Τα ψευτο-«δημοκρατικά» διαπιστευτήρια του DIEM25*

Ο Βαρουφάκης ξεκινά το «μανιφέστο» του, δηλώνοντας ότι «Παρά τις εκφράσεις αγωνίας τους για το μεταναστευτικό, την ανταγωνιστικότητα και την τρομοκρατία, μόνο μία απειλή τρομάζει πραγματικά τις Ευρωπαϊκές Δυνάμεις: Η Δημοκρατία! … γιατί η κυριαρχία των λαών της Ευρώπης, η κυβέρνηση μέσω των δήμων, είναι ο κοινός εφιάλτης των ευρωπαϊκών ελίτ». [3]

Στη συνέχεια, διασαφηνίζει τι εννοεί με αυτό, όταν ο ίδιος περιγράφει λεπτομερώς ποιες είναι αυτές οι ελίτ, δηλαδή.:

• Η Γραφειοκρατία των Βρυξελλών και τα λόμπι της
• οι ομάδες κρούσης των Επιθεωρητών και οι Τρόικες
• το ισχυρό Eurogroup που δεν στηρίζεται σε κανένα νόμο ή Συνθήκη
• «Διασωσμένοι» Τραπεζίτες, διαχειριστές κεφαλαίων και αναστημένοι ολιγάρχες
• Πολιτικά κόμματα που επικαλούνται τον φιλελευθερισμό, τη δημοκρατία, την ελευθερία και την αλληλεγγύη
• Κυβερνήσεις που τροφοδοτούν σκληρή ανισότητα τις πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζουν
• Μιντιακοί Μεγιστάνες που έχουν μετατρέψει την πρόκληση φόβου σε μορφή τέχνης
• Επιχειρήσεις που «τα έχουν κάνει πλακάκια» με μυστικοπαθείς δημόσιους φορείς, επενδύοντας στον ίδιο φόβο, ώστε να προωθήσουν τη μυστικότητα και μια κουλτούρα παρακολουθήσεων που υποτάσσει την κοινή γνώμη σύμφωνα με τη θέλησή τους.

Όπως είναι εμφανές από τη λίστα αυτή, οι ελίτ της ΕΕ ορίζονται με καθαρά πολιτικά κριτήρια και, ιδιαίτερα, από τη σκοπιά της δύναμης που έχουν να χειραγωγούν την «κοινή γνώμη», μέσα από την έλλειψη διαφάνειας και σε ένα πλαίσιο μυστικότητας, όπου, συνήθως, μη εκλεγμένα όργανα της ΕΕ, επιβάλλονται στους «υπηκόους» τους, δηλαδή στους ευρωπαϊκούς λαούς. Με άλλα λόγια, το καθοριστικό χαρακτηριστικό των μελών αυτών των ελίτ είναι η πολιτική τους δύναμη, μέσω της οποίας μπορούν να χειραγωγήσουν τους ευρωπαϊκούς λαούς, προκειμένου να υπηρετούν τους σκοπούς τους.

Αυτό που ΔΕΝ αναφέρεται καθόλου είναι το ποιες είναι οι ελίτ που ασκούν οικονομική δύναμη και ποιος ο ρόλος τους στη χειραγώγηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Δηλαδή, δεν αρθρώνεται ούτε λέξη για τις Υπερεθνικές/Πολυεθνικές εταιρείες, ιδιαίτερα εκείνες ευρωπαϊκής προέλευσης, όπως η Ευρωπαϊκή Στρογγυλή Τράπεζα των Βιομηχάνων, η οποία αποτελείται από τις κύριες Υπερεθνικές/Πολυεθνικές Επιχειρήσεις που ελέγχουν την Ευρωπαϊκή Ένωση. [4] Ομοίως, δεν υπάρχει καμία ουσιαστική αναφορά στα διάφορα διεθνή οικονομικά ιδρύματα και τους θεσμούς που ελέγχονται από την Υπερεθνική Ελίτ[5] (δηλαδή χοντρικά τις ελίτ, οι οποίες βασίζονται στις χώρες του G7), όπως η ίδια η ΕΕ, ο ΠΟΕ, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα, και τον ρόλο τους –στο παρασκήνιο– να καθορίζουν τις αποφάσεις της ΕΕ (δλδ. τις οικονομικές και πολιτικές, καθώς και τις πολιτιστικές αποφάσεις).

