Καλωσήλθατε στον Fadomduck2

To παρόν ιστολόγιο αποτελεί φυσική συνέχεια του Fadomduck στο οποίο θα βρείτε συλλογές κειμένων, παραπομπές σε ηλεκτρονικές διευθήνσεις με πολιτικά βιβλία και μουσική, καθώς και μια αρκετά μεγάλη συλλογή με αφίσσες από την Σοβιετική Ενωση (μέχρι και το 1956). Αρχείο με τα άρθρα του Fadomduck #1 θα βρείτε εδώ. O Fadomduck2 όπως και ο προκάτοχος του δηλώνει πως αν και ντρέπεται να κρύψει τις συμπάθειες του, δεν εκπροσωπεί καμμία συλλoγικότητα, παρά μόνο τον εαυτό του. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο alepotrypa200@gmail.com

Δευτέρα 30 Μαΐου 2016

H ταξική πάλη στην Γαλλία

Το Γαλλικό «παράδοξο»

Παρακολουθούμε τους δύο τελευταίους μήνες στην Γαλλία μια σειρά από οξύτατους ταξικούς αγώνες, και μάλιστα με αναβαθμισμένες μορφές πάλης και εντός ενός κράτους που εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά τις επιθέσεις του Νοέμβρη του ’15 στο Παρίσι και αλλού.

Αιτία για όλα αυτά, είναι ο νέος εργασιακός νόμος της υπουργού Μιριάμ Ελ Κομρί που δεν αφήνει πραγματικά λίθο επί λίθου στα εργασιακά-συνδικαλιστικά δικαιώματα του γαλλικού λαού.

Παρά το γεγονός πως ανάλογες νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις» γίνονται λίγο έως πολύ σε όλο το μήκος και πλάτος της ΕΕ (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Ελλάδα των «μνημονίων», που βέβαια δεν εφαρμόζει κάτι άλλο, παρά ότι κάνουν και όλες οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, με ή χωρίς «μνημόνια»), στην Γαλλία είναι η πρώτη φορά που η επίθεση του κεφαλαίου στην εργατική τάξη βρίσκει μια τόσο πεισματώδη και αποφασιστική αντίσταση.

-Ποιό είναι το «παράδοξο»;

Πως η αντίσταση αυτή λαμβάνει χώρα σε ένα μέρος του κόσμου, που το ΚΚ του είναι από δεκαετίες τώρα καρικατούρα του παλιού ένδοξου εαυτού του.

Το ακόμη πιο παράδοξο της ιστορίας αυτής είναι πως, της αντίστασης της Γαλλικής εργατικής τάξης ηγείται ακριβώς η συνδικαλιστική συνομοσπονδία CGT (ουσιαστικά το συνδικαλιστικό σκέλος του ΓΚΚ, παρότι δεν έχει οργανική σχέση μαζί του ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’90), μπροστάρηδες του αγώνα είναι πρώην ή και νυν μέλη του ΓΚΚ, ενώ η μόνη εφημερίδα που έχει πάρει ανοιχτά το μέρος των αγωνιζόμενων απεργών είναι το πρώην όργανο του ΓΚΚ, η «Ουμανιτέ».

Παρότι λοιπόν το Γαλλικό ΚΚ έκανε εδώ και δεκαετίες ότι μπορούσε προκειμένου να αυτοδιαλυθεί και σίγουρα είναι ανίκανο να καθοδηγήσει την ταξική πάλη, όχι μόνο είναι τελικά η όξυνση της ταξικής πάλης που (αντιστρόφως) παρασύρει το ΓΚΚ, αλλά ακόμη πιο παράδοξα βλέπουμε τους Γάλλους κομμουνιστές (όχι την ηγεσία τους βέβαια) να είναι παντού σε αυτό τον αγώνα, και μάλιστα στην πρώτη γραμμή του.

