Για την έκδοση «Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο 1940-41» #3

Ο Ν. Ζαχαριάδης σε όλη την επαναστατική δράση του

 αποσκοπούσε στην ανατροπή της αστικής εξουσίας

 που οι ίδιοι υπερασπίζονται. Και σε αυτή την κατεύθυνση,

 θεωρούσε χρήσιμη την εξαγωγή συμπερασμάτων από τη

 θετική και την αρνητική πείρα της ιστορίας του ΚΚΕ

Συνέχεια από το προηγούμενο:

Οι αστειότητες περί «νεοτρο-τσκισμού»

Εκτός από τους προηγούμενους, για αποδόμηση(!) του Ν. Ζαχαριάδη και της ιστορίας του ΚΚΕ και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος έκανε λόγο και ο Γ. Πετρόπουλος, μέσα από τον γνωστό και μη εξαιρετέο «Εργατικό Αγώνα», κατηγορώντας επιπλέον τη σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ για νεοτροτσκισμό!!!8

Λάθος πόρτα χτύπησε. Ο νεοτροτσκισμός βρίσκεται μέσα και έξω από το ΣΥΡΙΖΑ, την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλους, δυνάμεις με τις οποίες επιδιώκουν συμπράξεις οι του «Εργατικού Αγώνα», ενώ με στελέχη του κάνουν και κοινές εμφανίσεις - ομιλίες.

Φυσικά, ως «νεοτροτσκισμό» περιγράφουν τη στρατηγική του ΚΚΕ που αποτυπώνει ότι: Οι υλικές προϋποθέσεις για το σοσιαλισμό είναι ώριμες και στην Ελλάδα και επομένως ότι η επανάσταση θα είναι σοσιαλιστική. Ακόμα, το ότι το ΚΚΕ έχει αυτοτελή πολιτική, που σημαίνει ότι δε συνεργάζεται με κόμματα της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού. Επίσης, το ότι έχει απορρίψει οριστικά και αμετάκλητα τη συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις. Και άλλα παρόμοια. Ονομάζουν, λοιπόν, «νεοτροτσκισμό» την αποκρυσταλλωμένη εμπειρία από τα θετικά και αρνητικά ιστορικά παραδείγματα, που βοηθά στην ενίσχυση της πάλης του Κόμματος σήμερα.

Την ίδια στιγμή, λοιπόν, που κάνουν λόγο για «νεοτροτσκισμό», ομολογούν ότι οι θέσεις τους για το φασισμό και την αστική δημοκρατία ταυτίζονται με του Τρότσκι. Σύμφωνα με το απόσπασμα που παραθέτει ο ίδιος ο Γ. Π., ο Τρότσκι έγραψε:

«Για πολλές δεκάδες χρόνια, στο εσωτερικό της αστικής δημοκρατίας, χρησιμοποιώντας την και παλεύοντας ενάντιά της, οι εργάτες έχτισαν τα φρούριά τους, τις οάσεις τους, τις εστίες της προλεταριακής δημοκρατίας τους: συνδικάτα, κόμματα, μορφωτικές λέσχες, αθλητικές οργανώσεις, συνεταιρισμούς κτλ. Το προλεταριάτο μπορεί να φτάσει στην εξουσία όχι μέσα στα τυπικά πλαίσια τής αστικής δημοκρατίας, άλλα μονάχα από τον επαναστατικό δρόμο. Κι αυτό έχει αποδειχτεί σύγχρονα κι από τη θεωρία κι από την πείρα. Αλλά ακριβώς για τον επαναστατικό δρόμο το προλεταριάτο έχει ανάγκη από τις βάσεις και τα στηρίγματα της εργατικής δημοκρατίας στο εσωτερικό τού αστικού κράτους. Η δημιουργία τέτοιων βάσεων υπήρξε το έργο τής 2ης Διεθνούς την εποχή που εκπλήρωνε ακόμα μιαν ιστορικά προοδευτική αποστολή. Η ουσιαστική και μοναδική αποστολή του φασισμού είναι να καταστρέφει από τα θεμέλιά τους όλους τούς θεσμούς της προλεταριακής δημοκρατίας. Το γεγονός αυτό έχει για το προλεταριάτο κάποια "ταξική σημασία" ή όχι; Ας το σκεφτούν λιγάκι οι μεγάλοι μας θεωρητικοί».