Στην πραγματικότητα, το Μανιφέστο κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να τονίσει τον δήθεν καθαρά πολιτικό χαρακτήρα της «δημοκρατίας» (την οποία ταυτίζει βασικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα!). Όπως όταν επισημαίνει ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ένα εξαιρετικό επίτευγμα … απέδειξε ότι ήταν δυνατό να δημιουργηθεί ένα κοινό πλαίσιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μια ήπειρο που ήταν, πριν από λίγο καιρό, εστία για τον εγκληματικό σοβινισμό, τον ρατσισμό και τη βαρβαρότητα». Ακόμη και όταν το Μανιφέστο προσπαθεί να αναφερθεί στις οικονομικές ελίτ, και πάλι δεν ρίχνει το φταίξιμο στην πολύ άνιση κατανομή της οικονομικής δύναμης, στην οποία ευδοκιμούν οι ελίτ της ΕΕ, αλλά στην άνιση κατανομή της πολιτικής δύναμης, η οποία, υποτίθεται, καθιστά δυνατή την άσκηση εξουσίας από τις οικονομικές ελίτ:

«Μια συνομοσπονδία κοντόφθαλμων πολιτικών, οικονομικά αφελών υπαλλήλων και ανίκανων “ειδικών” στη χρηματο-οικονομική, υποτάσσονται δουλικά στις διαταγές των οικονομικών και βιομηχανικών ομίλων, αποξενώνοντας τους Ευρωπαίους και προκαλώντας μια επικίνδυνη αντι-ευρωπαϊκή αντίδραση … Στην καρδιά της –σε διαδικασία αποσύνθεσης– ΕΕ μας βρίσκεται μια ένοχη εξαπάτηση: Μια άκρως πολιτική, αδιαφανής διαδικασία λήψης αποφάσεων, που επιβάλλεται από πάνω προς τα κάτω, παρουσιάζεται ως “απολιτική”, “τεχνική”, “διαδικαστική” και “ουδέτερη”. Σκοπός της είναι να αποτρέψει τους Ευρωπαίους από την άσκηση δημοκρατικού ελέγχου πάνω στα χρήματα τους, τα χρηματοοικονομικά, τις συνθήκες εργασίας και το περιβάλλον». [6]

Είναι επομένως απολύτως σαφές ότι σύμφωνα με το Μανιφέστο η αιτία όλων των κακών στην ΕΕ είναι η ανισότητα στην κατανομή της πολιτικής δύναμης. Όμως αυτό είναι ένα συμπέρασμα που, στην καλύτερη περίπτωση, προδίδει πλήρη άγνοια του τι είναι πραγματικά μια δημοκρατία και, στη χειρότερη, προσπαθεί να παραπλανήσει τα θύματα της παγκοσμιοποίησης στην Ευρώπη ως προς τις πραγματικές αιτίες των σημερινών δεινών τους. Περιττό να προστεθεί ότι ο Βαρουφάκης, ως ο πρώην επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών, ξέρει καλά τι σημαίνει πολιτική εξαπάτηση, δεδομένου ότι η «αριστερή κυβέρνηση», στην οποία συμμετείχε, είναι μια κυβέρνηση άνευ προηγουμένου πολιτικών απατεώνων —όπως χαρακτηρίζουν τα στελέχη της οι περισσότεροι Έλληνες σήμερα που βρίσκονται σε ανοιχτή εξέγερση εναντίον της, γεγονός που καθιστά δύσκολο στους υπουργούς και τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να βγουν στους δρόμους πράγμα που τους αναγκάζει να καταφύγουν στα ΜΑΤ για την προστασία τους! Ωστόσο ο Βαρουφάκης δεν έχει τον παραμικρό ενδοιασμό να ανοίξει συζήτηση περί «πολιτικής εξαπάτησης», όταν ο ίδιος ισχυρίζεται ότι «το τίμημα αυτής της εξαπάτησης είναι όχι απλώς το τέλος της δημοκρατίας, αλλά και των κακών οικονομικών πολιτικών», με τις οποίες εννοεί –όπως ο ίδιος εξηγεί στη συνέχεια– τις πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται από τις ελίτ της ΕΕ, «που έχουν αποτέλεσμα τη μόνιμη ύφεση στις ασθενέστερες χώρες και τις χαμηλές επενδύσεις στις χώρες του “πυρήνα” της ΕΕ» (μια παρανόηση που θα εξετάσω παρακάτω), καθώς και την «άνευ προηγουμένου ανισότητα». Έτσι, πληροφορούμαστε ότι η σημερινή, πρωτοφανής στα χρονικά, ανισότητα δεν είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα του ανοίγματος και της απελευθέρωσης των αγορών που συνεπάγεται η παγκοσμιοποίηση, αλλά απλώς το αποτέλεσμα της «ένοχης εξαπάτησης» που περιγράφει ο Βαρουφάκης, η οποία υποτίθεται οφείλεται στον «μη δημοκρατικό» χαρακτήρα του θεσμικού πλαισίου της ΕΕ.