Και μάλιστα σε βαθμό που, κάποιος που θα κατέβαινε από άλλον πλανήτη και δεν ήξερε τι εστί ΓΚΚ, θα μπορούσε κάλιστα –με μια επιφανειακή ματιά- να πιστέψει πως πρόκειται για «κομμουνιστική εξέγερση» οργανωμένη από τα «κόκκινα συνδικάτα» της CGT, και υποστηριζόμενη από το «κόκκινο» έντυπο «Ουμανιτέ».

-Πως εξηγούνται οι παραπάνω αντιφάσεις;

Εδώ θα κάνουμε μια στάση να θυμηθούμε λίγο τον Ένγκελς:
«Η Γαλλία είναι η χώρα όπου περισσότερο από οπουδήποτε αλλού οι ταξικοί αγώνες έφταναν κάθε φορά ως την αποφασιστική μάχη και όπου, συνεπώς, διαγράφονταν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο οι μεταβαλλόμενες πολιτικές μορφές που μέσα τους κινούνται οι ταξικοί αγώνες και όπου συνοψίζονται τ' αποτελέσματά τους. Κέντρο της φεουδαρχίας στο μεσαίωνα, πρότυπο χώρας της ενιαίας φεουδαρχικής μοναρχίας ύστερα από την αναγέννηση, η Γαλλία τσάκισε στη μεγάλη επανάσταση το φεουδαρχισμό και εγκαθίδρυσε την καθαρή κυριαρχία της αστικής τάξης με τέτοια κλασική μορφή που δεν την έφτασε καμιά άλλη χώρα στην Ευρώπη. Κι ο αγώνας του προλεταριάτου που ανεβαίνει, ενάντια στην κυρίαρχη αστική τάξη εκδηλώνεται εδώ, στη Γαλλία, με τέτοια έντονη μορφή που είναι άγνωστη αλλού....»[1]
Στην Γαλλία λοιπόν υπάρχει μια εργατική τάξη με παραδοσιακά υψηλή ταξική συνείδηση, καθώς και με παραδοσιακά μαζική οργάνωση.

Αυτό δεν άλλαξε (ούτε και θα μπορούσε να αλλάξει) από την μετάλλαξη του Γαλλικού ΚΚ, καθώς είναι η ταξική συνείδηση που είναι προαπαιτούμενο της πολιτικής και όχι το αντίστροφο, μια και η πολιτική συνείδηση είναι ανώτερη μορφή της ταξικής.

Κανένα «παράδοξο» λοιπόν δεν υπάρχει στην Γαλλία, παρά μόνο εάν προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε το τι γίνεται εκεί, παίρνοντας σαν νόρμα το ελληνικό (άνευ εισαγωγικών) παράδοξο, του να υπάρχει πιο ανεπτυγμένη πολιτική παρά ταξική συνείδηση, για μια σειρά από ιστορικούς λόγους που αφορούν την χώρα μας (εμφύλιος, μετεμφυλιακό κράτος, χούντα, κλπ).

Κλείνοντας.

Μέχρι στιγμής η Γαλλική οργανωμένη εργατική τάξη έχει δείξει αξιοθάυμαστα δείγματα αγωνιστικότητας, έχοντας δύο μήνες στους δρόμους υπό καθεστώς σκληρής καταστολής, πολιτικής ωριμότητας καταφέρνοντας να εκτοπίσει τις γαλλικές «πλατείες» από το επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης σχεδόν με το καλημέρα (ας συγκρίνουμε λίγο με τα δικά μας), καθώς και οργανωτικής συγκρότησης με γερά περιφρουρημένες απεργίες και κινητοποιήσεις, παρά τις προβοκάτσιες που διαδέχονται η μια την άλλη και εντός «κατάστασης έκτακτης ανάγκης».

Τι μέλλει γενέσθαι;

Παρά το γεγονός πως οι συνδικαλιστές της CGT έχουν ήδη ξεπεράσει τον εαυτό τους με όλα τα παραπάνω, η πολιτική αλλαγή –και με τον όρο εννούμε εδώ την αλλαγή της κυρίαρχης τάξης- δεν είναι ούτε μέσα στις δυνατότητες, ούτε στις αρμοδιότητες και του πιο αγωνιστικού και οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος. Αυτό είναι πάντα δουλειά ενός επαναστατικού κομμουνιστικού κόμματος.

