Ο ΛΕΝΙΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ (αποσπάσματα)

Θεωρώντας αρκετά επίκαιρα κάποια θέματα, και ειδικά για την ανάλυση κρίσιμων διεθνών ζητημάτων, την ώρα που η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα κορυφώνεται, παραθέτω εδώ κάποια αποσπάσματα από ένα παλιότερο τεύχος της ΚΟΜΕΠ που μας υπενθυμίζει την Λενινιστική διδασκαλία, που δεν μπορεί παρά να αποτελεί και τον πιο ασφαλή μπούσουλα στις αναλύσεις μας...

Ολόκληρο το κείμενο του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ εδώ, από την ΚΟΜΕΠ
(Η μορφοποίηση του κειμένου έγινε από εμάς)

Ο Λένιν δήλωνε ότι το ευρωπαϊκό επαναστατικό εργατικό κίνημα θα έπρεπε να υποστηρίξει τα εθνικά κινήματα (π.χ. στην Ευρώπη), τα αντιαποικιακά κινήματα (σε Ασία, Μ. Ανατολή κ.α.) και τα κινήματα ανεξαρτησίας των πιο αδύναμων κρατών που ήταν υποτελείς απέναντι σε ισχυρότερα καπιταλιστικά κράτη, ως μια εξέλιξη που θα διευκόλυνε το εργατικό κίνημα στην καπιταλιστική Ευρώπη και με αυτή την έννοια αναφέρθηκε και στο σύνθημα «υπεράσπισης της πατρίδας».

Εκπροσωπώντας ο ίδιος το εργατικό κίνημα στη Ρωσική Αυτοκρατορία αντιπάλευε το σοβινισμό του ρωσικού έθνους που πολλές φορές εμφανιζόταν με διεθνιστικό μανδύα στο εργατικό κίνημα. Αντιπάλευε τον κίνδυνο από την αδιαφορία του εργατικού κινήματος απέναντι στα εθνικά κινήματα: «Μια τέτοια αδιαφορία καταντά σοβινισμός όταν τα μέλη των μεγάλων εθνών της Ευρώπης, δηλαδή των εθνών που καταπιέζουν περισσότερο μικρούς και αποικιακούς λαούς, δηλώνουν με δήθεν επιστημονικό ύφος: εθνικοί πόλεμοι δεν μπορούν να υπάρχουν»12.

Ο Λένιν θεωρούσε τα εθνικά και αντιαποικιοκρατικά κινήματα ως έναν παράγοντα που, συνδυασμένος με τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις στα πιο ανεπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη, μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τις μεγάλες αποικιοκρατικές ή αυτοκρατορικές δυνάμεις και να διευκολύνει την επικράτηση του σοσιαλισμού στην Ευρώπη.

***

Είναι γεγονός ότι είναι σχετικά πιο εύκολα κατανοητός ο άδικος, ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας του πολέμου από την εργατική τάξη της χώρας που επιτίθεται, αν και αυτό δεν εκφράστηκε στο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Γερμανίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ομως γίνεται πιο δύσκολα αντιληπτός για την εργατική τάξη της χώρας που δέχεται την επίθεση ότι ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος αφορά και τις δύο πλευρές. Δεν γίνεται κατανοητό ότι και ο επιτιθέμενος και ο αμυνόμενος διεξάγουν άδικο ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Αν π.χ. η Ελλάδα δεχτεί στρατιωτική επίθεση και εμπλακεί σε πόλεμο, η αστική τάξη της Ελλάδας θα ευθύνεται για την ιμπεριαλιστική επίθεση, γιατί αυτός ο πόλεμος θα αποτελέσει συνέχεια της πολιτικής συμμετοχής στο μοίρασμα των αγορών, των πηγών ενέργειας κλπ., της ενεργητικής συμμετοχής στις στρατιωτικές-πολιτικές συμμαχίες και επεμβάσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ που ακολουθούσε σε «ειρηνική περίοδο».

Συνεπώς το αν ένας πόλεμος είναι δίκαιος ή άδικος δε σχετίζεται με το αν είναι αμυντικός ή επιθετικός (με την κυριολεξία των όρων), αλλά με το ποιας πολιτικής συνέχεια αποτελεί: «Σαν να βρίσκεται η ουσία στο ποιος επιτέθηκε πρώτος, και όχι ποιες είναι οι αιτίες του πολέμου, οι σκοποί που ο πόλεμος βάζει μπροστά του και οι τάξεις που τον διεξάγουν»22.

***
Το όφελος της εργατικής τάξης στις συνθήκες ενός ιμπεριαλιστικού πολέμου δεν μπορεί παρά να βρίσκεται στην ήττα και την ανατροπή της αστικής τάξης της χώρας της, σημείωνε ο Λένιν: «Σ’ έναν αντιδραστικό πόλεμο μια επαναστατική τάξη δεν μπορεί παρά να εύχεται την ήττα της κυβέρνησής της. Αυτό είναι αξίωμα. Και το αξίωμα αυτό αμφισβητούν μόνο οι συνειδητοί οπαδοί ή οι ανίκανοι υπηρέτες των σοσιαλσωβινιστών»23.
***
Σε ενδεχόμενο εμπλοκής της Ελλάδας σε πόλεμο η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα θα πρέπει να «πάρουν στα χέρια τους» την κατάσταση, να κάνουν δική τους υπόθεση την έξοδο από τον πόλεμο, καλώντας και την εργατική τάξη της επιτιθέμενης χώρας να πράξει το ίδιο, στρέφοντας την προσοχή και τα όπλα τους ενάντια στον πραγματικό τους εχθρό, στις αστικές τάξεις των χωρών τους, προκειμένου να πάρει ο πόλεμος αυτός χαρακτηριστικά ταξικής αναμέτρησης για την απελευθέρωση και των δύο λαών από την εκμετάλλευση. Ετσι θα εκφραστεί ο προλεταριακός διεθνισμός, η ταυτόχρονη συνεννόηση με το επαναστατικό κίνημα σε άλλες χώρες.

