Απόδοση τιμής στην Ηλέκτρα Αποστόλου και την Ειρήνη Γκίνη |
Ο ΔΣΕ ήταν λαϊκός στρατός. Στηρίχτηκε στην
οργανωτική - πολεμική πείρα του ΕΛΑΣίτικου αγώνα στην Κατοχή και το
Δεκέμβρη 1944. Η ΕΑΜική Αντίσταση στην Κατοχή και η κρίσιμη
αντικειμενικά ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη είχαν αφήσει μεγάλη
αγωνιστική κληρονομιά στη λαϊκή συνείδηση, στις μορφές οργάνωσης και
πάλης.
Μεγάλη δύναμη του ΔΣΕ αποτέλεσαν οι δεσμοί του με το λαό, ιδιαίτερα στις περιοχές της Ελεύθερης Ελλάδας. Οι φτωχές λαϊκές μάζες ήταν εκείνες που τροφοδότησαν τον ΔΣΕ με κάθε είδους βοήθεια, έμψυχο δυναμικό, τροφή και ρουχισμό, βοήθησαν στην κατασκευή οχυρωματικών έργων, στη συγκέντρωση πληροφοριών, στην οργάνωση της Λαϊκής Πολιτοφυλακής. Στον ΔΣΕ και στους λαογέννητους θεσμούς οργάνωσης της κοινωνικοπολιτικής ζωής (Λαϊκά Συμβούλια, Λαϊκή Πολιτοφυλακή, Λαϊκά Δικαστήρια), στους χώρους που επικράτησε ο ΔΣΕ, βρήκαν το συμπαραστάτη και τη δύναμη που αντιμετώπιζε πλήθος λαϊκών προβλημάτων, όπως την προστασία των παιδιών τους με τη σωτηρία τους από τους βομβαρδισμούς και τον εξανδραποδισμό, τη μόρφωσή τους με την ίδρυση σχολείων. Γι' αυτούς τους λόγους, το αστικό κράτος προχώρησε στην αναγκαστική μετακίνηση εκατοντάδων χιλιάδων από τα χωριά τους, εκείνους που φαρισαϊκά ονόμασε «ανταρτόπληκτους», προκειμένου να απομονωθεί ο ΔΣΕ από βασικές πηγές της δύναμής του.
Στον αντίποδα του αστικού στρατού, χαρακτηριστικό γνώρισμα του ΔΣΕ ήταν ο αγώνας του για το δίκιο του λαού, η αυταπάρνηση και η συνειδητή πειθαρχία. Συνδύαζε τη μαχητική εφαρμογή των διαταγών με τη δημοκρατία των συνελεύσεων σε διάφορες βαθμίδες του, όπου ασκούνταν κριτική των κατώτερων ιεραρχικά προς τους ανώτερους και αντιστρόφως, γινόταν εκτίμηση των πολεμικών επιχειρήσεων με πνεύμα αυτοκριτικής στάσης.
Ο
ΔΣΕ ανέδειξε χιλιάδες στρατιωτικούς ηγέτες σε όλες τις βαθμίδες του,
όπως οι: Γιάννης Αλεξάνδρου (Διαμαντής), Χαρίλαος Φλωράκης (Γιώτης),
Νίκος Τριανταφύλλου, Στέφανος Γκιουζέλης, Πάνος Ζάρας, Κώστας
Καραγιώργης, Γιάννης Ποδιάς, Κώστας Κολιγιάννης (Αρβανίτης), Θανάσης
Γκένιος (Λασσάνης), Παντελής Βαϊνάς, Γιώργος Ηλιάδης (Σοφιανός), Νίκος
Θεοχαρόπουλος (Σκοτίδας), Τάσος Πέτσας, Ρώμας Πέτσος, Γιώργης Βόγιας
(Καρτσιώτης), Αντώνης Αγγελούλης (Βρατσάνος), Κοσμάς Σπανός (Αμύντας),
Γιώργος Γιαννούλης, Θωμάς Πάλας (Κόζιακας), Δημήτρης Γιαννακούρας
(Πέρδικας), Πολυχρόνης Βάης (Αχιλλέας Πετρίτης), Ηλίας Αλευράς, Κώστας
Ξυδέας, Μιχάλης Παπαδάμος (Φεραίος), Μανώλης Σταθάκης, Αρίστος
Καμαρινός, Κώστας Τσολάκης, Θύμιος Καψής (Ανάποδος), Γιώργος Γιαννούλης,
Γιώργος Γεωργιάδης, Φώτης Σγούρος, Γεράσιμος Γρηγοράτος
(Αστραπόγιαννος).
