Μέτωπα και εστίες πάλης παντού και ταυτόχρονα να ωριμάζει η ιδέα της εργατικής - λαϊκής εξουσίας

Η ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη χτεσινή συγκέντρωση των Κομματικών Οργανώσεων της ΝΟ Βιομηχανίας της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ

Η Αλέκα Παπαρήγα στο βήμα

Σε μεγάλη πολιτική συγκέντρωση που διοργάνωσαν οι Κομματικές Οργανώσεις της Νομαρχιακής Οργάνωσης Βιομηχανίας της ΚΟΑ του ΚΚΕ, μίλησε χτες το απόγευμα η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα. Ακολούθησε πλούσια συζήτηση για τις πολιτικές εξελίξεις, την κρίση και την πρόταση διεξόδου του ΚΚΕ. Στην ομιλία της, η Αλέκα Παπαρήγα σημείωσε:«Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες φίλοι και φίλες, είναι εξαιρετικά συμβολικό, ουσιαστικά συμβολικό, ότι αυτή τη στιγμή - σε ένα τέταρτο στην προεδρία της Δημοκρατίας έχει κληθεί να γίνει σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών για να ανακοινωθεί ο πρωθυπουργός της χώρας, και να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για τη σύνθεση της κυβέρνησης - έχει σημασία που μαζευόμαστε εμείς εδώ να προβληματιστούμε και να συζητήσουμε σε ποια φάση περνάει ο αγώνας. Γιατί οπωσδήποτε οι τελευταίες εξελίξεις, δεν αλλάζουν βέβαια τη ζωή του εργάτη και της εργάτριας, ίσα ίσα την κάνουν πολύ χειρότερη, αλλά οπωσδήποτε συνιστούν μία νέα φάση σε αυτό τον αγώνα που είναι μεγάλη ευκαιρία να τη συζητήσουμε σήμερα.

Εμείς όπως ξέρετε, από την πρώτη στιγμή, πριν ακόμα σχηματιστεί η κυβέρνηση, είπαμε κάτω η κυβέρνηση, κάτω τα κόμματα της πλουτοκρατίας πιο δυνατά, πιο αποφασιστικά, ο λαϊκός εργατικός αγώνας που πρέπει να έχει σαφή στόχο, σαφή γραμμή πάλης, την πάλη κατά της εξουσίας των μονοπωλίων. Σήμερα, βρισκόμαστε σε μία διαφορετική φάση, δεν μπορούμε να μιλάμε απλώς όπως τα προηγούμενα χρόνια προβάλλαμε τον αγώνα για μία σειρά προβλήματα, που διατηρούν οπωσδήποτε σήμερα την αξία τους, αλλά η απάντηση σε ό,τι γίνεται σήμερα και στην Ευρώπη πρέπει να είναι η γραμμή πάλης ανατροπής της εξουσίας των μονοπωλίων, για την εργατική λαϊκή εξουσία, όπως λέμε.
Τι σηματοδοτούν οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις; Καταρχήν, είναι δεύτερης σημασίας τι χειρισμούς έκανε ο πρωθυπουργός με το δημοψήφισμα, αν την πάτησε την πεπονόφλουδα ή δεν την πάτησε, αν ήταν επιπόλαιη ενέργεια και γιατί την έκανε. Ισως δεν είναι μια εντελώς επιπόλαιη ενέργεια, όπως εμφανίζεται. Ανεξάρτητα όμως από το γιατί την έκανε αυτή την ενέργεια, αυτό που έχει σημασία είναι ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ήξερε πάρα πολύ καλά - όπως το ήξεραν και η αστική τάξη της χώρας μας, τα μονοπώλια, οι επιχειρηματίες, είτε είναι τραπεζίτες είτε είναι εφοπλιστές, βιομήχανοι, κλπ., ξέρουν πάρα πολύ καλά ότι η κρίση βαθαίνει στην ευρωζώνη - ότι ναι μεν πριν λίγες ημέρες στις 26-27 Οκτώβρη, αποφασίστηκε η ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας, αλλά είναι προ των πυλών η ανεξέλεγκτη χρεοκοπία.

Αυτό το καταλαβαίνουν πολύ καλά και καταλάβαιναν ότι πρέπει να σχηματίσουν μία κυβέρνηση μαζί, πριν από όλα με τη ΝΔ και όσα άλλα κόμματα ήταν πρόθυμα, μία κυβέρνηση πιο ικανή όχι να διαβουλευθεί στο Γιουροκρούπ, την Κομισιόν, αλλά μία κυβέρνηση η οποία θα είναι πιο ικανή να βάλει στη γωνία το λαό, τώρα που το εργατικό λαϊκό κίνημα αρχίζει να κάνει πιο γρήγορα βήματα δυναμώματος. Και αν θέλετε, η αστική τάξη της χώρας μας, και όχι μόνο, ξέρουν ότι πρέπει να προλάβουν πριν το κίνημα μετατραπεί σε έναν ορμητικό χείμαρρο, πριν το εργατικό κίνημα βάλει τη σφραγίδα του μέσα σε αυτό το λαϊκό κίνημα, πριν αρχίσει ο λαός να συζητάει το ζήτημα και να προβληματίζεται για το ζήτημα της εργατικής λαϊκής εξουσίας. Τώρα ήθελαν μία κυβέρνηση συνεργασίας.

Συγκυβέρνηση και ανταγωνισμοί

Εμείς αυτή την κυβέρνηση την ονομάσαμε "κυβέρνηση μαύρου μετώπου". Και να το ξεκαθαρίσουμε, όχι γιατί το ΠΑΣΟΚ πήγε με τη ΝΔ, δηλαδή το "προοδευτικό" ΠΑΣΟΚ πήγε με τη "δεξιά", είναι μαύρο μέτωπο ακριβώς γιατί σε αυτή τη φάση έχει σαν στόχο να τσακίσει το λαϊκό κίνημα και να δημιουργήσει προϋποθέσεις μιας όσο γίνεται πιο ήρεμης κατάστασης σε μία φάση που η ανεξέλεγκτη χρεοκοπία είναι προ των πυλών. Και με αυτή την έννοια τη λέμε κυβέρνηση του μαύρου μετώπου.