Το ΚΚΕ αντλεί συμπεράσματα από τη δική του Ιστορία και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος δίχως να έχει καμία ανάγκη να ανατρέξει στον Τρότσκι ή σε νεοτροτσκίζοντες. Για παράδειγμα, τον προγραμματικό του στόχο για το σοσιαλισμό το ΚΚΕ δεν τον διατύπωσε πρώτη φορά στο 15ο Συνέδριό του. Για μια σειρά χρόνια, ο χαρακτήρας της επανάστασης στην Ελλάδα οριζόταν ως σοσιαλιστικός και πριν το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ίδιο όριζαν και οι αποφάσεις της ΚΔ.

Με αυτούς τους αστείους χαρακτηρισμούς, ο Γ. Π., προφανώς δίχως να το αντιλαμβάνεται, κατηγορεί ως τροτσκιστική τη γραμμή της Κομμουνιστικής Διεθνούς, η οποία, σε οδηγία της (8 Σεπτέμβρη 1939) υπογεγραμμένη από τον Γκ. Ντιμιτρόφ, έλεγε:

«Ο παρών πόλεμος είναι ιμπεριαλιστικός και άδικος, για τον οποίο είναι εξίσου υπεύθυνη η αστική τάξη όλων των εμπολέμων κρατών [...]».9

Αυτή η οδηγία προς τα ΚΚ εκδόθηκε ύστερα από το σύμφωνο μη επίθεσης «Ρίμπεντροπ - Μόλοτοφ» (23 Αυγούστου 1939). Και είναι προφανής η διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε αυτή την οδηγία και στην απόφαση του 7ου Συνεδρίου για τον πόλεμο (1935). Η τελευταία δεν εξίσωνε τις ευθύνες όλων των αστικών κρατών για τον πόλεμο όταν έλεγε:

«Οι Γερμανοί φασίστες που είναι οι κύριοι υποκινητές του πολέμου».10

Δεύτερον: Η ίδια οδηγία της ΚΔ (πάλι στις 8 Σεπτέμβρη 1939) υπογράμμιζε:

«Ο πόλεμος άλλαξε κατά τρόπο ριζικό την κατάσταση: η διάκριση των καπιταλιστικών κρατών σε φασιστικά και δημοκρατικά έχει πλέον απολέσει την προηγούμενή της σημασία».

Εχασε την προηγούμενη σημασία της, λοιπόν, κατά την τότε εκτίμηση της ΚΔ. Που θα πει ότι πριν το 1939 είχε σημασία η διάκριση ανάμεσα στα φασιστικά και τα δημοκρατικά καπιταλιστικά κράτη. Αυτό εκφράζεται σαφώς και στα ντοκουμέντα του 7ου Συνεδρίου, που όριζαν:

«Αυτό τον καιρό, οι εργαζόμενες μάζες σε μια σειρά καπιταλιστικές χώρες έχουν να διαλέξουν, συγκεκριμένα για σήμερα, όχι ανάμεσα στην προλεταριακή διχτατορία και την αστική δημοκρατία, αλλά ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και το φασισμό».11

Αυτή ήταν η κεντρική γραμμή του 7ου Συνεδρίου. Αυτή υλοποιήθηκε στη συνέχεια.

Τρίτον: Ο Γ. Πετρόπουλος διαμαρτύρεται για τη διαπίστωση του βιβλίου ότι το 7ο Συνέδριο της ΚΔ εκτίμησε το φασισμό ως αποτέλεσμα των επιδιώξεων του «πιο αντιδραστικού τμήματος του χρηματιστικού κεφαλαίου», ισχυριζόμενος ότι αυτή η εκτίμηση δεν ήταν του 7ου Συνεδρίου αλλά ήταν της 13ηςΟλομέλειας της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΚΔ (1933), την οποία υιοθέτησε το 7ο Συνέδριο! Πρόκειται για γελοίο επιχείρημα.

Αναπάντητα ερωτήματα και συμπεράσματα

Ενώ, όμως, καταβάλλει τόση προσπάθεια να αποδείξει τα αναπόδεικτα, αφιερώνοντας εκτεταμένο χώρο για τους ισχυρισμούς του, δεν απαντά σε μια σειρά σχετικά ζητήματα που επιπλέον θίγει το βιβλίο, όπως: Ηταν σωστή ή λάθος η συγχώνευση σειράς κομμουνιστικών νεολαιών με σοσιαλδημοκρατικές (Ισπανία, Λετονία) και η επιδίωξη συγχώνευσης των ΚΚ με σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ισπανία και στη Γαλλία; Αυτή η κατεύθυνση είχε δοθεί από το 7ο Συνέδριο.