Ωστόσο, όπως έχω προσπαθήσει να δείξω αλλού, [7] αν ορίσουμε την πολιτική δημοκρατία σαν την εξουσία του λαού (δήμος) στην πολιτική σφαίρα —γεγονός που συνεπάγεται πολιτική ισότητα,— τότε, η οικονομική δημοκρατία θα μπορούσε να οριστεί αντίστοιχα ως η αρχή του δήμου στην οικονομική σφαίρα —γεγονός που συνεπάγεται την οικονομική ισότητα. Ως εκ τούτου, η οικονομική δημοκρατία αναφέρεται σε κάθε κοινωνικό σύστημα που θεσμοποιεί την ενσωμάτωση της κοινωνίας με την οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι, σε τελική ανάλυση, ο δήμος ελέγχει την οικονομική διαδικασία, μέσα σε ένα θεσμικό πλαίσιο δημοτικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής. Με μια στενότερη έννοια, η οικονομική δημοκρατία αναφέρεται επίσης σε κάθε κοινωνικό σύστημα που θεσμοποιεί την ελαχιστοποίηση των κοινωνικό-οικονομικών διαφορών, ιδιαίτερα εκείνων που προκύπτουν από την άνιση κατανομή της ατομικής ιδιοκτησίας και τη συνακόλουθη ανισοκατανομή του εισοδήματος και του πλούτου (όπως κήρυτταν τα παλιά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα). Είναι προφανές ότι η οικονομική δημοκρατία αναφέρεται τόσο στον τρόπο παραγωγής όσο και στην κατανομή του κοινωνικού προϊόντος και του πλούτου.

Με αυτή την έννοια, ο μηχανισμός της ΕΕ δεν είναι, και ποτέ δεν θα μπορούσε να είναι μια δημοκρατία, μέσα σε ένα θεσμικό πλαίσιο που εξασφαλίζει την άνιση κατανομή της οικονομικής δύναμης, όπως αυτό που επιβάλλει η ΝΔΤ της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Για να το θέσουμε απλά, εφ’όσον μια μειοψηφία ανθρώπων κατέχει και ελέγχει τα μέσα παραγωγής και διανομής, είναι αυτή η μειονότητα (ή ελίτ) που θα λαμβάνει όλες τις σημαντικές οικονομικές αποφάσεις, και όχι η πολιτική ελίτ, που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική ελίτ για τη χρηματοδότηση των ακριβών προεκλογικών εκστρατειών της ή για την προώθησή της μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία, επίσης, ελέγχουν οι οικονομικές ελίτ, και ούτω καθεξής. Ωστόσο, ένας από τους κύριους υποστηρικτές του Βαρουφάκη (και ένας από τις πολιτικούς του συμβούλους όταν βρισκόταν στην κυβέρνηση, προφανώς με έξοδα του ελληνικού λαού), ο James K. Galbraith –που είναι εξίσου γνωστό μέλος της παγκοσμιοποιητικής «Αριστεράς»— δεν δίστασε να συγκρίνει πόσο δημοκρατικό είναι το Κογκρέσο των ΗΠΑ σε σύγκριση με τον μηχανισμό της ΕΕ:

«Αυτό που μου έκανε εντύπωση, ιδίως από τη σκοπιά μιας «παλιάς καραβάνας» του προσωπικού του Κογκρέσου, ήταν η σχεδόν πλήρης απουσία διαδικαστικών δικλείδων ασφαλείας, λογοδοσίας, τήρησης αρχείων, διαφάνειας, καθώς και η ουσιαστική απουσία ενός ανεξάρτητου και σκεπτικιστικού Τύπου [στον μηχανισμό της ΕΕ]. Αυτά είναι τα στοιχειώδη λειτουργικά στοιχεία μιας λειτουργικής δημοκρατίας, και η απουσία τους είναι ένα τεράστιο εμπόδιο για την πρόοδο της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Ως εκ τούτου, αποτελούν ένα εξαιρετικό σημείο για να ξεκινήσουμε». [8]

Έτσι, σύμφωνα με αυτό το κριτήριο της δημοκρατίας (διαφάνεια, κλπ.), το οποίο είναι επίσης το βασικό κριτήριο του Μανιφέστου, το μοντέλο για τη «σωστή» δημοκρατία της ΕΕ θα πρέπει να αντιγράψει αυτό που αποτελεί τον απόλυτο εκφυλισμό κάθε έννοιας δημοκρατίας, δηλαδή τη «δημοκρατία» που εκφράζουν στην πραγματικότητα οι θεσμοί των ΗΠΑ, —όπου τα μέλη του Κογκρέσου και ο ίδιος ο Πρόεδρος εκλέγονται ανάλογα με το πόση υποστήριξη μπορούν να συγκεντρώσουν από τις οικονομικές ελίτ (χρηματοδότηση, υποστήριξη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κλπ.)!
______________________
*Απόσπασμα από άρθρο του Τάκη Φωτόπουλου με τίτλο: "Κίνημα Βαρουφάκη (DIEM25): Μανιφέστο για τον «εκδημοκρατισμό» της Ευρώπης ή για τη διαιώνιση της κυριαρχίας της ΕΕ;"