Κατάμεστη η αίθουσα όπου έγινε η χθεσινή συγκέντρωση

Είναι μία κυβέρνηση που θέλει να πείσει, εργατοϋπαλλήλους που επηρεάζονται ακόμα από το ΠΑΣΟΚ ή διατηρούν κάποιες ελπίδες, εργατοϋπαλλήλους της ΝΔ που επηρεάζονται από τη ΝΔ και μάλιστα από μία ΝΔ που δεν ψήφισε το μνημόνιο. Αυτό τον κόσμο θέλουν να τον συγκρατήσουν στον περίγυρό τους, να τον αδρανοποιήσουν, να αποκόψουν τη σταθερή συμμετοχή τους σε ένα κίνημα που στρέφεται κατά των μονοπωλίων και κατά συνέπεια και κατά των ίδιων των κομμάτων, κατά της ίδιας της αστικής τάξης. Είναι η φάση που επέλεξαν. Τώρα, αν αυτή έγινε γιατί ο Γ. Παπανδρέου είπε για το δημοψήφισμα, ναι ή όχι, δεν έχει σημασία. Κάποια αφορμή θα βρίσκονταν γι' αυτό το πράγμα.Εδώ λοιπόν, η αστική τάξη και τα κόμματα της αναπροσαρμόζονται. Και να πούμε και κάτι άλλο: Για να γίνει αυτή η κυβέρνηση, που αναγγέλλεται τώρα, όντως είχαν να ξεπεράσουν και να γεφυρώσουν όχι ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές, αλλά έπρεπε να ξεπεράσουν έναν ανταγωνισμό που κρατά εδώ και πολλά χρόνια, επισήμως από το το 1974, ανάμεσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ και πιο παλιά ανάμεσα στην ΕΡΕ και στην Ενωση Κέντρου. Να ξεπεράσουν έναν ανταγωνισμό ποιο από τα δύο κόμματα θα αναδειχθεί στην πιο μεγάλη δύναμη για λογαριασμό της αστικής τάξης και που θα κάνει κουμάντο και στις αστικές συμμαχίες. Ξέρετε αυτά τα κόμματα παρότι είναι ομογάλακτα - είναι κόμματα της αστικής τάξης - θέλουν κι έναν χρόνο - άλλωστε το έχουν ομολογήσει - να ξεπεράσουν τον ανταγωνισμό μεταξύ τους. Κι από εκεί και πέρα, πάνω σε αυτό τον ανταγωνισμό υπάρχουν και διαμορφωμένες χρόνια φιλοδοξίες κλπ.
Αλλά αν θέλετε ο ανταγωνισμός σήμερα ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ δεν έχει καμία σχέση - "φως, σκότος πρόοδος, συντήρηση" - αυτά που έλεγαν παλιά. Ομως φαίνεται ότι ανταποκρίνεται και σε έναν άλλο ανταγωνισμό που προϋπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει, ενδεχομένως και σε τμήματα της άρχουσας τάξης ανάμεσα σε διαφορετικά, επιμέρους συμφέροντα τμημάτων του κεφαλαίου, του ελληνικού, του ευρωενωσιακού. Είναι πιο σύνθετα τα ζητήματα και αν το συζητάμε αυτό είναι γιατί ο εργάτης βλέπει τον ανταγωνισμό μεταξύ τους, βλέπει την κλοτσοπατινάδα μεταξύ τους και πρέπει να ξέρει ότι δεν έχει καμία σχέση με τις όποιες διαφορές είχαν μέχρι το 1981 ή λίγα χρόνια μετά το 1981.
Κι αν θέλετε, ο εργάτης και η εργάτρια πρέπει να διαβάζει τα πράγματα γιατί αυτό θα πει ταξική ματιά, ταξική αντίληψη, ταξικό κριτήριο και πρέπει να δει και ένα άλλο πράγμα: Τόσο στη ΝΔ όσο και μέσα στο ΠΑΣΟΚ, έχουν ενταθεί οι εσωτερικές διαφοροποιήσεις και διαφωνίες, οι ομαδοποιήσεις. Θα ήταν λάθος να εξετάσουμε αυτά τα ζητήματα μόνο από αυτό που βλέπουμε στην επιφάνεια. Προσωπικές διαφορές, θέση για τις καρέκλες, κλπ.
Από όσο ξέρω επίκειται η αναγγελία ως πρωθυπουργού του Φίλιππου Πετσάλνικου, λίγες ώρες πριν έπαιζε το όνομα του Απ. Κακλαμάνη, του Λ. Παπαδήμου κλπ. Σε κάθε όνομα που έπεσε στο τραπέζι, υπήρχαν σοβαρές διαφωνίες, εσωτερικές διαφωνίες, μέσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Ενα πράγμα πρέπει να είναι καθαρό, ιδιαίτερα για το ΠΑΣΟΚ. Δεν έχουμε να κάνουμε με τις διαφωνίες που θα έλεγα είχαν απομείνει τα προηγούμενα χρόνια, ανάμεσα στο παλιό ΠΑΣΟΚ, που είχε τη διακήρυξη της Γ' Σεπτέμβρη και σε αυτούς τους ανθρώπους που είχαν πάρει μέρος στους αγώνες στη δεκαετία του 1970 και δίπλα σε εμάς και στο συντηρητικοποιημένο ΠΑΣΟΚ. Αυτές οι διαφορές μέσα στο ΠΑΣΟΚ τέλειωσαν.
Είναι διαφορές που έχουν να κάνουν με τακτική, με χειρισμούς και αν θέλετε με τα διαφορετικά λόμπι στα πλαίσια της ΕΕ και του συστήματος εξουσίας που εκφράζουν. Και μάλιστα, δεν είναι τυχαίο ότι κατά του Γ. Παπανδρέου αντιτάχθηκαν οι πάντες και με το ίδιο επιχείρημα. Και η ψήφος εντολής που έδωσαν την περασμένη βδομάδα στη Βουλή - ψήφος εμπιστοσύνης - ήταν εντολή για κυβέρνηση συνεργασίας.