Στην ανάδειξη στρατιωτικών στελεχών υπογραμμίζεται ο ρόλος των Σχολών
Αξιωματικών του ΔΣΕ, που επιπλέον συνέβαλαν στην ανάπτυξη και στη
μαχητική του ικανότητα.
Στον ΔΣΕ υπηρέτησαν και αξιωματικοί που προέρχονταν από τον αστικό στρατό, όπως οι: Γιάννης Μαλαγάρης, Γιώργος Σαμαρίδης (Λογοθέτης), Γιάννης Κιλισμανής, Στέφανος Παπαγιάννης, Κώστας Κανελλόπουλος, Παύλος Τομπουλίδης, Νίκος Τερζόγλου (Πύραυλος), Θόδωρος Καλλίνος (Αμάρμπεης), Κώστας Μπασακίδης, Χρήστος Στεφόπουλος, Δημήτρης Τσιτσιπής, Θεοδόσης Ζέρβας, Βασίλης Βενετσανόπουλος, Γιώργος Καλλιανέσης (Μεσσήνης), Γιάννης Μανιάς, Δημήτρης Κούκουρας, Θύμιος Ζούλας, Γιώργος Κατεμής, Κώστας Αντωνόπουλος (Κρόνος), Αλέκος Παπαγεωργίου, Γιώργος Κονταλώνης.
Αποφασιστικός παράγοντας στη λειτουργία του, στην εμψύχωση των μαχητών και μαχητριών του, στη διαπαιδαγώγηση και στην πολιτική στάση τους απέναντι στον άμαχο πληθυσμό, αλλά και στους φαντάρους του αστικού στρατού, ήταν ο ρόλος των Πολιτικών Επιτρόπων.
Αναδείχτηκαν πολλοί Πολιτικοί Επίτροποι. Ενδεικτικά αναφέρονται οι: Νίκος Μπελογιάννης, Γιάννης Σαλάς, Βαγγέλης Ρογκάκος, Γιώργης Ερυθριάδης (Πετρής), Μήτσος Βαμβακάς, Λεωνίδας Στρίγκος, Νίκος Κανακαρίδης (Λάμπρος), Κώστας Λουλές, Κώστας Λαουτάρης, Γιώργος Κλαΐνος, Νιόνιος Τραϊφόρος, Παναγιώτης Υφαντής (Ηρακλής), Κώστας Καρκάνης (Τάκης), Νίκος Κλιάφας, Πέτρος Ιωσηφίδης, Σόνια Ελευθεριάδου, Ροΐδης Μιχαλάκης, Κατίνα - Τσβέτα Ανδρεοπούλου, Ελευθερία Ιωαννίδου, Κοσμάς Μπουκοβίνας, Λυδία Καλαϊτζίδου, Ασπασία Δασκαλοπούλου, Αντώνης Αντωνιάδης (Σίμος), Αριστείδης Θεοχάρης, Χρυσούλα Γκόγκογλου, Γιάννα Τρικαλινού, Μανώλης Φραγκιαδάκης, Μαρία Βέλιου (Παρασκευούλα), Δημήτρης Κύρλας, Μελπομένη Δημανοπούλου, Αθανασία Καλαϊτζίδου.
Στον ΔΣΕ υπηρέτησαν και αξιωματικοί που προέρχονταν από τον αστικό στρατό, όπως οι: Γιάννης Μαλαγάρης, Γιώργος Σαμαρίδης (Λογοθέτης), Γιάννης Κιλισμανής, Στέφανος Παπαγιάννης, Κώστας Κανελλόπουλος, Παύλος Τομπουλίδης, Νίκος Τερζόγλου (Πύραυλος), Θόδωρος Καλλίνος (Αμάρμπεης), Κώστας Μπασακίδης, Χρήστος Στεφόπουλος, Δημήτρης Τσιτσιπής, Θεοδόσης Ζέρβας, Βασίλης Βενετσανόπουλος, Γιώργος Καλλιανέσης (Μεσσήνης), Γιάννης Μανιάς, Δημήτρης Κούκουρας, Θύμιος Ζούλας, Γιώργος Κατεμής, Κώστας Αντωνόπουλος (Κρόνος), Αλέκος Παπαγεωργίου, Γιώργος Κονταλώνης.