Έτσι λοιπόν, στην Γαλλία και αλλού θα παιχτεί ξανά το αποφασιστικό παιχνίδι. Το παιχνίδι ενός αντικειμενικού κινήματος που χρειάζεται την συμβολή του υποκειμενικού παράγοντα, του ταξικού κόμματος.[2]

Καλό σκάψιμο γέρο τυφλοπόντικα![3]
________________
[1]Από τον πρόλογο του Φ.Ένγκελς στην 3η γερμανική έκδοση της 18ης Μπρυμπαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, του κ.Μαρξ
[2]Μάριο Μάφι, Underground,εκδ.Οδυσσέας 1982
[3] Αλλά η επανάσταση είναι συστηματική. Ακόμα ταξιδεύει μέσα στο καθαρτήριο. Κάνει τη δουλειά της μεθοδικά…Και όταν έχει ολοκληρώσει το δεύτερο μισό της προκαταρκτικής της εργασίας, η Ευρώπη θα αναπηδήσει απ’ το κάθισμά της και θα φωνάξει: έσκαψες καλά, γερο- τυφλοπόντικα!
Κ. Μαρξ, η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη

18 σχόλια:

  1. Πολύ καλό άρθρο!
    Η παράδοση της Γαλλίας στους ταξικούς αγώνες, νομίζω έχει να κάνει με την ιστορία των πάρα πολλών επαναστάσεων, σε συνδυασμό με το ότι ήταν ανέκαθεν από τις πιο αναπτυγμένες χώρες στην Ευρώπη.
    Έχει ακόμα μεγαλύτερη αξία όπως νομίζω καταλαβαίνουμε όλοι, ότι όλα αυτά όχι μόνο δεν γίνονται με ένα γερό επαναστατικό κόμμα μπροστά, αλλά γίνονται στην χειρότερη περίοδο μετά την αντεπανάσταση!

    Κώστας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. @Κώστας:
      Ακριβώς αυτό που λες.
      Ίσως λόγο της κατάστασης του ΓΚΚ να είχαμε υποτιμήσει πολύ τελικά (και βάζω και τον εαυτό μου μέσα σε αυτό) τους απογόνους των κομμουνάρων...

      Διαγραφή
    2. 1871 η πρωτη εφοδος του Προλεταριατου στον Ουρανο. Με παρα πολλα διδαγματα...ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    3. Δυστυχώς πολύ συχνά αναλύουμε αποκλειστικά από τα πάνω, κάτι το οποίο μας οδηγεί σε ημιτελή ή ακόμα και λανθασμένα συμπεράσματα.

      Τόμας

      Διαγραφή
  2. σ. Trash,
    Θα μου επιτρέψεις μία ''παρεμβολή'' εκτός θέματος;
    Απλώς, θα ήθελα να επισημάνω τη λειτουργία ενός ενδιαφέροντος αγγλόφωνου ιστολογίου το οποίο φαίνεται να συγκεντρώνει τις εξελίξεις και τοποθετήσεις του ευρωπαϊκού και διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος αλλά και του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της Κ.Ε. του ΚΚΕ: www.communismgr.blogspot.gr
    (''In Defence of Communism'').

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καμία αντίρρηση ως προς το βασικό point του άρθρου, ότι στην Ελλάδα η σημασία και η επίδραση της πολιτικής πάλης είναι μεγαλύτερη στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης συνολικά, σε σχέση με τον "καθαυτό" οικονομικό αγώνα και, πάντως, κινείται αντίστροφα σε σχέση με τη Γαλλία (και όχι μόνο) όπου ο οικονομικός αγώνας αποτελεί το βασικό πεδίο έκφρασης της ταξικής πάλης και ΓΙΑΥΤΟ πολιτική αντανάκλαση αυτής της συνείδησης είναι η κυριαρχία του ρεβιζιονισμού και του ρεφορμισμού.

