Η δημιουργική ασάφεια της δημοσιογραφίας...

Παρατηρώ κάποια προσκείμενα στον ΣΥΡΙΖΑ μέσα ενημέρωσης, να δω πώς καταγράφουν αυτό που συμβαίνει. Έχει ενδιαφέρον. Ένα από αυτά, προσπαθεί ν' αναφερθεί στο τρίτο μνημόνιο που συζητείται στη Βουλή, αλλά αποφεύγει όπως ο διάβολος το λιβάνι, να το χαρακτηρίσει έτσι. Να το ονομάσει «μνημόνιο». Προτιμά τις λέξεις «πακέτο μέτρων». Η αλήθεια είναι πως πρόκειται για μια πρόοδο. Όταν σχετικά πρόσφατα η κυβέρνηση κατέθετε τις δικές της προτάσεις 47 σελίδων, το χαρακτήριζε «πρόγραμμα». Γενικόλογο και αφηρημένο. Ανάλογη η παραδοξολογία στον χαρακτηρισμό διαφόρων άλλων παραμέτρων που αφορούν σε όλα όσα συμβαίνουν. Και οι χαρακτηρισμοί αυτοί δεν έχουν μόνο τη σημειολογία τους, αλλά με έμμεσο τρόπο επηρεάζουν και τη σκέψη των αποδεκτών τους.

Η παραποίηση των γεγονότων ξεκίνησε από τα τέλη Ιανουαρίου. Με την ξαφνική μετονομασία της τρόικας (σε θεσμούς) και του μνημονίου (σε πρόγραμμα). Μια παραποίηση, που επέβαλε η νέα εξουσία και αποδέχτηκαν εύκολα τα περισσότερα ΜΜΕ. Για ευνόητους λόγους.

Το θέμα αυτό της στρέβλωσης των αντικειμενικών όρων και γεγονότων, δεν αφορά μόνο τη σημερινή κυβέρνηση. Έχει παρελθόν, όλες οι προηγούμενες είχαν ανάλογη διάθεση. Αυτή της ωραιοποίησης όσων συνέβαιναν. Ωραιοποίηση και αποσιώπηση. Είναι η μαγική συνταγή για να μην περιγράψεις αυτό που συμβαίνει. Είναι το χρέος βιώσιμο; Η απάντηση δεν υπάρχει. Κρύβεται πίσω από άλλες λέξεις και έννοιες και αποφεύγεται η ευθεία απάντηση. Αυτή που θα δείξει στον μέσο πολίτη πού βαδίζουμε. Οι τεχνικές παραποίησης αντικειμενικών γεγονότων είναι πολλές και δοκιμασμένες. Έχουν τη λογική του μισογεμάτου ή μισοάδειου ποτηριού.

Οι εξουσίες έχουν κάθε λόγο να επιδιώκουν κάτι τέτοιο. Η πολιτική τους γίνεται ευκολότερα αποδεκτή από την κοινωνία. Αυτά που δεν έχουν κανέναν λόγο να υποκύπτουν στις ορέξεις αυτές των εξουσιών, είναι τα ΜΜΕ. Να υιοθετούν τη δημιουργική ασάφεια και στο δικό τους λεξιλόγιο. Προκαλώντας την απόλυτη παραπληροφόρηση, επιτείνοντας την έλλειψη των πραγματικών διαστάσεων και συνεισφέροντας σε μια τεχνητή πόλωση που στις ημέρες μας αγγίζει τους όρους εμφυλίου. Οι μνημονιακοί και οι αντιμνημονιακοί. Που με συνθήματα ανιστόρητα, καταφέρνουν να χωρίζουν την κοινωνία. Η οποία, ναι μεν έχει άποψη για όλα, αλλά η άποψη αυτή συνήθως βασίζεται σε λάθος παραδοχές.

Γιατί το κάνουν αυτό τα ΜΜΕ, ή για την ακρίβεια τα περισσότερα ΜΜΕ, είναι κάτι παραπάνω από εμφανές. Και δεν συνδέεται μόνο με τις ποικίλες εξαρτήσεις των ίδιων ή των φορέων τους από κάθε είδους εξουσίες, αλλά και από το ότι ένα μέσο που εμφανίζεται να κατέχει την απόλυτη αλήθεια, είναι πιο αποδοτικό, πουλάει περισσότερο.

Νομίζω πως κάποια στιγμή θα πρέπει οι δημοσιογράφοι να ξαναδούμε τα πράγματα από την αρχή. Από τα στοιχειώδη. Τον διαχωρισμό της είδησης από την άποψη. Όλα έχουν τη θέση τους, αρκεί αυτή να μπαίνει εκεί που πρέπει. Είναι προφανώς θεαματικά δύσκολο κάτι τέτοιο. Πώς να το κάνεις, πώς η αυτοκριτική να ενταχθεί στις συμπεριφορές, όταν θα εχει κόστος. Προσωπικό, αλλά και κόστος για το ίδιο το μέσο που είσαι ενταγμένος/η. Είναι αναγκαίο όμως. Όχι μόνο γιατί θα βοηθήσουμε να καθαρίσει το ιδιαίτερα θολό τοπίο με τις απίστευτες παρενέργειες. Αλλά και γιατί αποτελεί όρο επιβίωσης, άρα έχουμε κάθε λόγο να το κάνουμε. Ο βαθμός αξιοπιστίας των ΜΜΕ είναι ιδιαίτερα χαμηλός και ανάλογη και η εμπορική απαξίωσή τους.

Του Γιάννη Παντελάκη