ας προχωρήσουμε όμως στις εκτιμήσεις που «το Κιβώτιο» διατυπώνει για τον αγώνα του Μάη-Ιούνη του 2006: 

«Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες δημιούργησαν ανοιχτά συντονιστικά κατάληψης στις σχολές τους, που σε γενικές γραμμές λειτούργησαν με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, αλλού περισσότερο, αλλού λιγότερο. Όπου ο συσχετισμός μέσα στις σχολές ήταν υπέρ των “ανένταχτων” φοιτητών και κατά των οργανωμένων φοιτητικών παραρτημάτων της κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, όπου δηλαδή απουσίαζαν οι συνδικαλιστικοί ιμάντες μεταβίβασης της κεντρικής γραμμής, οι διαδικασίες αυτές κατάφεραν να λειτουργούν με περισσότερο αμεσοδημοκρατικό τρόπο και παράλληλα να βάζουν γενικότερα ζητήματα επεξεργασίας και συζήτησης που ξέφευγαν από τη μιζέρια της υπεράσπισης της κρατικά εγγυημένης εκπαίδευσης.»

Στο κομμάτι αυτό «το Κιβώτιο» παρουσιάζει ως βασικό πρόβλημα που περιόρισε την κινητοποίηση την «κυριαρχία της κεντρικής συνδικαλιστικής γραμμής» έναντι της «αμεσοδημοκρατικής λειτουργίας». Ουσιαστικά λέει έναν κενό λόγο, μπερδεύοντας τη μορφή με το περιεχόμενο. Γιατί, τελικά, αν ήταν αλλιώς ο συσχετισμός –όπως προφανώς θα τον ήθελε «το Κιβώτιο»- με ισχυρή και εκτεταμένη στις σχολές την παρουσία υπέρ των «ανένταχτων φοιτητών», σε τι πάνω απ’ όλα θα συνίστατο αυτή η παρουσία;

Μα ακριβώς σε μια «κεντρική γραμμή» που θα είχαν και θα πάλευαν πιο αποτελεσματικά αυτοί οι «ανένταχτοι φοιτητές» (θυμηθείτε τον Ένγκελς: «αυτοί οι κύριοι νομίζουν ότι με το να αλλάζουν τα ονόματα των πραγμάτων αλλάζουν τα πράγματα τα ίδια»). Άρα οι «ανένταχτοι φοιτητές» δεν θα ήταν «ανένταχτοι» στο βαθμό που συντονισμένα και συγκροτημένα θα πάλευαν για τα ίδια πράγματα, θα «εντάσσονταν» στην ίδια κατεύθυνση πάλης. Και αυτό βέβαια δεν αλλάζει ούτε όταν η κατεύθυνση πάλης περιλαμβάνει περισσότερο από έναν στόχους και υλοποιείται με διαφορετικές μορφές, ανάλογα με τις ειδικές συνθήκες της σχολής, της συγκυρίας κ.λπ.

Αυτό λοιπόν το κεντρικό ζήτημα που η αυτόνομη αντίληψη και δυνάμεις θέτουν πάντα και παντού ως το πρόβλημα των προβλημάτων, δηλαδή η μη υλοποίηση της «αμεσοδημοκρατίας», είναι από μόνο του ένα απόλυτο τίποτα! Γιατί όμως τέτοια κενολογία; Η απάντηση βρίσκεται στα αποσπάσματα που ακολουθούν:

«Το γεγονός ότι η κινητοποίηση δεν κατάφερε να ξεφύγει από τον ορίζοντα της σοσιαλδημοκρατίας και του κράτους πρόνοιας, σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την ιδεολογική κυριάρχηση της αριστεράς (κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής) στο περιεχόμενο της διαμαρτυρίας. Μια αριστερά απόλυτα προσαρμοσμένη στο πολιτικό παιχνίδι του καπιταλιστικού κόσμου και άρα ανίκανη -και χωρίς τη θέληση- να ερμηνεύσει τη σημερινή πραγματικότητα και να προτείνει οποιοδήποτε σχέδιο για

την αλλαγή αυτού του κόσμου, πέρα από την υπεράσπιση «του δημόσιου και δωρεάν» χαρακτήρα της κρατικής εκπαίδευσης. Αυτός άλλωστε είναι ο πραγματικός της ρόλος: ο εξανθρωπισμός του συστήματος, στόχος που πιστεύει ότι μπορεί να περάσει μέσα από την ισχυροποίησή της […]