    Πάνω σε αυτό το βασικά σωστό συμπέρασμα, μερικά σχόλια:

    1. Οι οικονομικοί αγώνες της εργατικής τάξης στη χώρα μας έχουν σημαντικά υποχωρήσει ΑΚΟΜΑ και σε σχέση με τις αντικειμενικές δυνατότητες που υπάρχουν (αν ληφθεί υπόψη η ανεργία, ο όποιος βαθμός οργάνωσης σε μια σειρά κλάδους, οι παραδόσεις κλπ.). Δηλαδή, το "κάθισμα" είναι τόσο μεγάλο που δεν εξηγείται μόνο με βάση αντικειμενικούς και ιστορικούς παράγοντες. Υπάρχουν και υποκειμενικές ευθύνες. Αν τις αγνοήσουμε, το παραπάνω σωστό συμπέρασμα χάνει τη σημασία του ως αναλυτικό εργαλείο σκέψης και μετατρέπεται σε απολογητική.

    2. Όταν η ρεφορμιστική CGT επιλέγει και χρησιμοποιεί με επιτυχία μορφές πάλης που το εργατικό κίνημα στη χώρα μας δεν έχει τολμήσει εδώ και δεκαετίες "νομιμότητας" να χρησιμοποιήσει, αυτό κάτι δείχνει. Ακόμα και αν η "αποφασιστικότητα" της CGT δείχνει ότι η πίεση των ριζοσπαστικών διαθέσεων των μαζών σπρώχνει τη γραφειοκρατική της ηγεσία σε μια πιο δυναμική διαπραγμάτευση των όρων πώλησης της εργατικής δύναμης, αυτό δε μπορεί παρά να σημαίνει ότι και στη χώρα μας, ο αρνητικός πολιτικός συσχετισμός στα όργανα του κινήματος (ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, Ομοσπονδίες κλπ.) δε μπορεί να είναι το απόλυτο "άλλοθι" για την απουσία έστω κι ενός μαζικού, ρεφορμιστικού ξεσπάσματος.

    3. Από την άλλη, κάποια στιγμή πρέπει να αποφασίσουμε τι ακριβώς θα λέμε (όχι εσύ, φυσικά, γενικά μιλάω). Δε γίνεται τη μια να επικαλούμαστε τον αρνητικό πολιτικό συσχετισμό στα συνδικάτα (από τα πρωτοβάθμια ως την κορυφή) και τη σημασία της πολιτικής πάλης κλπ. κλπ. για το "κάθισμα" των οικονομικών αγώνων και από την άλλη να "ερμηνεύουμε" τα πενιχρά πολιτικά αποτελέσματα των κομμουνιστών και της επαναστατικής Αριστεράς με το "επιχείρημα" του "χαμηλού βαθμού ανάπτυξης της ταξικής πάλης, των αγώνων της εργατικής τάξης κλπ.". Ο συλλογισμός είναι, προφανώς, "κυκλικός": η αιτία γίνεται αποτέλεσμα και τούμπαλιν, καταπώς βολεύει κάθε φορά...

    Η γνώμη μου είναι ότι στη χώρα μας υπάρχουν - συγχρόνως - και τα δυο προβλήματα: αντικειμενικές δυσκολίες στην ανάπτυξη των μαζικών αγώνων, αλλά και σοβαρές ευθύνες των πολιτικών υποκειμένων της επαναστατικής Αριστεράς και του Κομμουνιστικού Κόμματος, τόσο στο επίπεδο της τακτικής στο κίνημα (αυτό δευτερευόντως), όσο και στο επίπεδο του γενικού πολιτικού προσανατολισμού, ο οποίος υποτιμά το σκέλος του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα και "διαβάζει" με λάθος τρόπο τη διεθνή συγκυρία και τα καθήκοντά της, τόσο στο εσωτερικό, όσο και γενικότερα. Κοντολογίς, μια γραμμή που αρνείται να θέσει το ζήτημα της συγκρότησης του αντιιμπεριαλιστικού μετώπου, με κύρια αιχμή την πάλη ενάντια στον ευρωατλαντισμό, που σημαίνει στο εσωτερικό ανάδειξη της πάλης ενάντια στην εξάρτηση από ΗΠΑ-ΕΕ-ΝΑΤΟ και την υποταγμένη σε αυτούς πολιτική της αστικής τάξης, στο δε εξωτερικό, με την αποφασιστική στήριξη των δυνάμεων που μάχονται ενάντια στον ευρωατλαντισμό σε όλα τα μέτωπα, από την Ουκρανία και τη Συρία, ως τη Βενεζουέλα, τη Βραζιλία και την Ανατολική Ασία.

