Η «εξομολόγηση» του Μαρξ

Στη Βικτοριανή Αγγλία ένα από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια ήταν οι «Εξομολογήσεις», κάτι σαν τα κατοπινά «Λευκώματα». Οι «Εξομολογήσεις» ήταν ένα ερωτηματολόγιο, με κοινές ερωτήσεις, στο οποίο καλούνταν να απαντήσουν τα μέλη μιας οικογένειας, ή μιας συντροφιάς φίλων. Στη συνέχεια διαβάζονταν οι απαντήσεις που ήταν αφορμή για μια καλή συζήτηση.

Σε ένα τέτοιο ερωτηματολόγιο, που ετοίμασε η κόρη του Τζένη, απάντησε κατά τη διάρκεια μιας οικογενειακής συνάντησης ο Καρλ Μαρξ. Ιδού οι απαντήσεις:

• Η αγαπημένη σου αρετή: Απλότητα
• Η αγαπημένη σου αρετή σε ένα άντρα: Δύναμη
• Η αγαπημένη σου αρετή σε μια γυναίκα: Αδυναμία
• Το κύριο σου χαρακτηριστικό: Μοναδικότητα ενός σκοπού
• Η αντίληψη σου για την ευτυχία: Να αγωνίζεσαι
• Η αντίληψη σου για τη μιζέρια: Υποταγή
• Το ελάττωμα που περισσότερο συγχωρείς: Ευπιστία
• Το ελάττωμα που περισσότερο σιχαίνεσαι: Δουλοπρέπεια
• Η απέχθεια σου: Martin Tupper
• Αγαπημένη ασχολία: Βιβλιοφαγία
• Αγαπημένος ποιητής: Σαίξπηρ, Αισχύλος, Γκαίτε
• Αγαπημένος πεζογράφος: Ντιντερό
• Αγαπημένος ήρωας: Σπάρτακος, Κέπλερ
• Αγαπημένη ηρωίδα: Γκρέτσεν
• Αγαπημένο λουλούδι: Δάφνη
• Αγαπημένο χρώμα: Κόκκινο
• Αγαπημένο όνομα: Λάουρα, Τζένη
• Αγαπημένο φαγητό: Ψάρι
• Αγαπημένο απόφθεγμα: Nihil humani a me alienum puto (μτφ: Θεωρώ πως τίποτα το ανθρώπινο δεν είναι ξένο σε εμένα)
• Αγαπημένο γνωμικό: De omnibus dubitandum (μτφ: Έχε αμφιβολίες για τα πάντα)

Πηγή : Karl Marx Interviews and Recollections, edited by David McLellan, Barnes & Nobles Books, σ.167, via ημεροδρόμος