ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ

Από το βιογραφικά του Γ. Στουρνάρα που κυκλοφορούσαν όταν έγινε υπουργός Οικονομικών που έδιναν έμφαση στο αριστερό παρελθόν του πατέρα του (αναφέρεται σαν γραμματέας του ΕΑΜ Φθιώτιδας), στην αυτοπαρουσίαση του νυν υπουργού Οικονομικών Χαρδούβελα σε τηλεοπτική εκπομπή του Γ. Πρετεντέρη σαν αυτοδημιούργητου που αν και ζει στα βόρεια προάστια δεν γεννήθηκε όμως εκεί μέχρι την επίκληση την καταγωγής του από χωριό του παραιτηθέντα Γ. Στύλιου για να δικαιολογήσει τις πολιτικές του αποφάσεις και να αντικρούσει την κριτική τη Λ. Κανέλλη που κατέληξε στην κατ’ ουσία επιδοκιμασία της βίαιης συμπεριφοράς του Η. Κασιδιάρη, καταβάλλεται προσπάθεια να προβληθεί το μικροαστικό παρελθόν του πολιτικού προσωπικού και όπου αυτό είναι εφικτό διανθισμένο από αριστερές, είτε νεανικές είτε προγονικές, επιλογές.

Είναι εκφάνσεις του ίδιου ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου που ιδιαίτερα με πρωτομάστορα το ΠΑΣΟΚ δημιουργήθηκε για να επιτεθεί στα οράματα και τις διεκδικήσεις των λαϊκών στρωμάτων. Μέσα από τον αγώνα της δεκαετίας του ’40 αυτά τα οράματα για σοσιαλιστικό σχηματισμό της κοινωνίας διατηρούσαν την εγκυρότητα και αίγλη τους σε όλα τα χρόνια των διώξεων και του περιθωρίου των αγωνιστών της αντίστασης και του εμφυλίου. Γι’ αυτό ήδη από την επομένη της πτώσης της δημοκρατίας το πολιτικό καθεστώς αναζητώντας την νομιμοποίηση από το σύνολο του ελληνικού λαού δεν διστάζει να υποκριθεί εύνοια προς ιδεολογίες που χαρακτηρίζονταν αριστερές (ακόμα και η νομιμοποίηση του ΚΚΕ προβλήθηκε από την κυρίαρχη εξουσία ως ευνοϊκή της παραχώρηση) ενώ συγχρόνως μεθοδεύεται η ομογενοποίηση των συνειδήσεων. Ξεκινά συστηματικά η σύνθετη κοινωνική διεργασία αλλοίωσης της ταξικής συνείδησης συγκαλύπτοντας στο ιδεολογικό πεδίο τον καπιταλισμό και την πολιτική αστική με μια αντίληψη που ενώ δηλώνει και διαδηλώνει ακόμα και μαρξιστική μεταχειρίζεται επιλεκτικά το κομμουνιστικό παρελθόν χωρίς αιδώ, έτσι που να καταντά να γίνεται προφητικός απολογητής του σοσιαλισμού του τρίτου δρόμου. Αυτή θα ενισχυθεί και από τη προβολή της κοινωνικής προέλευσης στελεχών των κομμάτων εξουσίας αλλά και την περιγραφή της κοινωνικής τους βάσης που έμοιαζε λαϊκή και λαϊκότροπη. Εργατική, αγροτική, μικροαστική άντε το πολύ μεσοστρωματική η εκλογική τους βάση. Μεταμφιεσμένος έτσι ο κυρίαρχος λόγος έκανε ευκολότερη την ιδεολογική υποδοχή των πολιτικών επιλογών της άρχουσας τάξης και συνετέλεσε και αυτό στην άμβλυνση της ταξικής συνείδησης, στην απροθυμία για ουσιαστική οργάνωση στις μεγάλες μάζες, στην αδυναμία αντίληψης των κοινωνικών προβλημάτων και την ιδεαλιστική προσέγγιση της οικονομίας. Κι έτσι η ριζοσπαστική ορμή του λαϊκού κινήματος των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης χειραγωγήθηκε και χρησιμοποιήθηκε προς όφελος τελικά της κυρίαρχης τάξης.

Καιρός λοιπόν να ξεμπερδεύουμε και με το λόγο που υποκρίνεται τον μαρξιστικό, αλλά και με κοινωνιολογικές αναλύσεις που απονέμουν χαρακτηριστικά φιλολαϊκά σε ένα κόμμα, οργάνωση κλπ. από την κοινωνική βάση του ή κάποια στελέχη του, που παραπλανούν το λαϊκό κίνημα, για την επίτευξη της συναίνεσης. Γιατί, αν στα χρόνια της ευμάρειας η συναίνεση φαινόταν να επιτελείται με ιδεολογικούς όρους ήταν γιατί αυτή στηριζόταν και σε πολύ πιο υλικά χαρακτηριστικά: υποσχέσεις για ικανοποίηση συσσωρευμένων λαϊκών αιτημάτων, αχόρταγη δίψα των ανερχόμενων, παλαιών και νέων, κοινωνικών στρωμάτων, θολές διεκδικήσεις μεσοστρωμάτων που τρέφονταν από το είδος της κυρίαρχης οικονομίας που ενισχύει βολέματα της παραοικονομίας. Όλα αυτά μπορεί να εύρισκαν την εκπροσώπησή τους σε κόμματα που δήλωναν σοσιαλιστικά και αριστερά, αλλά αυτό κάθε άλλο παρά παρείχε τα εχέγγυα εκείνης της ταξικής πολιτικής που επιτίθεται εναντίον του καπιταλισμού. 