    Αυτά, όσο πιο συμπυκνωμένα μπόρεσα να τα εκφράσω.

    Koba 53

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κανεις λαθος. "Αντιιμπεριαλιστικο μετωπο", οπως το περιγραφεις, εχουν σαν πρωτο προταγμα τους πανω απο τις μισες οργανωσεις που αυτοπροσδιοριζονται ως αριστερες. Θα περιμενε κανεις οτι τοσες δεκαετιες τωρα και με τοσο σωστη γραμμη να συσπειρωναν περισσοτερες δυναμεις απο τις μαζικες αριστερες οργανωσεις που δεν το προτασσουν (για αυτο δεν εγκαλουν αλλωστε την κοινοβουλευτικη αριστερα; οτι δεν κινητοποιει ευρυτερο κοσμο και αρα εχει αυτοματα λαθος γραμμη;), αλλα αυτες συνεχιζουν στην καλυτερη απλως να διατηρουν την ηδη υπαρχουσα ποιοτητα και μαζικοτητα. Η δε συσπειρωση που πετυχαινουν ειναι αυτη που τους επιτρεπει η δορυφοροποιηση γυρω απο ενα απο τα δυο κοινοβουλευτικα κομματα του λεγομενου αριστερου χωρου. Στην χειροτερη χανουν ενα απο τα δυο με ανησυχητικο βαθμο. Και βεβαια η εξηγηση που ερχεται ειναι προφανως ιστορικων και αντικειμενικων παραγοντων. Απο την μερια μου βεβαια ειναι δεκτη. Αλλοι τα θελουν μονα ζυγα δικα τους. Αλλοι ξεφτιλιζουν καθε εννοια κριτικης και ξαφνικα οταν αφηνουν τα αντιιμπεριαλιστικα σεντονια βλεπουν την πραγματικοτητα καταματα.

      Ο.Χ.Ε.Π.

      Διαγραφή
  4. @Koba 53:
    Για να το ξαναπώ όσο πιο συνοπτικά μπορώ.
    Στην Γαλλία υπάρχει ο αντικειμενικός παράγοντας, δηλαδή μια συνειδητή και οργανωμένη εργατική τάξη.

    Στην Ελλάδα υπάρχει ο υποκειμενικός παράγοντας, δηλαδή ένα ΚΚ που σέβεται τον τίτλο του (και με όλες του τις αδυναμίες).

    Αυτοί οι δύο παράγοντες, απρόρι απαραίτητοι αμφότεροι, δεν μπορούν να ταυτιστούν.

    Αυτό συμβαίνει γιατί το αντικειμενικό κίνημα δύναται να δημιουργήσει τον υποκειμενικό παράγοντα, ενώ το αντίστροφο είναι αδύνατο.

    Έτσι λοιπόν δεν μπορούμε να λέμε πως φταίει ο υποικειμενικός παράγοντας για την ανυπαρξία του αντικειμενικού (όπως κατάλαβα πως λες).

    Δεν θα μπορούσε δηλαδή το ΚΚΕ (ή ο όποιος άλλος επαναστατικός φορέας) να δημιουργήσει ένα κίνημα εκεί που δεν υπάρχουν οι αντικειμενικές δυνατότητες να δημιουργηθει, όσο και αν πασχίζει (που πασχίζει) για κάτι τέτοιο.

    Εκείνο που μπορεί να κάνει ο υποκειμενικός παράγοντας (δηλαδή το Κόμμα της εργατικής τάξης) είναι να καθοδηγήσει και να οργανώσει σωστά το "αντικειμενικο" κίνημα, όταν και εφόσον αυτό εκδηλωθεί.