Για το λαϊκό κόσμο των ΠΑΣΟΚ - ΝΔ

Γιατί τα λέμε αυτά; Γιατί ξέρουμε ότι εμείς οι κομμουνιστές και κομμουνίστριες έχουμε δίπλα μας εργάτες. Πριν από όλα, εμείς τον κόσμο τον βλέπουμε αν είναι εργάτης ή εργάτρια και μετά τι ψηφίζει. Οχι ότι είναι αδιάφορο τι ψηφίζει, όταν ψηφίζει ενάντια στα συμφέροντα του είναι κρίμα. Αλλά βλέπουμε πρώτα από όλα ότι αυτός ο εργάτης που επηρεάζεται σήμερα από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, έστω διαμαρτυρόμενος και δυσαρεστημένος, είναι σίγουρα ο αυριανός συνοδοιπόρος στην πάλη για την εξουσία και πολύ κοντά και - γιατί όχι - ο αυριανός κομμουνιστής, το αυριανό μάλιστα μέλος του κόμματος. Δίπλα στο κόμμα ο φίλος.
Ετσι πρέπει να τους βλέπουμε. Αυτοί που μπορούν να αλλάξουν ριζικά πολιτικές επιλογές και ιδεολογήματα, είναι οι εργάτες και οι εργάτριες. Και όλα θα τα αλλάξουν ριζικά. Και τώρα η περίοδος που περνάμε είναι μία περίοδος που μπορεί να γίνουν, χωρίς να πετάμε στα σύννεφα. Εχουμε αρκετές δυσκολίες και ανηφόρες μπροστά μας, αλλά αντικειμενικά πρέπει να πιστέψουμε ότι πολύ περισσότερο οι εργάτες και Ελληνες και μετανάστες - και μιλάμε για τους μετανάστες και τις μετανάστριες που προέρχονται από άλλες χώρες, εκεί που ενδεχομένως δεν υπάρχει ΚΚ, δεν υπάρχουν οι παραδόσεις του κομμουνιστικού κινήματος που υπάρχει στην Ελλάδα, από ορισμένες χώρες, γιατί σε άλλες υπήρχαν αλλά νίκησε η αντεπανάσταση - αυτοί οι άνθρωποι μπορεί σε λίγο καιρό, σε λίγους μήνες, σε λίγα χρόνια να είναι ό,τι είμαστε εμείς. Και αν θέλετε πολλοί από αυτούς να γίνουν καλύτεροι από εμάς σαν νεοφώτιστοι.
Με αυτή την έννοια, πρέπει να έχουν καθαρό ό,τι διαφωνίες ακούν μέσα στο ΠΑΣΟΚ, ό,τι ομαδοποιήσεις, έχουν να κάνουν με τις εξελίξεις του αστικού πολιτικού συστήματος, του καπιταλισμού, σε συνθήκες βαθιάς κρίσης που εκεί οξύνονται τα ιδιαίτερα συμφέροντα των μονοπωλιακών ομίλων, που οξύνονται επίσης οι διαφορές τακτικής - χειρισμού. Αλλο πράγμα. Γύρω από το ΠΑΣΟΚ, στη βάση, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν διατηρήσει κάποια ριζοσπαστικά συνθήματα ή αν θέλετε είναι έτοιμοι να προσχωρήσουν σε σύγχρονα ριζοσπαστικά συνθήματα και όχι σε αυτά τα παλιά της δεκαετίας του 1970 τα οποία σήμερα έχουν ξεπεραστεί. Το ίδιο ισχύει και για τον κόσμο της ΝΔ.
Η ΝΔ, ψηφίζοντας κατά του μνημονίου αντικειμενικά ενέταξε τον εαυτό της στις αντιμνημονιακές δυνάμεις; Σε καμία περίπτωση. Γιατί κοιτάξτε, το θέμα είναι το εξής. Δεν άλλαξε χαρακτήρα η ΝΔ. Θα μου πείτε, γιατί ψήφισε κατά του μνημονίου; Κοιτάξτε να δείτε, η ΝΔ εξακολουθεί να πιστεύει- ίσως το πιστεύει περισσότερο από το ΠΑΣΟΚ, γιατί πέρασε στην αντιπολίτευση - ότι μπορεί ακόμα στην Ελλάδα να παραμείνει ζωντανός ο λεγόμενος δικομματισμός. Δηλαδή, η αστική τάξη στη Ελλάδα, να έχει δύο κόμματα τα όποια θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους και που το ένα διαδέχεται το άλλο στη διακυβέρνηση και έτσι η λαϊκή διαμαρτυρία μαντρώνεται μέσα στην αντιπαράθεση ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.
Η ΝΔ δηλαδή μέχρι τώρα πίστευε - γιατί πρέπει να δούμε τι αλλαγές θα επέλθουν, όχι θετικές, διαφοροποιήσεις θα υπάρχουν τώρα με την κοινή κυβέρνηση που έχουν - πίστευε λοιπόν η ΝΔ μέχρι τώρα ότι μπορεί στην αυτοδύναμη κυβέρνηση. Ενώ το ΠΑΣΟΚ έλεγε κυβέρνηση συνεργασίας. Το ΠΑΣΟΚ είχε μεγαλύτερη αίσθηση ότι τώρα πια πρέπει η αστική τάξη να βάλει τα δύο κόμματά της να συνεργάζονται. Και το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν κυβέρνηση στα δύο χρόνια που ξέσπασε οξυμένα η κρίση, το οδήγησαν σε αυτή την επιλογή. Η ΝΔ ακόμα φαίνεται ότι μέχρι τώρα δεν ήταν τόσο απελπισμένη. Διαφορές δηλαδή τακτικής μεταξύ τους.

Το αστικό κράτος έχει συνέχεια

Αυτά όλα γιατί τα λέμε; Οχι για μία θεωρητική ανάλυση, αλλά γιατί πρέπει να τα δουν ταξικά οι εργάτες και οι εργάτριες, ιδιαίτερα μέσα στη βιομηχανία. Γιατί εμείς βεβαίως βλέπουμε ευρύτερα την εργατική τάξη, αλλά όπως και να το κάνουμε η τύχη του εργατικού κινήματος κρίνεται πριν από όλα από τους εργάτες και τις εργάτριες που είναι μέσα στην παραγωγή. Είτε είναι μέσα στη βιομηχανία που ξέρουμε, είτε είναι επιχειρήσεις. Γιατί υπάρχουν και παραγωγικές επιχειρήσεις στην αγροτική παραγωγή, στην ύπαιθρο.
Οταν λέμε από την εργατική τάξη εξαρτώνται τα πάντα στην Ελλάδα - βεβαίως η συμμαχία με τα λαϊκά στρώματα - μπορούμε να προσθέσουμε και τη θέση ότι η αποτελεσματικότητα της εργατικής τάξης κρίνεται από την οργάνωση και τον προσανατολισμό της εργατικής τάξης στους παραγωγικούς τομείς. Δεν έχει σημασία αν έχουν κλείσει επιχειρήσεις και κάποιοι εργάτες βγήκαν εκτός παραγωγής, εκτός τέτοιας δουλειάς. Πολλοί από αυτούς είναι εργάτες που χρόνια έχουν πάρει μέρος στους αγώνες, δεν μπορούν να αλλάξουν εύκολα ή να πετάξουν στο καλάθι των αχρήστων την πείρα τους. Αλλωστε είναι άνεργοι και ούτε πρόκειται να γίνουν μικρομεσαίοι επιχειρηματίες. Αντίθετα, έχουμε και ορισμένα τμήματα φτωχών μικρομεσαίων που σε πολύ λίγο διάστημα μπορούμε να τους λέμε μισοπρολετάριους, είτε προλετάριους, όπως είστε κι εσείς. Γιατί τι θα κάνουν αυτοί, θα επανεπενδύσουν για να κάνουν επιχειρήσεις;
Επομένως, το σχετικά καινούριο στοιχείο που υπάρχει στη χώρα μας είναι η συνεργασία των κομμάτων της αστικής τάξης που στόχος είναι να μη σταματήσει στις εκλογές και να συνεχίσει μετεκλογικά. Ενδεχομένως προεκλογικά αυτή η αγάπη δεν θα πολυφαίνεται, ο ένας θα ταρακουνάει τον άλλον, δεν είναι καθόλου βέβαιο πόσο θα κρατήσει η κυβέρνηση, μπορεί να κρατήσει λιγότερο από όσο προγραμματίζουν, γιατί μέχρι να προσαρμοστούν μέσα σε αυτές τις συνθήκες και αν θέλετε να ξεπεράσουν τους όποιους ανταγωνισμούς... Είναι οι εκλογές, αν δεν ήταν οι εκλογές θα τα είχαν βρει καλύτερα. Αλλά τώρα μπροστά στις εκλογές θέλει η ΝΔ να πάρει την πρωτιά και ως πρώτη δύναμη να φτιάξει την κυβέρνηση συνεργασίας. Και βέβαια να επεκτείνεται και στις άλλες φτερούγες των προθύμων κομμάτων.
Αυτή λοιπόν η κυβέρνηση είναι του μαύρου μετώπου, γιατί θα πάρει μαύρα μέτρα. Και δεν αλλάζει σε τίποτα. Μην παρασυρθούμε, σε μεταβατική, προσωρινή, προεκλογική, υπηρεσιακή στο τέλος θα την πούνε, διότι τι έχει να κάνει; Εχει να υπογράψει όλες εκείνες τις επιλογές που συνοδεύουν τη νέα δανειακή σύμβαση - τη σύμβαση της ελεγχόμενης χρεοκοπίας της Ελλάδας - να υπογράψουν όλα τα ντοκουμέντα που χρειάζονται και τα οποία αφορούν την ζωή των εργαζομένων για 10 -15 χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι η ΕΕ ζητάει τις υπογραφές του απερχόμενου πρωθυπουργού, των δύο αρχηγών των κομμάτων για να δεσμεύσει τα κόμματα και μετεκλογικά - και αυτό το ξεκαθάρισε. Γι' αυτό θέλει τις υπογραφές Παπανδρέου - Σαμαρά. Ακόμα και του απερχόμενου, του νέου πρωθυπουργού και του προέδρου της Τράπεζας της Ελλάδας. Αυτές τις πέντε υπογραφές.
Ε, λοιπόν, κοιτάξτε, και σαράντα χιλιάδες υπογραφές να βγάλουν αυτοί όταν το λαϊκό κίνημα τους σαρώσει, οι υπογραφές τους δεν θα έχουν καμία αξία. Αλλά εν πάση περιπτώσει πρόκειται για μέτρα 10-15 χρόνων. Γιατί θα έρχεται και η επόμενη κυβέρνηση αν δεν υπάρξουν ανατρεπτικές αλλαγές που λέμε εμείς, και να λέει έτσι είναι. Και το αστικό κράτος έχει συνέχεια. Και το πολιτικό προσωπικό του αστικού κράτους - δηλαδή η κυβέρνηση - επίσης έχει συνέχεια. Η ασυνέχεια θα υπάρξει με την ανατροπή του αστικού κράτους. Ολα τα άλλα είναι η συνέχεια.
Οποια κυβέρνηση κι αν γίνει, προοδευτικών- αριστερών δυνάμεων. Από τη στιγμή που γίνει και που το πρόγραμμα που είναι στα πλαίσια του καπιταλισμού να αποσπάσουν κι ένα ξεροκόμματο για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, θα είναι υποχρεωμένοι, είτε έχουν υπογράψει, είτε δεν έχουν υπογράψει, να έχουν συνέχεια. Η ασυνέχεια, να το πούμε καθαρά, προϋποθέτει κοινωνική επανάσταση. Πάλη για την εργατική εξουσία, δεν μπορεί να υπάρξει ασυνέχεια. Να μην έχουμε αυταπάτες, μπορεί να αλλάξουν τα ονόματα, τα κόμματα κλπ.

Ο ένας εκβιασμός θα διαδέχεται τον άλλο

Θέλω να σταθώ στο εξής ζήτημα. Δρομολογήθηκε η συμμαχία των αστικών κομμάτων με έναν ωμό εκβιασμό. Και αυτό δεν είναι περίεργο. `Η θα γίνει κυβέρνηση συνεργασίας και θα πάρετε την δόση, ή δεν θα πάρετε την έκτη δόση και θα χρεοκοπήσετε. Κοιτάξτε να δείτε, βεβαίως όταν το κεφάλαιο εκβιάζει, είτε σε εθνικό επίπεδο είτε σε ευρωενωσιακό επίπεδο, δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει να τον θέσει σε κίνηση τον εκβιασμό, παρά το γεγονός ότι δεν είναι και τόσο εύκολο να τον θέσει. Δεν θα βάλουν υπογραφή ότι δεν θα παρατείνεται η έκτη δόση, μέχρι να γίνει η κυβέρνηση. Ομως εδώ η εργατική τάξη πρέπει να αποφασίσει. Πρόκειται για έναν εφάπαξ εκβιασμό, τώρα, να πάρουμε την έκτη δόση και τελειώσαμε; Και λένε και την έβδομη δόση που είναι το Μάρτη.
Βέβαια και η έκτη και η έβδομη δόση υπηρετεί δανειακές ανάγκες του κεφαλαίου. Δεν έχει καμία σχέση με τους μισθούς και τα μεροκάματα. Αλλωστε και λογιστικά ακόμα να το πάρουμε σήμερα, αν πάρουμε τον κρατικό προϋπολογισμό, τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού είναι τριπλάσια από το κόστος των μισθών και των συντάξεων. Δεν θυμάμαι λεπτομέρειες τώρα, αλλά αν για παράδειγμα είναι 52 δισ. τα έσοδα, 13 δισ. είναι οι μισθοί και οι συντάξεις. Που σημαίνει ότι έχουν να τα δώσουν. Βεβαίως, όταν έχεις μία ταξική πολιτική, δεν πα να έχεις και 100 δισ.; Και μπορείς να το χρησιμοποιήσεις σαν εκβιασμό να καθυστερήσεις τις πληρωμές των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων.
Αλλά το ερώτημα που μπαίνει είναι το εξής: Θα υποκύψουμε σε αυτόν τον εκβιασμό; Ξέρετε αυτός ο εκβιασμός είναι ισοδύναμος με τις αιτίες που προβλήθηκαν για να ξεκινήσει - τηρουμένων των αναλογιών - ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία, ο πόλεμος στο Ιράκ, η επέμβαση στη Λιβύη. Τι ήτανε; Εθνοκάθαρση. Ο Μιλόσεβιτς σκοτώνει τους Αλβανόφωνους. Πόλεμος. Τι είπαν στο Ιράκ; Πρέπει να μπούμε γιατί ο Σαντάμ έχει χημικά. Και δεν είχε τίποτα από αυτά. Δικός τους βέβαια ήταν ο Σαντάμ. Τι θυμήθηκαν στη Λιβύη; Τη δημοκρατία. Επομένως, τέτοιες αφορμές δεν είναι σήμερα η έκτη δόση; Κάτι άλλο θα είναι αύριο.
Ποιο ήταν το κύριο επιχείρημα για να μπει η Ελλάδα στην ΕΟΚ προς το λαό; Η ασφάλεια των συνόρων μας από την Τουρκία. Ποιο ήταν το κύριο επιχείρημα της συνθήκης του Μάαστριχτ; Στο λαό αναφέρομαι, γιατί στη Βουλή τα είπαν καθαρά. Να μην γίνει η Ελλάδα Αλβανία. Επομένως η αστική τάξη μπορεί να βρει πάρα πολλά επιχειρήματα. Μπορεί να κάνει και πραγματικό, να δημιουργήσει και προβοκάτσιες και πραγματικά γεγονότα προκειμένου να πείσει το λαό ότι πρέπει να κάνει χιλιόμετρα πίσω από αυτά τα βήματα που έχει κάνει προκειμένου να περάσει η κυρίαρχη πολιτική.
Επομένως για εμάς βασικό ζήτημα είναι το ταξικό κριτήριο που πρέπει να αναπτυχθεί πριν από όλα στην εργατική τάξη και βασικός προσανατολισμός του εργατικού κινήματος, ακριβώς, γιατί εάν συστηματικά υποκύπτεις σε μια τέτοια λογική είσαι χαμένος. Και βέβαια, να το πω χωρίς κομπασμό ή κάποιο εγωισμό ότι δεν είναι τυχαίο αυτή η μεγάλη ανακατωσούρα έγινε στην Ελλάδα. Επεσε η κυβέρνηση, γιατί έπεσε η κυβέρνηση. Αυτή η νέα κυβέρνηση δεν μπορεί να κρατηθεί εύκολα. Δεν είναι τυχαία αυτά στην Ελλάδα, ότι στην Ελλάδα παρεμβλήθηκαν πολύ μεγαλύτερες δυσκολίες και μάλιστα δυσκολίες που είχαν αντίχτυπο και δημιούργησαν ρωγμές στο αστικό πολιτικό σύστημα. Είναι τυχαίο; Εμείς λέμε όχι.
Πού οφείλεται; Δεν υποτιμάμε και τις παραδόσεις στην Ελλάδα, γιατί πραγματικά υπάρχουν αγωνιστικές παραδόσεις. Αν δεν υπήρχε το ΚΚΕ, με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, με τη συγκεκριμένη στρατηγική, με τη συγκεκριμένη στάση, τα εμπόδια δεν θα ήταν τέτοια. Εμείς δεν υποτιμάμε το λαό. Κινήματα ή λίγο πολύ ξεσπάσματα παντού υπάρχουν. Ας πούμε, μια μορφή ήταν στις ΗΠΑ, στις πλατείες και έξω από το χρηματιστήριο κτλ. Και εν πάση περιπτώσει μπορεί μερικά να στήνονται από τα πάνω για εκτόνωση, αλλά τίποτα δεν μπορεί να στηθεί αν δεν υπάρχουν προϋποθέσεις σε ένα τμήμα του λαού να επηρεαστεί και να ακολουθήσει. Η Ελλάδα έγινε ο αδύναμος κρίκος του αστικού πολιτικού συστήματος, που δεν έχει γίνει σε καμία χώρα της ΕΕ. Είναι άσχετο ότι υπάρχει ένα ΚΚΕ που σέβεται τον τίτλο Κομμουνιστικό Κόμμα, επί της ουσίας, με αυτό το πρόγραμμα, αυτή τη στρατηγική, με αυτή την τακτική, με αυτή τη στάση;

