Τα κροκοδείλια δάκρυα των χωρών του ΝΑΤΟ

Της Μαρία Ζαχάροβα

Αυτό το άρθρο είναι αφιερωμένο στα μέλη του ΝΑΤΟ που χύνουν, όσο κανείς, κροκοδείλια δάκρυα για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.
_____________
Το Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια είναι μια περιοχή στη νότια Σερβία, όπου οι Αλβανοί αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, υπήρξε μια έξαρση των αυτονομιστικών αισθημάτων εκεί, την οποία οι γιουγκοσλαβικές/σερβικές αρχές έπρεπε να αντιμετωπίσουν.

Με φόντο τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τον Ιούνιο του 1990, οι Αλβανοί στο περιφερειακό κοινοβούλιο πρότειναν τη διεξαγωγή ψηφοφορίας για την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία, παραμένοντας στη Γιουγκοσλαβία. Μετά από αυτό, ο Σέρβος πρόεδρος διέλυσε τη συνέλευση αυτή.

Στις 7 Σεπτεμβρίου 1990, τα αλβανικά μέλη του διαλυμένου κοινοβουλίου ανακήρυξαν κρυφά τη Δημοκρατία του Κοσσυφοπεδίου, όπου θα εφαρμοζόταν το γιουγκοσλαβικό δίκαιο στο βαθμό που θα ήταν σύμφωνο με τους νομικούς κανόνες του Κοσσυφοπεδίου. Στις 22 Σεπτεμβρίου 1991, το κοινοβούλιο της "ανεξάρτητης "Δημοκρατίας του Κοσσυφοπεδίου"" ανακήρυξε την πλήρη ανεξαρτησία και ξεκίνησε δημοψήφισμα στην περιοχή αυτή, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 26-30 Σεπτεμβρίου 1991. Έτσι το έκαναν: το κοινοβούλιο ψήφισε πρώτα την ανεξαρτησία, και στη συνέχεια το 99% των ψηφοφόρων ψήφισαν υπέρ αυτής κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος. Η Δημοκρατία της Αλβανίας αναγνώρισε τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος.

Καθ' όλη τη δεκαετία του 1990, το Κοσσυφοπέδιο επεδίωκε να αναγνωριστεί διεθνώς η ανεξαρτησία του, γεγονός που οδήγησε σε μια ανοιχτή αντιπαράθεση με τους Σέρβους το 1998-1999, τον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου, που εξαπέλυσαν οι μαχητές του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου, με την υποστήριξη και την ενθάρρυνση της Δύσης, συμπεριλαμβανομένων των μυστικών υπηρεσιών της, με αποτέλεσμα πολλές απώλειες μεταξύ των πολιτών. Τον Μάρτιο του 1999, το ΝΑΤΟ παρενέβη ανοιχτά στη σύγκρουση βομβαρδίζοντας τη Γιουγκοσλαβία. Στις 9 Ιουνίου 1999, στο πλαίσιο μιας διεθνούς στρατιωτικοτεχνικής συμφωνίας που υπογράφηκε από εκπροσώπους του ΝΑΤΟ και του γιουγκοσλαβικού στρατού στο Κουμάνοβο, η υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ διεθνής Δύναμη Κοσσυφοπεδίου (KFOR) ανέλαβε τη διοίκηση της περιοχής.

Την επόμενη ημέρα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συγκλήθηκε για την 4.011η συνεδρίασή του και εξέδωσε ένα δεσμευτικό ψήφισμα, γνωστό ως ψήφισμα 1244, το οποίο επιβεβαίωσε την εδαφική ακεραιότητα της τότε Γιουγκοσλαβίας και, κατά συνέπεια, της Σερβίας, όταν αυτή έγινε διάδοχος της Γιουγκοσλαβίας το 2006, ενώ παράλληλα προέβλεπε διεθνή πολιτική και στρατιωτική παρουσία στο Κοσσυφοπέδιο. Το ψήφισμα όριζε επίσης ότι η κρίση στο Κοσσυφοπέδιο πρέπει να επιλυθεί με βάση τις συντονισμένες αρχές που περιέχονται στα παραρτήματα του ψηφίσματος.

Στις 17 Φεβρουαρίου 2008, το "κοινοβούλιο" του Κοσσυφοπεδίου ενέκρινε ένα νομοσχέδιο που ανακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία της περιοχής από τη Σερβία με ισχύ από τις 18 Φεβρουαρίου.

Η Σερβία απάντησε ζητώντας από τα Ηνωμένα Έθνη, στις 15 Αυγούστου 2008, να επανεξετάσουν το βήμα αυτό από νομική άποψη. Στις 8 Οκτωβρίου 2008, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε το ψήφισμα 63/3, με το οποίο καλούσε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης να γνωμοδοτήσει συμβουλευτικά επί του ακόλουθου ερωτήματος: "Είναι η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας από τους Προσωρινούς Θεσμούς Αυτοδιοίκησης του Κοσσυφοπεδίου σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο;"

Δεκαοκτώ μήνες αργότερα, στις 22 Ιουλίου 2010, το Διεθνές Δικαστήριο δημοσίευσε τη συμβουλευτική του γνωμοδότηση, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι "η διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου που υιοθετήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2008 δεν παραβίασε το διεθνές δίκαιο", διότι το διεθνές δίκαιο δεν περιείχε καμία απαγόρευση των διακηρύξεων ανεξαρτησίας, ούτε παραβίασε την απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δεδομένου ότι οι συντάκτες της "διακήρυξης" δεν δεσμεύονταν από το πλαίσιο που θεσπίστηκε με την απόφαση 1244.

Το άγαλμα του Μπιλ Κλίντον στην Πρίστινα

Με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι δυτικές χώρες καλωσόρισαν τη συμβουλευτική αυτή γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου δίνοντάς της μια ευρεία ερμηνεία ως έγκριση της απόσχισης, παρά το γεγονός ότι η απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, την οποία τηρεί, μεταξύ άλλων, η Ρωσική Ομοσπονδία, παραμένει στον πυρήνα της διευθέτησης του Κοσσυφοπεδίου και απαιτεί έναν συμβιβασμό που θα λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα του Βελιγραδίου.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, η Ουάσινγκτον συμβούλεψε επίσημα το Δικαστήριο να αποδεχθεί τη γνωμοδότηση που εξέδωσε υποστηρίζοντας ότι η αρχή της εδαφικής ακεραιότητας δεν αποκλείει την εμφάνιση νέων κρατών εντός της επικράτειας των ήδη υπαρχόντων. 

Πηγή: