από τον σοσιαλισμό σε μία μόνο χώρα στο σοσιαλισμό σε έναν μόνο χώρο

Πραγματική αυτοδιαχείριση μπορεί να υπάρξει μόνο σε έναν τρόπο παραγωγής κομμουνιστικό και παγκόσμιο, όπου άμεσος σκοπός της παραγωγικής διαδικασίας είναι η κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας. Η ανάληψη της ιδιοκτησίας του εργοστασίου της ΒΙΟΜΕ από τους ίδιους τους εργάτες δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποκαλείται αυτοδιαχείριση. 

Σκοπός της παραγωγής αυτού του εργοστασίου δεν θα είναι η κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας, αλλά το κέρδος της επιχείρησης, αδιάφορο αν οι ιδιοκτήτες είναι οι ίδιοι οι εργάτες. 

Με άμεσο σκοπό της παραγωγής το κέρδος, και μάλιστα το κέρδος από το εμπόριο, αυτόματα η παραγωγή στο εργοστάσιο διέπεται από όλες τις σχέσεις της καπιταλιστικής παραγωγής, από την αναρχία στην παραγωγή αλλά και από την πτωτική τάση του ποσοστού του κέρδους - που βρίσκεται στην καρδιά και της σημερινής παγκόσμιας κρίσης.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι εργάτες θα δουλεύουν όσο περισσότερο μπορούν και όσο πιο εξαντλητικά μπορούν για να κερδίζουν οι ίδιοι όσο περισσότερα μπορούν.

Από τη διαδικασία αυτή αργά ή γρήγορα θα ξεχωρίσουν κάποιοι πιο παραγωγικοί που θα πιέζουν τους λιγότερο παραγωγικούς, τους λιγότερο ανθεκτικούς κ.λπ. Θα μπουν αξιώσεις για αναλογική διανομή του κέρδους βάσει της απόδοσης. Σε μία παραγωγή που στον πυρήνα της έχει την απόδοση, αυτή θα είναι και το μέτρο της διανομής.

Θα ξεχωρίσουν επίσης κάποιοι που θα αποκοπούν από την άμεση παραγωγή για να ασχοληθούν με τα διοικητικά και το σχεδιασμό, προκειμένου το εργοστάσιο να αντέξει στον ανταγωνισμό. Αμέσως αμέσως θα δημιουργηθεί ένα προνομιούχο στρώμα που θα ζει μακριά από τη βρόμα της άμεσης παραγωγής, θα έχει άλλες συνήθειες, πολιτισμό και τρόπο ζωής, θα σκέφτεται την ώρα που οι άλλοι θα δουλεύουν χειρονακτικά. Το γεγονός ότι ο σχεδιασμός του εργοστασίου θα αποφασίζεται σε μία γενική συνέλευση δεν αναιρεί το γεγονός ότι το διοικητικό στρώμα θα έχει προβάδισμα λόγω προνομιακής πρόσβασης στην πληροφορία και στη διανοητική εξειδίκευση. Αργά ή γρήγορα η προνομιακή θέση αυτού του στρώματος θα αντανακλάται και στις οικονομικές του αποδοχές. Μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει την απογοήτευση των εργατών απέναντι σε έννοιες όπως αυτοδιαχείριση και κατ’ επέκταση σοσιαλισμός και κομμουνισμός - με την κατάλληλη βοήθεια και της αστικής τάξης και των ΜΜΕ της.

Ακόμη όμως και αν αυτού του τύπου οι ανισορροπίες παρεμποδιστούν συνειδητά από τους εργάτες, το κυριότερο ζήτημα είναι η αστικοποίηση των ίδιων των εργατών. Αυτοί οι άνθρωποι θα ανήκουν ταυτόχρονα στην εργατική και στην αστική τάξη. Ως φορείς των αστικών συμφερόντων, δεν θα κάνουν απεργία εναντίον του ίδιου του εργοστασίου τους, δεν θα κλείσουν το εργοστάσιο στην επόμενη απεργία της ΓΣΕΕ. Η ανάληψη της ιδιοκτησίας του εργοστασίου από τους ίδιους δεν μπορεί να ενταχθεί στο πλαίσιο ενός αντικαπιταλιστικού αγώνα, πολύ απλά γιατί το συμφέρον τους ως καπιταλιστών είναι ασύμβατο με έναν τέτοιον αγώνα. Αντίθετα, πιθανότατα θα στραφούν εναντίον της υπόλοιπης εργατικής τάξης που δεν στρώνεται στη δουλειά αλλά θέλει να απεργεί.
Και όλα αυτά στην καλύτερη περίπτωση, όπου το εργοστάσιο θα πάει καλά.

Όπως είπαμε και παραπάνω, ο νόμος της πτωτικής τάσης του ποσοστού του κέρδους θα εξακολουθήσει να λειτουργεί, και μαζί του και η παρούσα καπιταλιστική κρίση. Πράγμα που σημαίνει ότι οι ίδιοi λόγοι που οδήγησαν την επιχείρηση στη χρεοκοπία εξακολουθούν να ισχύουν.
Εξάλλου, στο σημερινό καπιταλισμό οι επιχειρήσεις δεν δρουν σε ένα περιβάλλον ελεύθερου ανταγωνισμού, όπου επιβιώνει ο καλύτερος επιχειρηματίας, αλλά σε ένα περιβάλλον μονοπωλιακού πολέμου, όπου ο ένας χρηματιστικός όμιλος (σύμφυση τραπεζών-παραγωγής) επιδιώκει την καταστροφή του άλλου καπιταλιστή, με πολιτικά μέσα ή με οικονομικό στραγγαλισμό (π.χ. αποκλεισμός από τον τραπεζικό δανεισμό). Το μονοπωλιακό κεφάλαιο πιθανότατα θα καταστρέψει την νέα μη μονοπωλιακή συγκρότηση των εργατών εν μία νυκτί, ληστεύοντας έτσι και τα κέρδη αλλά και τις λιγοστές οικονομίες που θα επενδύσουν -αν έχουν- στο δικό τους τους εργοστάσιο.

Εναλλακτικά, το εργοστάσιο θα πρέπει να ενσωματωθεί σε μία μονοπωλιακή οργάνωση, η οποία είτε θα διαλύσει τη εργατική ιδιοκτησία του εργοστασίου είτε θα επιταχύνει τον ταξικό διαχωρισμό στο εσωτερικό των εργατών, όπως περιγράφηκε παραπάνω. Και σε κάθε περίπτωση θα υποτάξει ακόμη εντονότερα τους εργάτες στο κεφάλαιο, τις τράπεζες και τους καπιταλιστικούς νόμους παραγωγής. Το γεγονός ότι οι εργάτες θα είναι οι ίδιοι εκμεταλλευτές του εαυτού τους, δεν θα τους κάνει ηπιότερους, αλλά στυγνότερους εκμεταλλευτές.

Κατά τη γνώμη μου, μόνο ο αντικαπιταλιστικός αγώνας της εργατικής τάξης, η οργάνωσή της και ο πολιτκός αγώνας της μπορεί να δώσει διέξοδο από την κρίση και από τα προβλήματα της. Το να γίνουν οι ίδιοι οι εργάτες καπιταλιστές του εαυτού τους δεν θα καταπολεμήσει την κρίση ούτε θα λύσει τα προβλήματά τους.

Πηγή: "Όμορφα"