***

Ο Λένιν σε άρθρο του, το Δεκέμβρη του 1916, επισημαίνει: «Η αστική τάξη και οι οπαδοί της στο εργατικό κίνημα, οι γκρυτλιανοί (σ.σ. Ελβετοί ρεφορμιστές), βάζουν συνήθως το ζήτημα έτσι: ή καταρχήν αναγνωρίζουμε το χρέος της υπεράσπισης της πατρίδας ή αφήνουμε τη χώρα μας ανυπεράσπιστη. Μια τέτοια θέση είναι ριζικά λαθεμένη. Στην πραγματικότητα το ζήτημα τίθεται έτσι: ή θα σκοτωνόμαστε για τα συμφέροντα της ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης ή θα προετοιμάζουμε συστηματικά την πλειοψηφία των εκμεταλλευομένων και τους εαυτούς μας, ώστε με μικρότερες θυσίες να πάρουμε τις τράπεζες, να απαλλοτριώσουμε την αστική τάξη, για να βάλουμε γενικά τέρμα και στην ακρίβεια και στους πολέμους»25.

***
Η ιστορία έδειξε ότι σε συνθήκες ιμπεριαλιστικού πολέμου, δυνάμεις του οπορτουνισμού επιλέγουν τη γραμμή της ουδετερότητας, υιοθετούν αταξικά συνθήματα περί «αφοπλισμού», «ενότητας για την ειρήνη» ή το κενό περιεχομένου σύνθημα «ούτε νίκη ούτε ήττα». Αυτό το σύνθημα σχολίασε ο Λένιν, λέγοντας ότι «όποιος υποστηρίζει το σύνθημα αυτό, είναι συνειδητός ή ασυνείδητος σωβινιστής, είναι στην καλύτερη περίπτωση ένας διαλλακτικός μικροαστός, αλλά προπαντός είναι εχθρός της προλεταριακής πολιτικής, οπαδός των σημερινών κυβερνήσεων, των σημερινών κυρίαρχων τάξεων»27.

Πώς μπορεί άραγε να είναι επαναστατικός και ριζοσπαστικός ο αγώνας ενάντια στον πόλεμο, κατά το Λένιν όχι «κούφια και χωρίς περιεχόμενο αναφώνηση […] όταν με τον αγώνα αυτόν δεν εξυπακούεται επαναστατική δράση κατά της κυβέρνησης και στη διάρκεια του πολέμου; Φτάνει να το σκεφτείς λιγάκι για να το καταλάβεις. Επαναστατική δράση όμως ενάντια στην κυβέρνησή σου στη διάρκεια του πολέμου σημαίνει, αναμφισβήτητα, αναντίρρητα, όχι μόνο να εύχεσαι να ηττηθεί η κυβέρνησή σου, αλλά και να συμβάλλεις έμπρακτα σ’ αυτήν την ήττα»28.

***

Οπως έχει αποδείξει η ιστορική πείρα, ιμπεριαλιστικός πόλεμος σημαίνει διάσπαση στο στρατόπεδο του ιμπεριαλισμού, που διευκολύνει την αποσταθεροποίηση της αστικής εξουσίας, διασαλεύει τους αστικούς θεσμούς και τη δυνατότητά τους να χειραγωγούν και να καταστέλλουν, ενώ απελευθερώνονται οι αγωνιστικές διαθέσεις των μαζών. Την κατάσταση αυτή οι επαναστατικές δυνάμεις πρέπει σωστά να εκτιμήσουν και να αξιοποιήσουν, καθοδηγώντας την εργατική τάξη και τις λαϊκές δυνάμεις στο δρόμο που αποτελεί τη μοναδική διέξοδο στις δικές τους ανάγκες, στα δικά τους συμφέροντα άμεσα και προοπτικά, το δρόμο της κορύφωσης της ταξικής πάλης, της τελικής σύγκρουσης για την κατάκτηση της εξουσίας. Το επαναστατικό κίνημα πρέπει ευθύς εξαρχής να έχει μέτωπο στον ανοιχτό ή συγκαλυμμένο οπορτουνισμό.

Βιβλιογραφία:

12. B. I. Λένιν: «Για την μπροσούρα του Γιούνιους», «Απαντα», τ. 30, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 9.
22. Β. Ι. Λένιν: «Ανοιχτό γράμμα προς τον Μπόρις Σουβάριν», «Απαντα», τ. 30, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 265.
23. Β. Ι. Λένιν: «Για την ήττα της κυβέρνησης της χώρας σου στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο», «Απαντα», τ. 26, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 291.
25. Β. Ι. Λένιν: «Σχετικά με την τοποθέτηση του ζητήματος της υπεράσπισης της πατρίδας», «Απαντα», τ. 30, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 223.
27. Β. Ι. Λένιν: «Για την ήττα της κυβέρνησης της χώρας σου στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο», «Απαντα», τ. 26, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 296.
28. Ο.π., σελ.291.