Αποφασιστικός παράγοντας στη λειτουργία του, στην εμψύχωση των μαχητών και μαχητριών του, στη διαπαιδαγώγηση και στην πολιτική στάση τους απέναντι στον άμαχο πληθυσμό, αλλά και στους φαντάρους του αστικού στρατού, ήταν ο ρόλος των Πολιτικών Επιτρόπων.
Αναδείχτηκαν πολλοί Πολιτικοί Επίτροποι. Ενδεικτικά αναφέρονται οι: Νίκος Μπελογιάννης, Γιάννης Σαλάς, Βαγγέλης Ρογκάκος, Γιώργης Ερυθριάδης (Πετρής), Μήτσος Βαμβακάς, Λεωνίδας Στρίγκος, Νίκος Κανακαρίδης (Λάμπρος), Κώστας Λουλές, Κώστας Λαουτάρης, Γιώργος Κλαΐνος, Νιόνιος Τραϊφόρος, Παναγιώτης Υφαντής (Ηρακλής), Κώστας Καρκάνης (Τάκης), Νίκος Κλιάφας, Πέτρος Ιωσηφίδης, Σόνια Ελευθεριάδου, Ροΐδης Μιχαλάκης, Κατίνα - Τσβέτα Ανδρεοπούλου, Ελευθερία Ιωαννίδου, Κοσμάς Μπουκοβίνας, Λυδία Καλαϊτζίδου, Ασπασία Δασκαλοπούλου, Αντώνης Αντωνιάδης (Σίμος), Αριστείδης Θεοχάρης, Χρυσούλα Γκόγκογλου, Γιάννα Τρικαλινού, Μανώλης Φραγκιαδάκης, Μαρία Βέλιου (Παρασκευούλα), Δημήτρης Κύρλας, Μελπομένη Δημανοπούλου, Αθανασία Καλαϊτζίδου.
Η ιδεολογικοπολιτική δουλειά στον ΔΣΕ υπηρέτησε το στρατιωτικοπολιτικό στόχο του.
Αξιόλογη
ήταν η εκδοτική δραστηριότητα. Εκδίδονταν τα έντυπα: «Εξόρμηση», «Προς
τη Νίκη», «Δημοκρατικός Στρατός», «Νέος Μαχητής», «Αγροτικός Αγώνας»,
«Μαχήτρια», «Αγωνίστρια», «Παρτιζάνα» και άλλα. Πέρα από το κεντρικό
τυπογραφείο του ΔΣΕ, κάθε Αρχηγείο Μεραρχίας έβγαζε καθημερινό δελτίο
ειδήσεων και την εφημερίδα του. Ξεχωριστές εφημερίδες εκδίδονταν στη
γλώσσα των Σλαβομακεδόνων, αλλά και των Μουσουλμάνων της Θράκης.Εξάλλου, την περίοδο αυτή, κυκλοφορούσαν παράνομα: Στην Αθήνα και τον Πειραιά, ο «Ριζοσπάστης». Στη Θεσσαλονίκη, η «Λαϊκή Φωνή». Στο Βόλο, η «Λευτεριά». Στη Λάρισα, η «Λαϊκή Φωνή». Παράνομες κομματικές εφημερίδες κυκλοφορούσαν και σε άλλες περιοχές, όπως ο «Μωρηάς» στην Πελοπόννησο, οι «Γκιναίοι» στη Σάμο κ.ά.
Επίσης, συγκροτήθηκε το εκδοτικό «Ελεύθερη Ελλάδα», που εξέδωσε εκατοντάδες βιβλία σε χιλιάδες αντίτυπα.
Από τον Ιούλη του 1947 εξέπεμπε αρχικά από το Βελιγράδι και στη συνέχεια από το Βουκουρέστι ο ραδιοφωνικός σταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα», με κομματική υπεύθυνη την Αφροδίτη Νοδάρα (Ελένη Μακρή), συντάκτες τους Γιώργη Αγγουράκη (Αλέκος Ψηλορείτης), Περικλή Καλοδίκη, Δημήτρη Χατζή, Μαριάννα Βεάκη και εκφωνητές τους Τάκη Λειβαδά και Γιάννα Καλοδίκη.