Γιατί το πρόβλημα δεν είναι μόνο η κοινωνική σύνθεση στελεχών ενός κόμματος, αλλά το είδος της ταξικής πολιτικής που το κόμμα αυτό προωθεί, το είδος της ταξικής πάλης με το οποίο πολιτεύεται, το είδος των σχέσεων που εγκαθιδρύει με τις υποτελείς τάξεις.

Στα χρόνια του μνημονίου, όπου όλο το βάρος της κρίσης φορτώνεται στην εργατική τάξη και στα μικροαστικά στρώματα του πληθυσμού, αποκαλύπτεται ξεκάθαρα η ιδεολογικοπολιτική παραπλάνηση που χρησιμοποιούν όλα τα αστικά κόμματα, της αξιωματικής αντιπολίτευσης περιλαμβανομένης, που υιοθετούν αυτήν την πολιτική για να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της κινητοποίησης της εργατικής τάξης και άλλων μεγάλων τμημάτων του λαού, χωρίς ιδιαίτερες κοινωνικές εντάσεις. Η άρχουσα τάξη δεν έχει πρόβλημα να προσλάβει για πολιτικούς της εκπροσώπους από το γιο του ταχυδρόμου μέχρι τον τηλεπωλητή βιβλίων αν τη βοηθούν στη χειραγώγηση των λαϊκών τάξεων και στην κυριαρχία της.

Και όσο περνούν τα χρόνια και σκληραίνει η ανελέητη επίθεση του καπιταλισμού εναντίον των υποτελών τάξεων, η κυρίαρχη εξουσία μοιάζει να αισθάνεται αρκετά δυνατή για να αντιμετωπίζει τις αντιδράσεις τους με βίαιη καταστολή, πριν τολμήσουν να οργανωθούν για να αγωνιστούν υπερασπιζόμενοι τα δικά τους συμφέροντα και όχι αυτά της κυρίαρχης τάξης. Κι ίσως δεν είναι η στρατηγική της έντασης που για μικροπολιτικούς μόνο λόγους εφαρμόζεται, σ’ έναν μάλιστα ιδιαίτερα ευαίσθητο χώρο όπως αυτόν της εκπαίδευσης. Οι εξαιρετικά δραστικοί μηχανισμοί διαμόρφωσης και χειραγώγησης της κοινής γνώμης για την ενστάλλαξη εκείνης της ιδεολογίας που οδηγεί στην πειθήνια διαβίωση και στην αποδυνάμωση των αντιδράσεων προετοίμασαν το επόμενο στάδιο που είναι η πλήρης εγκατάλειψη, με την αρωγή των κατασταλτικών μηχανισμών, από τα λαϊκά στρώματα κάθε απόπειρας αντίδρασης.

Σ’ ένα πρώτο στάδιο λοιπόν, επειδή η διαμαρτυρία ακόμα και για μεμονωμένες αιτίες, ακόμα και από μεμονωμένες ομάδες μπορεί να κρατήσει ζωντανή την αντίθεση απέναντι στην πολιτική και κοινωνική παντοδυναμία της κυρίαρχης τάξης και επειδή είναι πιο εύκολος στόχος και με πολλαπλά μηνύματα, δείχνει εκεί την πυγμή του ο κατασταλτικός μηχανισμός. Ένα φοιτητικό κίνημα που κοιμάται υπολογίζεται ότι είναι πολύ πιο δύσκολο να οργανωθεί και να αντιδράσει με αντίστοιχη μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα με την κρατική εξουσία.

Σ΄ ένα δεύτερο στάδιο πιθανόν να προχωρήσει η καταστολή μεθοδευμένα πια και συστηματικά στο ίδιο το εργατικό κίνημα που το συλλαλητήριο της 1η Νοέμβρη έδειξε ότι αρχίζει να οργανώνεται.

Η διόγκωση έως κυριαρχίας των κατασταλτικών μηχανισμών, η βίαιη αστυνόμευση και της ιδιωτικής ζωής, η βάναυση επέμβαση για την καταστολή των εργατικών αγώνων δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν παθογόνα στοιχεία του συνολικού κρατικού συστήματος αλλά αποτελούν δομικά χαρακτηριστικά του συστήματος. Ο αυταρχικός κρατισμός δεν θα εξαντληθεί στην έξαρση των μηχανισμών καταστολής, αλλά θα προχωρά ολοταχώς στη συρρίκνωση και παρακμή των θεσμών της αστικής δημοκρατίας.

Το νέο σύνταγμα ετοιμάζεται, γιατί πάνω από όλα η …νομιμότητα.

Πηγή: Dies brumalis