Σενάρια για το μέλλον ΕΕ - Ευρωζώνης

Από αυτή την άποψη, εμείς αντιμετωπίζουμε τις εξελίξεις με συναίσθηση και της συνθετότητας που έχουνε, δεν τις υποτιμάμε, δεν είμαστε χαζοχαρούμενοι όπως τύπου ΣΥΡΙΖΑ, που κάθε δύο χρόνια βλέπουν ότι καταρρέει ο δικομματισμός, πέφτει και έρχονται οι μεγάλες "ανατροπές", το ανατροπές σε εισαγωγικά. Εχουμε συναίσθηση της συνθετότητας και των δυσκολιών αλλά παρόλα αυτά, μπορούμε και πρέπει να έχουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, κυρίως στην υπεροχή των θέσεών μας και ταυτόχρονα βεβαίως να ανεβάσουμε τις απαιτήσεις μας από τη δική μας τη δουλειά και να ανεβάσουμε ακόμα τον πήχη των ευθυνών μας.
Πού βρισκόμαστε σήμερα; Σκέφτομαι το εξής πράγμα: Είναι τυχαίο που έβαλε ο Παπανδρέου το δημοψήφισμα δραχμή ή ευρώ, λέτε να τρελάθηκε; Ο Σαρκοζί νόμιζε πως ήταν εκτός μικροφώνου και λέει στον Ομπάμα με τον οποίο είναι δίπλα, πριν κάνουν τις σχετικές δηλώσεις, ότι ο Παπανδρέου είναι τρελός και καταθλιπτικός. Ετσι, τρέλα ήταν αυτή που έκανε; Πήγε να το παίξει αγωνιστής, είδε δεν ξέρω τι; Ομως δεν είναι τυχαίο ότι η Δαμανάκη έβαλε "ευρώ ή δραχμή". Διότι έχουν δρομολογηθεί επιλογές στα πλαίσια της ΕΕ και όχι μόνο, σε παγκόσμιο επίπεδο, επιλογές οι οποίες λένε το εξής πράγμα: Οτι πρέπει να οδηγηθούν σε ένα άλλο παγκόσμιο νόμισμα, ότι πρέπει να καταργηθεί το ενιαίο νόμισμα στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις και στην ΕΕ και ετοιμάζονται πολλά σενάρια διάσπασης της Ευρωζώνης, αλλαγή προσανατολισμού συμμαχιών κλπ., ως αποτέλεσμα της βαθιάς παρατεταμένης κρίσης που σήμερα είναι αγιάτρευτη του καπιταλιστικού συστήματος.
Λίγο πριν έρθω, πρόλαβα στο πόδι να διαβάσω μια περίληψη διεθνούς κειμένου, όλων των οικονομικών κέντρων του ιμπεριαλισμού, που λένε τι ακριβώς σκέφτονται. Σήμερα ο "Ριζοσπάστης" έχει ορισμένα σενάρια - γι' αυτό το "Ριζοσπάστη", μόλις ξυπνάτε, με την τσίμπλα στο μάτι, να πηγαίνετε να τον αγοράζετε - και μάλιστα μου έκανε εντύπωση πως συνέπεσε σήμερα ο "Ριζοσπάστης" να γράφει αυτό και να έρθει στο χέρι μας και αυτό το κείμενο το οποίο ακόμα δεν το έχει ο "Ριζοσπάστης". Εχει ξεκινήσει, όλο αυτό το οικοδόμημα, η ΕΕ, που είναι νομοτέλεια, που το ΚΚΕ θέλει την απομόνωση, που θέλει την Ελλάδα μόνη της, που μέσα εκεί θα νιώθουμε τα καλά και τα άσχημα, λένε πρώτα τα καλά, ε, θα υπάρχουν και μερικές παρενέργειες, αλλά είμαστε σε μια μεγάλη οικογένεια.
Αυτό το οικοδόμημα, από ό,τι φαίνεται τα επόμενα χρόνια δεν θα υπάρχει. Δεν μπορούμε να βάλουμε ημερομηνία, θα ήταν υπερβολή από την πλευρά μας. Λοιπόν, δεν είναι σενάρια, είναι επιλογές που γίνονται. Π.χ. να χωριστεί η Ευρωζώνη ή και η ΕΕ. Δυστυχώς διάβασα το κείμενο λίγο πριν έρθω και εν μέσω της όλης κατάστασης, γι' αυτό και δεν το έχω συγκρατήσει καλά, αλλά εν πάση περιπτώσει. Λέει λοιπόν εκεί, να χωριστεί η ΕΕ σε Βορρά και Νότο και θα υπάρχουν πολλές ταχύτητες ευρώ. Δηλαδή άλλη θα είναι η αξία του ευρώ της Γερμανίας και άλλη της Ελλάδας, και θα ρυθμιστεί η ισοτιμία του ευρώ της Ελλάδας με την ισοτιμία του ευρώ της Γερμανίας. Ξαναπάμε, δηλαδή, στην εποχή που υπήρχαν πολλά νομίσματα. Δεν θα το πουν δραχμή.
Το ενιαίο νόμισμα το έκαναν γιατί; Για να μπορεί το κεφάλαιο να κινείται ελεύθερα από χώρα σε χώρα, χωρίς να υφίσταται τις αλλαγές των ισοτιμιών. Τώρα λένε ότι πρέπει να γυρίσουμε πίσω. Διότι πραγματικά όπως λέει η επιστημονική θεωρία του σοσιαλισμού και επιβεβαιώνει η ζωή, ο ιμπεριαλισμός να το πω, ο παγκόσμιος καπιταλισμός, είτε είναι ενωμένος σε περιφερειακές ή άλλες ενώσεις, είτε είναι ενωμένος παγκόσμια, είτε περιφερειακά, δεν εξασφαλίζει ίση ανάπτυξη, ίσους ρυθμούς, είναι ανισόμετρη η ανάπτυξη. Και γι' αυτό ακριβώς η επανάσταση μπορεί να προχωρήσει σε μια χώρα, σε δεύτερη, σε τρίτη και όχι σε όλες μαζί, γιατί δεν δημιουργούνται ίσες προϋποθέσεις.
Εδώ λοιπόν, οι αστοί που δεν πίστευαν ότι μπορούν να γίνουν όλα αυτά, τώρα λένε, έλα πάμε σε διαφορετικές ζώνες με διαφορετικές ισοτιμίες. Σκέφτονται και την έξωση χωρών από το ευρώ. Και μάλιστα αυτά που διάβασα πριν έρθω, είναι περίπλοκο το ζήτημα, με την έννοια την εξής. Τα αποθέματα στην Ελλάδα είναι σε ευρώ. Την άλλη μέρα πώς θα γίνει; Υπάρχουν κεφάλαια επενδεδυμένα στην Ελλάδα σε ευρώ. Αυτά τα κεφάλαια πώς θα μετατραπούν σε ευρώ άλλης αξίας ή και σε άλλο νόμισμα ενδεχομένως; Δεν έχει σημασία γιατί και ευρώ να λέγεται, θα είναι ελληνικό ευρώ. Και επομένως είναι μια μπλεγμένη κατάσταση και θέλουν να σώσουν τα κεφάλαια που θα είναι εδώ στην Ελλάδα. Εν πάση περιπτώσει, να μην σας μπλέξω, δημιουργούνται πολλά και νομικά ζητήματα που απηχούν συμφέροντα του κεφαλαίου.