Η διαφώτιση εκφράστηκε και με ιδεολογικά μαθήματα, διαλέξεις και ομιλίες στους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ, που επικεντρώνονταν στην ανύψωση του ηθικού, αλλά και στην ενημέρωση για τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις και τα καθήκοντα του ΔΣΕ. Ακόμα, πραγματοποιούνταν μαθήματα για το Πρόγραμμα και το Καταστατικό του ΚΚΕ.
Στα χωριά και τις πόλεις, τμήματα του ΔΣΕ σκορπούσαν έντυπο υλικό ή το τοιχοκολλούσαν. Αξιοποιήθηκαν και οι τηλεβόες, με τους οποίους τα τμήματα του ΔΣΕ απευθύνονταν και στους στρατιώτες του αστικού στρατού, καλώντας τους να μην πολεμούν ενάντια στον αγωνιζόμενο λαό.
Οποτε επέτρεπαν οι συνθήκες, ειδικότερα στις επετείους, στα διάφορα τμήματα του ΔΣΕ, αλλά και στις ελεύθερες περιοχές, διοργανώνονταν ψυχαγωγικές βραδιές με θεατρικά σκετς, απαγγελίες ποιημάτων και τραγούδια. Είχαν οργανωθεί θίασος και κινηματογραφικό συνεργείο.
Για την οργάνωση και τη διεξαγωγή της πολιτικής διαφώτισης είχε συγκροτηθεί Γραφείο Διαφώτισης στο Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ. Στην κεντρική διαφώτιση συμμετείχαν, ανάμεσα σε άλλους, οι: Τάκης Μαμάτσης, Παναγιώτης Μαυρομάτης, Ζήνων Ζορζοβίλης, Παρίσης Αγγελίδης, Βάσος Γεωργίου, Νίκος Σιμιτζής, Πασχάλης Πασχαλέφσκι, Απόστολος Σπήλιος.
Σημαντική ήταν η συμμετοχή των γυναικών στη δράση του ΔΣΕ, οι οποίες αποτελούσαν περίπου το 1/4 της συνολικής του δύναμης.
Χίλιες είκοσι επτά (1.027) γυναίκες αναδείχτηκαν στο βαθμό του αξιωματικού και υπαξιωματικού του ΔΣΕ.
Στα τέλη του 1948, πάνω από το 20% της σύνθεσης των λαϊκών οργάνων ήταν γυναίκες.
Στις τότε συνθήκες της Ελλάδας, αλλά και ευρύτερα, όπου κυριαρχούσε η αντιδραστική αντίληψη για την κατωτερότητα του γυναικείου φύλου και όπου η ανισοτιμία της γυναίκας ήταν θεσμικά κατοχυρωμένη (δεν είχε ακόμα ούτε δικαίωμα ψήφου), ο ΔΣΕ εξύψωσε την εργάτρια και την κοπέλα του χωριού σε πρωταγωνίστρια των πολιτικών εξελίξεων, που άνοιγε το δρόμο για μια καλύτερη ζωή. Η γυναίκα στον ΔΣΕ αποδείχθηκε ισάξια με τον άνδρα συναγωνιστή της. Σε αυτό συνέβαλε η ειδική δουλειά για τις γυναίκες που γινόταν στις γραμμές του ΔΣΕ και εκφράστηκε με τη δημιουργία της «Πανελλαδικής Δημοκρατικής Ενωσης Γυναικών», της οποίας πρόεδρος ήταν αρχικά η Χρύσα Χατζηβασιλείου και στη συνέχεια η Ρούλα Κουκούλου.
Πηγή: Ριζοσπάστηςσυνεχίζεται....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου, άν δεν υπάρχει εγγραφή στον blogger ή άλλη διαδυκτιακή υπηρεσία (βλέπε όροι σχολιασμού στο πάνω μέρος της σελίδας).
Ανώνυμα και υβριστικά σχόλια μπορούν να διαγράφονται χωρίς άλλη προειδοποίηση.