Παρακάτω: Ηταν σωστό το ότι τέθηκαν στο 7ο Συνέδριο οι βάσεις για την αυτοδιάλυση της ΚΔ που ακολούθησε αργότερα (1943);

Ακόμα: Ηταν, κατά τη γνώμη του, λαθεμένη η στρατηγική του ΚΚΕ, από το 1929 έως και το 1933, που όριζε το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα ως σοσιαλιστικό, που δεν έκανε στρατηγική διάκριση ανάμεσα στα βενιζελικά και τα αντιβενιζελικά κόμματα; Αυτές οι τοποθετήσεις του ΚΚΕ στηρίζονταν σε αντίστοιχες επεξεργασίες της ΚΔ.

Και ένα τελευταίο: Πού βρήκε στο βιβλίο την εκτίμηση ότι το 7ο Συνέδριο δεν όρισε τον πόλεμο ως ιμπεριαλιστικό;

Τον όρισε (στη βάση που αναφέραμε προηγουμένως) αλλά την ίδια στιγμή όρισε τη στρατηγική του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος στη βάση της αντίθεσης φασισμού - αντιφασισμού. Αυτή η γραμμή υλοποιήθηκε με τις κυβερνητικές συνεργασίες των ΚΚ με τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στο πλαίσιο των Λαϊκών Μετώπων, όσο και με τις συμμαχίες που προώθησαν τα ΚΚ (βλέπε, π.χ., Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία κ.α.) στη διάρκεια του πολέμου και των μεταπολεμικών κυβερνήσεων «εθνικής ενότητας»12. Γι' αυτό, η έκδοση του Τμήματος Ιστορίας σημειώνει ότι «εκ των πραγμάτων η νέα στρατηγική της ΚΔ ωθούσε να διεξάγεται η πάλη του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος υπό ξένη σημαία».13 Η τραγική κατάληξη του ΕΑΜικού κινήματος είναι από τους πιο αδιάψευστους μάρτυρες της παραπάνω διαπίστωσης.

Επομένως (εδώ απευθυνόμαστε στους καλοπροαίρετους), η τέτοια εξέλιξη και γενικότερα η μετάθεση από τα ΚΚ του στόχου της εργατικής εξουσίας στο απώτερο μέλλον βοηθούσε τη Σοβιετική Ενωση; Πέρα από το γεγονός ότι και μετά τον πόλεμο, οπότε ο φασισμός είχε τσακιστεί, καθώς και για πολλά χρόνια αργότερα, η στρατηγική παρέμενε η ίδια, αυτή των λεγόμενων μεταβατικών κυβερνήσεων.

Τι συμπεράσματα βγήκαν από αυτή την ιστορική πείρα;

«Δεν επιβεβαιώθηκε η στρατηγική των αντιφασιστικών κυβερνήσεων, ως μεταβατικών για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, παρά το γεγονός ότι αρχικά θεωρήθηκε και εκτιμήθηκε ότι συνδύαζε το παραπάνω διπλό καθήκον. Αντίθετα, υπονόμευσε την αυτοτέλεια των ΚΚ, αποτέλεσε έναν από τους παράγοντες της σοσιαλδημοκρατικοποίησης πολλών από αυτά, σε μία πορεία. Αποδείχτηκε ότι η πάλη για την εργατική εξουσία προϋποθέτει τον απόλυτο διαχωρισμό του ΚΚ από την αστική τάξη και τα κόμματά της, καθώς και ασίγαστο ιδεολογικοπολιτικό μέτωπο κατά του οπορτουνισμού».14

Το γεγονός ότι το Κομμουνιστικό Κίνημα δεν είχε την προγραμματική ετοιμότητα να συνδέσει τον αντιφασιστικό ένοπλο αγώνα με την ανατροπή της αστικής εξουσίας και σε άλλες χώρες, σε τελευταία ανάλυση, έβλαψε την ίδια την ΕΣΣΔ, οδήγησε στη μακροπρόθεσμη αποδυνάμωσή της.

Τέλος, ο Γ. Π. και οι υπόλοιποι του «Εργατικού Αγώνα» ας πουν κάτι που επιμελώς δε λένε: Ποια είναι σήμερα η θέση που παίρνουν στο ενδεχόμενο ιμπεριαλιστικού πολέμου; Αλλά θα επανέλθουμε.
________
8. Γιώργος Πετρόπουλος, «Πώς προσδιορίζεται ο χαρακτήρας ενός πολέμου;»
9. Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο (1940-41), Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 2015, σελ. 32-3.
10. ΚΟΜΕΠ του 1935, τευχ. 13, σελ. 604.
11. Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο (1940-41), Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 2015, σελ. 26.
12 Ο.π., σελ. 27-8.
13. Ο.π.
14. Ο.π., σελ. 41.
_______

Του
Κώστα ΣΚΟΛΑΡΙΚΟΥ*
*Ο Κώστας Σκολαρίκος είναι μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Πηγή: Ριζοσπάστης