Αγώνες με κατεύθυνση τη λαϊκή εξουσία

Τώρα γιατί τα λέμε αυτά; Γιατί η εργατική τάξη πρέπει να μπορεί να διαβάζει αυτά τα πράγματα. Εάν η εργατική τάξη καθίσει παθητικά και παρακολουθεί τις ισοτιμίες του ευρώ και αν θα έχουν ελληνικό ευρώ ή γερμανικό ευρώ και αν η Ελλάδα θα είναι σε εκείνη τη ζώνη ή στην άλλη και παρακολουθεί όλα αυτά τα πράγματα από τη σκοπιά να σώσουμε ό,τι μπορούμε να μην πάμε στα χειρότερα, είναι βέβαιο ότι η εργατική τάξη θα βρεθεί σε ένα θανάσιμο κλοιό και εν πάση περιπτώσει, το κίνημα, λέω, δεν θα γίνει έτσι, ή αν θέλετε ακόμα και όταν υπάρχουν και κάποιοι αγώνες, αυτοί οι αγώνες δεν θα μπορούν να ασκήσουν καμία επίδραση, θα είναι ο μαϊντανός της δημοκρατίας το κίνημα στην Ελλάδα και τίποτα παραπάνω και στην Ευρώπη.
Από αυτή την άποψη εμείς λέμε ότι, χωρίς να υποστείλουμε τα διάφορα μέτωπα πάλης, τα συγκεκριμένα μέτωπα πάλης, βεβαίως, που πρέπει να ριζώνουν στον τόπο δουλειάς, χωρίς να εγκαταλείπουμε τα πολύ οξυμένα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα, αυτά όλα πρέπει να ενταχθούν στο χείμαρρο του εργατικού κινήματος και στη συμμαχία τους με τα φτωχά μικροαστικά λαϊκά στρώματα, αυτά που είναι πιο φτωχά και που είναι κοντά τα συμφέροντά τους με την εργατική τάξη, σε αυτό τον αγώνα, με στόχο ακριβώς την εργατική εξουσία, που τα έχουμε πει αρκετές φορές και που βεβαίως πρέπει να τα εκλαϊκεύουμε ακόμη περισσότερο ή να τα περιγράφουμε ακόμη περισσότερο πώς τα εννοούμε.
Αλλά κοιτάξτε να δείτε, έχει πολύ μεγάλη σημασία να περιγράψουμε πώς θα ζει η εργατική τάξη σε συνθήκες που θα έχουμε εργατική εξουσία, σοσιαλισμό βεβαίως τον λέμε εμείς. Εχει αξία, όταν ο σοσιαλισμός έχει συκοφαντηθεί. Οταν λέω έχει συκοφαντηθεί, τα αστικά κόμματα και οι οπορτουνιστές δεν του κάνουν κριτική εκεί που πρέπει να του κάνουν. Του κάνουν κριτική εκεί που πραγματικά είχε επιτυχίες. Αυτό που έχει σημασία, και αυτό, αλλά έχει σημασία να φωτίσουμε καλύτερα τον δρόμο πάλης, της συγκρότησης ακριβώς της κοινωνικής λαϊκής συμμαχίας του κοινωνικού λαϊκού μετώπου, που θα δίνει μικρότερες ή μεγαλύτερες μάχες και που ταυτόχρονα θα βαδίζει σταθερά με αμετακίνητο στόχο την εργατική εξουσία, ανεξαρτήτως τις φάσεις, τις καμπές που θα περάσει.
Και βεβαίως, αυτό δεν αφορά μόνο το ελληνικό εργατικό κίνημα, το λαϊκό κίνημα στην Ελλάδα. Αφορά και τις άλλες χώρες της Ευρώπης, γιατί όσο πιο συντονισμένα είναι τα μέτωπα, τόσο μεγαλύτερα και γρηγορότερα αποτελέσματα θα έχεις. Αυτό που έχει σημασία είναι να κρατήσουμε ότι το αστικό πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα δεν μπορεί να διαχειριστεί την κρίση όπως τη διαχειριζόταν πριν 30 χρόνια και δεν μπορεί να κουμαντάρει και να πείσει τον λαό, όπως τον έπειθε τα προηγούμενα χρόνια. Βεβαίως, τον πείθει με το μαστίγιο τώρα. Πρώτα έπειθε και με το καρότο και με το μαστίγιο, κάνοντας παραχωρήσεις. Τώρα μόνο με το μαστίγιο. Αλλά όταν ο άλλος πάει να σε πείσει με το μαστίγιο, η απάντηση πρέπει να είναι επίσης μόνο μαστίγιο. Νομίζω ότι αυτό είναι καθαρό.
Εχει δυσκολίες, έχει. Ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι σήμερα είναι τόσο οξυμένα τα προβλήματα της εργατικής οικογένειας, που μια απεργία μπορεί να σε οδηγήσει σε απόλυση. Βεβαίως, και τα προβλήματα είναι πιεστικά. Και δεν κοιτάμε αφ' υψηλού τον εργάτη ούτε τον υποτιμούμε, όταν κάτω από το φόβο της απόλυσης υποχωρεί. Αλλο πράγμα, ξαναλέμε, ο φόβος του εργάτη και άλλο πράγμα η αυταπάτη ότι μπορεί η αστική εξουσία να σου δώσει να ξαναζήσεις όπως ζούσες ενδεχομένως πριν 20 ή 30 χρόνια. Ομως δεν υπάρχει ελπίδα διαφορετική. Οσο πιο μαζικός είναι ο αγώνας, αποφασιστικός και επιθετικός, τόσο λιγότερες απώλειες θα υπάρχουν.
Και άλλωστε ήρθε η ώρα να σκεφτούμε καλύτερα αυτό το ζήτημα της εργατικής αλληλεγγύης, στο εργοστάσιο, στη γειτονιά, στον τόπο δουλειάς. Βεβαίως, δεν υπάρχουν αγώνες χωρίς θυσίες και χίλιες φορές οι θυσίες του αγώνα, αλλά πρέπει να δούμε ακριβώς σήμερα ένα κίνημα, και την εργατική αλληλεγγύη, μια σειρά δραστηριότητες που γίνονται για να μην κοπεί το ρεύμα σε αυτούς που δεν μπορούν να το πληρώσουν, έχουν και τα στοιχεία της διεκδίκησης, αλλά και είναι έκφραση της ταξικής αλληλεγγύης. Η αστική τάξη έχει και αυτή την δική της αλληλεγγύη. Καταλαβαίνουμε πραγματικά και αυτά τα προβλήματα, αλλά δεν υπάρχει άλλη επιλογή.