Πράγματι, αν μέναμε στα παραπάνω θα λέγαμε τη μισή αλήθεια. Οι άνθρωποι, οι φοιτητές στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι πρόβατα να καθοδηγούνται από μειοψηφίες, αριστερές ή δεξιές, όσο και αν η παραδοσιακή αριστεροαναρχική αντίληψη τους αντιμετωπίζει έτσι. Οι φοιτητές-τριες κινητοποιήθηκαν από συμφέροντα και επιθυμίες […] Αν λοιπόν ήθελαν θα αναζητούσαν κάτι περισσότερο από “δημόσια-δωρεάν παιδεία” ή “διασφάλιση του πτυχίου” και “δουλειά”. Αν οι φοιτητές-τριες ήθελαν, οι αριστεροί γραφειοκρατίσκοι των αμφιθεάτρων καθώς και οι αναρχικοί εργολάβοι της εξέγερσης δεν θα είχαν κανένα ρόλο στην κινητοποίησή τους. Με άλλα λόγια, η έλλειψη πολιτικής πείρας εξηγεί κάποια πράγματα, αλλά αφήνει ανερμήνευτα κάποια άλλα.

Η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών δεν πήγε πουθενά αλλού, δεν αμφισβήτησε δηλαδή συνολικά το ίδιο το σύστημα της καπιταλιστικής γνώσης, όπως και το ίδιο το σύστημα του καταμερισμού εργασίας, όπως το έκαναν παλιότερες γενιές, επειδή δεν επιθυμούσε να αμφισβητήσει αυτό το πράγμα 

[…]

Με αυτήν την έννοια το στοίχημα δημιουργίας μιας νέας κοινότητας συμφερόντων και επιθυμιών των φοιτητών με τους άλλους εκμεταλλευόμενους, που θα συντρίβει στην πράξη κάθε συντεχνιακό περιεχόμενο αμφισβήτησης και κάθε γραφειοκρατική μορφή οργάνωσης του αγώνα, στοίχημα που θα πρέπει να περάσει αναγκαστικά πάνω από το πτώμα κάθε διαμεσολάβησης, παραμένει ανοιχτό. Αυτό ας γίνει συνείδηση σε όλους αυτούς τους φοιτητές που επιθυμούν περισσότερα πράγματα από την απόσυρση ενός νομοσχεδίου και μέχρι τώρα σέρνονταν πίσω από την ουρά της αριστεράς ή σπαταλούσαν χρόνο μόνο για την καλύτερη οργάνωση της σύγκρουσης με τους μπάτσους.»

Εδώ «το Κιβώτιο» υπερασπίζεται τις πολιτικές αντιλήψεις-θέσεις αυτών που θεωρεί ότι αντιστρατεύεται, χωρίς προφανώς να το καταλαβαίνει!

Απαξιώνοντας πλήρως τα αιτήματα για «δημόσια-δωρεάν παιδεία», για «διασφάλιση πτυχίου» και «δουλειά», που αποτελούσαν τους πραγματικούς όρους κίνησης της φοιτητικής μάζας. Θεωρώντας πως –σήμερα!- αυτά βρίσκονται μέσα στον «ορίζοντα της σοσιαλδημοκρατίας». Τελικά και πάνω απ’ όλα, «ξεχνώντας» πως το αίτημα που συγκρότησε και ανέδειξε το κίνημα ήταν το «ΚΑΤΩ Ο ΝΟΜΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟ»,

[...]

Επέμεναν στα «ταπεινά» τους, που συγκροτούσαν στις δοσμένες συνθήκες πολιτικό μέτωπο απέναντι στο σύστημα και αποτελούσαν έκφραση της ταξικής αντιπαράθεσης με κρίσιμα διακυβεύματα για το κίνημα απ’ τη μια και το σύστημα απ’ την άλλη.

Να λοιπόν γιατί η διαφοροποίηση που θέτει «το Κιβώτιο» αρχίζει και τελειώνει στην «αμεσοδημοκρατική» του γκρίνια. Έχοντας αρνηθεί πολιτικό ρόλο στο κίνημα της νεολαίας, έχοντας αρνηθεί γενικά τον πολιτικό αγώνα, την οργάνωση του κινήματος και των συλλόγων του, με πυρήνα τη λογική της «αυτοδιαχείρισης» που είναι πιο ευθέως ομολογημένος ρεφορμισμός, φτάνει να κάνει κριτική από τα δεξιά στους πιο κλασικούς εκπροσώπους του ρεφορμισμού. Και στο τέλος να τα βάζει με τους ίδιους τους φοιτητές και τον αγώνα τους, σχεδόν όμοια με τους δεξιούς και επίσημους αναλυτές των ΜΜΕ, καταγγέλλοντάς τους για «συντεχνιακό περιεχόμενο αμφισβήτησης», αφού δεν «επιθυμούν περισσότερα πράγματα από την απόσυρση ενός νομοσχεδίου…» και δεν συμμερίζονται τις δικές του θέσεις αμφισβήτησης «συνολικά… της καπιταλιστικής γνώσης… και το σύστημα καταμερισμού εργασίας…».