    Εξειδικεύοντας για την χώρα μας και επί του παρόντος, με 1 στους 10-20(στην καλή περίπτωση) συνδικαλισμένους εργαζόμενους, δεν πας πουθενά.

    Πολιτικά μιλώντας δε, (εκεί που έχουμε υποτίθεται και το πλεονέκτημα) βρισκόμαστε από το '09 στην φάση που "οι πάνω δεν μπορούν να κυβερνήσουν όπως πριν", οστώσο "οι κάτω" θέλουν ακριβώς να κυβερνηθουν όπως πριν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο Αντικαπιταλιστικός αγώνας γινεται μεσα απο την Λαικη Συμμαχία εναντια στην Αστική τάξη και στους Συμμαχους της στην Ε.Ε και στο ΝΑΤΟ. Δεν υπαρχει θεμα εξαρτησης. Ο Καπιταλισμος ειναι στο Ιμπεριαλιστικο Σταδιο εδω και δεκαετιες. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    2. @ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ:
      Ακριβώς το γεγονός πως ο καπιταλισμός έχει περάσει εδώ και δεκαετίες στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, σημαίνει πως δεν υπάρχει ένα, αλλά πολλαπλά θέματα εξάρτησης σε παγκόσμιο επίπεδο.
      Καλό είναι να προσέχουμε λίγο τις διατυπώσεις μας όταν μιλάμε για τέτοια πράγματα.

      Διαγραφή
    3. Ασφαλως. Το ξαναγραφω λοιπον. Σχεσεις Αληλεξαρτησης στα πλαίσια της Ανισομετρης αναπτυξης με ενδιαμεση θεση στην Ιμπεριαλιστικη πυραμιδα. Τα Σεβη μου. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
    4. Προσυπογράφω την κατακλείδα του σχολίου σου, σ. Trash.
      Σωστά θέτεις την προτεραιότητα στον αντικειμενικό παράγοντα. Μία συμπλήρωση νομίζω, όμως, ότι απαιτείται: η αντικειμενική κατάσταση σε επίπεδο κινήματος καθορίζονται από την αντικειμενική εξέλιξη της οικονομικής βάσης.

      Διαγραφή
  5. Αυτός ήταν συνδικαλιστής, όχι βλακείες...
    Αγαπημένος του Άγη Στίνα, του Θηβαίου, των αναρχικών , του Συριζα, κ.α.
    https://www.youtube.com/watch?v=E7j93ORSgXk
    http://www.avgi.gr/article/605222/moxthos-kai-orgi-sti-serifo-tou-1916
    http://www.elkosmos.gr/o-ellinikos-ethnosindikalismos-sta-chronia-tou-mesopolemou/

    υ,γ Δεν χρειάζεται να δημοσιεύσεις το σχόλιο, αλλά είμαι σίγουρος ότι θα σου κάνει εντύπωση το πόσο εύκολα υιοθετεί ο ''επαναστατικός συνδικαλισμός'' κάθε έναν που ''σφαγιαστηκε'' από το κκε..Πράγμα που σημαίνει , για να το συνδέσουμε με τη Γαλλία, ότι οι πραγματικοί αλληλέγγυοι του ταξικού αγώνα στη Γαλλία, θα φανούν όταν και αν εκείνος αποκτήσει (και)πολιτικά χαρακτηριστικά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. @skoupidontenekes:
      Για τον Σπέρα βέβαια, καθόλου σίγουρο δεν είναι πως "σφαγιάστηκε από τους Σταλινικούς", αφού άλλη εκδοχή θέλει να τον μαχαίρωσαν επειδή χρώσταγε λεφτά από ...τα χαρτιά!

      Κάποια στοιχεία ακόμη για τον Σπέρα, εδώ:
      https://parekklisi.wordpress.com/2011/01/06/speras/

      Διαγραφή

Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου, άν δεν υπάρχει εγγραφή στον blogger ή άλλη διαδυκτιακή υπηρεσία (βλέπε όροι σχολιασμού στο πάνω μέρος της σελίδας).
Ανώνυμα και υβριστικά σχόλια μπορούν να διαγράφονται χωρίς άλλη προειδοποίηση.