Οξύνονται οι εσωτερικές αντιθέσεις

Να δούμε και ορισμένες άλλες πλευρές. Οταν μιλάμε για διαφορετικό ευρώ από χώρα σε χώρα, σημαίνει ότι έχουν οξυνθεί οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί στην ΕΕ και οι ανταγωνισμοί παγκόσμια. Μήπως ήρθε η ώρα να προβληματιστούμε, χωρίς να προδιαγράψουμε τα πάντα, γιατί το Κόμμα προβλέπει αλλά δεν μπορεί να κάνει σχέδια επί χάρτου. Το καπιταλιστικό σύστημα για πρώτη φορά σήμερα παραδέρνει στην κρίση στον ισχυρό του πυρήνα των καπιταλιστικών χωρών, στον παλιό καπιταλιστικό κόσμο, γιατί παλιός καπιταλιστικός κόσμος είναι οι ΗΠΑ, και έχεις και το νέο καπιταλιστικό κόσμο, που είναι οι χώρες του πρώην σοσιαλισμού. Οι ισχυρές χώρες είναι η Κίνα, η Ινδία κλπ. Και υπάρχει και ο ανερχόμενος καπιταλιστικός κόσμος.
Πώς θα ξεπεραστούν οι αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί; Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η συνέχεια της κρίσης. Κοιτάξτε να δείτε, ο πόλεμος γίνεται και τώρα για διέξοδο από την κρίση, μόνο που δεν αντιπαλεύουν μεταξύ τους στρατιωτικά οι επικεφαλής του ανταγωνισμού, αλλά βάζουν τις περιφερειακές δυνάμεις ή βάζουν το ΝΑΤΟ. Βέβαια, κοιτάξτε, μπορεί να έχουμε γενικευμένη σύγκρουση στην περιοχή μας, όπου εκεί θα εμπλακούν και οι ηγετικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Οχι, δηλαδή, οι περιφερειακές μεταξύ τους, τοπικά, αλλά οι ηγετικές, άμεσα, μεταξύ τους. Ποια θα είναι η θέση της Ελλάδας;
Προφανώς θα είναι είτε με το ένα μπλοκ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων εναντίον του άλλου, ή με το άλλο εναντίον του πρώτου. Κι εδώ πρέπει να αρχίσει να προετοιμάζεται η εργατική τάξη, αυτή θα καθορίσει και τον προσανατολισμό του κινήματος, βεβαίως με την καθοδήγηση του Κόμματος. Πρέπει η εργατική τάξη - πιο γρήγορα ίσως χρειαστεί απ' ό,τι νομίζουμε - να ετοιμάζει το λαό στο εξής πράγμα: Ποιος θα είναι ο χαρακτήρας του πολέμου; Μην μπερδεύετε με τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρχε η Σοβιετική Ενωση, όπου ακριβώς πήγαιναν οι ιμπεριαλιστές πρώτα να στραφεί η επίθεση στη Σοβιετική Ενωση, να χάσει, να αδυνατίσει η Γερμανία και μετά να κάνουν μεταξύ τους τη βαβούρα...
Τώρα δεν υπάρχει σοσιαλιστικό σύστημα από τη μια μεριά. Δεν υπάρχει Σοβιετική Ενωση ή γενικά σοσιαλιστικό σύστημα. Ετσι κι αλλιώς όμως, κι ανεξάρτητα και τότε, - γιατί ο ταξικός χαρακτήρας πάντα υπάρχει στον πόλεμο - αυτό που έχει σημασία είναι, ότι η πάλη, είτε για την αποτροπή του πολέμου, είτε αν δεν αποτραπεί ο πόλεμος και μπούμε σε αυτή τη διαδικασία, η πάλη πρέπει να εντάξει την πάλη για την ακεραιότητα της χώρας μας, για την εργατική πατρίδα να το πω, για τη λαϊκή πατρίδα και όχι την πατρίδα του κεφαλαίου. Να ενταχθεί στην πάλη για την εξουσία. Είναι ένα θέμα, βεβαίως, που θέλει και ιδιαίτερη συζήτηση, είναι ένα σημαντικό ζήτημα, αλλά αν τα βάζουμε αυτά είναι γιατί όσοι είστε εδώ πρέπει να βοηθήσουμε την εργατική τάξη να ξέρει πού πάνε τα πράγματα.
Οταν της λέμε, έλα να ανατρέψουμε την κυβέρνηση, δεν της το λέμε όπως της το λέει ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ, να ανατραπεί η κυβέρνηση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, να έρθει μια άλλη κυβέρνηση, το μπλοκ των "αριστερών, προοδευτικών δυνάμεων". Οπου χωρίς να θίξει την εξουσία των μονοπωλίων, χωρίς να θίξει την καπιταλιστική ιδιοκτησία - το λέω αυτό γιατί κάνουν τους σοσιαλιστές - θα πολιτευτεί καλύτερα για το λαό. Οχι, δεν υπάρχουν τέτοια περιθώρια. Αυτή η κυβέρνηση, αν προκύψει - που δεν θα προκύψει - θα κάνει ό,τι κάνει η σημερινή κυβέρνηση. Με ποια έννοια;
Μπορεί να τα κάνει με πιο κομψό τρόπο. Να τα κάνει με "αριστερό" προφίλ. Αλλά θα πρέπει να ρυθμίσει την πτώχευση, θα πρέπει να ρυθμίσει τις εργασιακές σχέσεις, τα ασφαλιστικά ταμεία. Θα πρέπει να κάνει τα ίδια με ό,τι κάνει η σημερινή κυβέρνηση. Το ότι μπορεί να τα κάνει με αριστερό προφίλ, τι θα αλλάξει; Θα είναι μια προσωρινή κυβέρνηση, θα είναι το τελευταίο ανάχωμα της αστικής τάξης. Είχαμε τις μονοκομματικές κυβερνήσεις, τώρα θα πάμε στις συνεργασίας, και το τελευταίο ανάχωμα θα είναι η κυβέρνηση των "αριστερών και προοδευτικών" δυνάμεων. Η αστική τάξη, πάνω στην απογοήτευση που θα γεννήσει μια τέτοια κυβέρνηση, θα ξαναφτιάξει νέα κόμματα, νέους σχηματισμούς κλπ. Επομένως όταν λέμε εμείς σήμερα να πέσει η κυβέρνηση, να γίνουν εκλογές, να τους δυσκολέψουμε, είναι ένα επιθετικό σύνθημα. Μοιάζει αμυντικό, δεν είναι.