Δεκέμβρης 2008

Δεκέμβρης 2008

Ακόμα πιο ενδιαφέροντα και αποκαλυπτικά είναι τα όσα γράφτηκαν –και οι επιλογές που έγιναν- από το χώρο των α/α ομάδων για την εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008. Καθώς στο πλαίσιο αυτού του κειμένου δεν χωράει μια αναλυτική παρουσίαση, θα καταθέσουμε μια γενική επισήμανση και ελάχιστα χαρακτηριστικά αποσπάσματα. Ξεκινώντας από την επισήμανση, θα λέγαμε ότι προφανώς το σύνολο του δυναμικού αυτού θεωρεί ότι ο Δεκέμβρης ήταν «η απόλυτη δικαίωσή του», στο βαθμό που ξεπέρασε κάθε οργανωμένη αριστερή δύναμη, ήταν «αδιαμεσολάβητος» και «γκρέμισε κάθε κανονικότητα». Ήταν, με άλλα λόγια, Η ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ της άποψής τους.

Προσπερνώντας πολλές απαντήσεις που πρέπει να δοθούν σε σχέση με όλα αυτά, θα σταθούμε σε ένα βασικά, ζήτημα: Όσο αιφνιδίασε οποιαδήποτε άλλη δύναμη που αναφέρεται στο κίνημα άλλο τόσο και περισσότερο ο Δεκέμβρης αιφνιδίασε τις α/α ομάδες. Γιατί δεν συνιστά προετοιμασία και ετοιμότητα για το Δεκέμβρη η πάγια επίκληση της «ανάγκης για εξέγερση», που μάλιστα συνοδεύεται από τις διαπιστώσεις για τον «κόσμο που βρίσκεται στα κλουβιά του» και άρα δεν καταλαβαίνει και δεν υιοθετεί το εγερτήριο σάλπισμα του α/α χώρου.

Πολύ περισσότερο, θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς –με βάση την υπόθεση εργασίας ότι ήταν μια «δικιά τους» εξέγερση- ως πού τον πήγαν το Δεκέμβρη; Φυσικά το ερώτημα δεν είναι σωστό γιατί πριν απ’ όλα αδικεί τον ίδιο το Δεκέμβρη, δηλαδή τους χιλιάδες νέους, εργαζόμενους, μετανάστες που βγήκαν στους δρόμους και αγωνίστηκαν, ψάχνοντας να ορίσουν τους αντιπάλους τους και τους δρόμους της πάλης που έχουν μπροστά τους. Ωστόσο το θέτουμε μόνο και μόνο σαν έναν τρόπο για να δείξουμε πως κι αν ακόμα υποθέταμε ότι ο Δεκέμβρης ήταν η πραγμάτωση των α/α αντιλήψεων, ΑΥΤΟΙ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΤΙ ΝΑ ΤΟΝ ΚΑΝΟΥΝ! Δεν είχαν ουσιαστικά άποψη ούτε για το από πού ερχόταν ο ξεσηκωμός αυτός, ούτε τι μπορεί να παλέψει και να διεκδικήσει, ούτε τι μπορεί να δημιουργήσει.

Η συμμετοχή τους σε αυτόν ήταν μια εξαιρετικά αποκαλυπτική φωτογραφία της πολιτικής τους φτώχειας, του πιο κοντόθωρου αυθορμητισμού που στις πιο πολλές περιπτώσεις λειτούργησε πολιτικά, αλλά και πρακτικά, σε βάρος της διεύρυνσης του ξεσηκωμού, σε βάρος της προοπτικής του από κάθε άποψη. Ο «μέσος όρος» των τοποθετήσεών τους, όταν αυτές υπήρχαν, άρχιζε και τελείωνε με τη βουλησιαρχία, με την ανακήρυξη του «πάθους» ως κινητήριας δύναμης της ταξικής πάλης.

συνεχίζεται...