Να τους δυσκολέψουμε

Βεβαίως μακάρι να πούμε, εμπρός και τώρα να πάρουμε την εξουσία. Να την πάρει η εργατική τάξη. Εχουμε μια συναίσθηση. Ούτε σε επαναστατική κατάσταση είμαστε, ούτε υπάρχει αυτή τη στιγμή αυτός ο συσχετισμός δύναμης. Ομως όταν λέμε να τους δυσκολέψουμε σημαίνει, παραδείγματος χάριν, δεν πληρώνω τα χαράτσια. Μπορούμε να το πετύχουμε 100%; Δεν είναι εύκολο. Ομως, ως μέτωπο πάλης που παρεμποδίζουμε να σβήσουν τα φώτα, που κυκλώνουμε τα συνεργεία της ΔΕΗ και τα παρεμποδίζουμε, όσο περισσότεροι είμαστε τόσο περισσότερο θα καταφέρουμε. Τους βάζεις εμπόδια, αλλά πάλι με στόχο την εργατική - λαϊκή εξουσία.
Αυτά όλα είναι αγώνες που έχεις αποτελέσματα, που εκπαιδεύουν, που ατσαλώνουν, που μαθαίνουν στην αλληλεγγύη, που μαθαίνουν στη θυσία, στις δυσκολίες, που δυσκολεύουν την αστική τάξη. Αν σκύψουμε το κεφάλι και πούμε δεν γίνεται... Για παράδειγμα, τώρα κάνουν το εξής: Αν στείλεις μέσω τραπέζης το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος στη ΔΕΗ, αυτοί παίρνουν το ποσό και το βάζουν στα χαράτσια. Και σε χρεώνουν, ότι το ρεύμα δεν το πλήρωσες. Εχει σημασία όμως αν ένα εκατομμύριο οικογένειες - λέω τώρα εγώ, βάζω ένα νούμερο, δε λέω να το βάλουμε στόχο αύριο - πάνε και πληρώσουν με αυτό τον τρόπο, πληρώσουν το ποσό που αντιστοιχεί στο ρεύμα και ταυτόχρονα μαζέψει τους λογαριασμούς το ΠΑΜΕ, τα συνδικάτα και γίνουν μαζικές κινητοποιήσεις, εντάξει, έχουν τρόπο να το βάλουν στα χαράτσια, αλλά κι από την άλλη μεριά κι η ΔΕΗ έχει ανάγκη να εισπράξει... Και ταυτόχρονα παρεμποδίζεις, όσο μπορείς.
Είναι κι αυτό ένα μέτωπο πάλης. Αύριο αλλάζεις μορφή, δε σημαίνει ότι αυτή η μορφή είναι το άπαν. Διότι σας λέω το εξής πράγμα: Θα πάρουν το χαράτσι και θα το βάλουν στους μισθούς και στις συντάξεις και θα το βάλουν και στον ιδιωτικό τομέα, το έχουν πει άλλωστε. Αλλά μετά, μέχρι να κάνουν ένα μηχανισμό στον ιδιωτικό τομέα, που να περνά το χαράτσι στον κάθε εργοδότη, εν τω μεταξύ κάποιος θα απολύεται, θα αλλάζει εργοδότη.... Μη νομίζετε, είναι περίπλοκο το σύστημα, ενώ είχαν έτοιμο το μηχανισμό της ΔΕΗ. Τους δυσκολεύεις...
Επομένως και αυτές οι μορφές πάλης που προτείνει σήμερα το Κόμμα, και πάρα πολλές μορφές τις προτείνουν και τα ίδια τα σωματεία, δεν τα αποφασίζουμε όλα εμείς. Εμείς, αν θέλετε, δίνουμε τον τόνο, ιδέες, και περισσότερες ιδέες μπορούν να βρουν οι ίδιοι οι εργάτες μέσα στα ταξικά σωματεία. Αυτό το πράγμα είναι ένας αγώνας που μπορεί να φέρει αποτελέσματα, κάτι να ανακόψει, αλλά κυρίως δημιουργεί ένα επιθετικό ρεύμα, ένα χείμαρρο. Εχουν αξία αυτά. Οταν, για παράδειγμα, περικυκλωθούν τα σχολεία κι απαιτήσουν τη χρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών, από αυτή την κυβέρνηση. Αυτή η κυβέρνηση πρέπει να στείλει λεφτά στις σχολικές επιτροπές για να έχει πετρέλαιο στα σχολεία. Εχει μια σειρά πράγματα να κάνει, αυτά που τρέχουνε... Αν εκεί βρίσκουν έναν κλοιό εργατών, κλάδων και δίπλα οι γυναίκες, η νεολαία, οι ΕΒΕ, οι αγρότες στην περιοχή, οι συνταξιούχοι. Αν διαμορφωθούν τέτοια μέτωπα και εστίες πάλης παντού, σε όλη την Ελλάδα και πριν απ' όλα στα μεγάλα αστικά κέντρα, είναι ένα κίνημα με καινούργιες μορφές πάλης, απεργίες, παρεμπόδιση των μέτρων με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.
Παραδείγματος χάριν: Οι υπάλληλοι της ΔΕΗ, οι υπάλληλοι των εργολαβιών της ΔΕΗ που πάνε και κόβουν το ρεύμα, άλλοι να μη φτιάχνουν τους λογαριασμούς, άλλοι να μη στέλνουν τις καταστάσεις. Υπάρχει και η λευκή απεργία. Δηλαδή αυτό το κίνημα μπορεί να βρει και νέες μορφές πάλης - όχι με την έννοια να καθόμαστε για λόγους νεοτερισμού - αλλά κάθε φάση του κινήματος βγάζει στην επιφάνεια και μορφές που πριν από 5-10 χρόνια μπορεί να μην είχαν καμία σημασία. Και η λευκή απεργία σήμερα στο Δημόσιο είναι μορφή πάλης, αρκεί να την κάνεις συνειδητά, όχι να τεμπελιάζουν. Αν παραδείγματος χάριν έξω από το ΙΚΑ, εκεί που κόβουν κοινωνικές παροχές...

Ο αγώνας αναβαθμίζεται

Βέβαια για μας, να το ξεκαθαρίσουμε: Το κίνημα δεν είναι οι πλατείες. Και γιατί είμαστε εναντίον των πλατειών, όπως πλασάρονται; Kι εμείς στις πλατείες πάμε και δεν θα μας βγάλουν από τις πλατείες, ούτε από το Σύνταγμα. Αλλά κοιτάξτε να δείτε. Εμείς θέλουμε κάθε κίνημα, είτε είναι εδώ, είτε είναι εκεί, είτε στην πλατεία, στη γειτονιά, να καθορίζεται. Κίνημα της εργατικής τάξης, των φτωχών αυτοαπασχολουμένων της πόλης, των μικροϊδιοκτητών φτωχών αγροτών. Εδώ πρέπει να φαίνεται καθαρά η κοινωνικοταξική διάρθρωση, οι κοινωνικές δυνάμεις που έχουν συμφέρον από την ανατροπή του καπιταλισμού και το σοσιαλισμό και εκείνες οι δυνάμεις που μπορεί, αν θέλετε, να βλέπουν και λίγο καχύποπτα το σοσιαλισμό, έχουν όμως συμφέρον να χτυπηθούν και να αναμετρηθούν με τα μονοπώλια και βεβαίως να μην αντιπαλεύουν την ιδέα της εργατικής - λαϊκής εξουσίας.
Η πλατεία δεν λέει τίποτα, η πλατεία των αγανακτισμένων δεν μπορεί να διεκδικήσει συλλογικές συμβάσεις στα εργοστάσια, δεν μπορεί να μιλήσει για τις συντάξεις και τα ΒΑΕ. Η πλατεία, το χωράφι, ο δρόμος, πρέπει να προσδιορίζει εργατιά, αγροτιά, αυτοαπασχολούμενοι.
Η γραμμή, λοιπόν, του Κόμματος είναι: Από αύριο μέτωπα πάλης σε κάθε χώρο. Και να τα διαμορφώνουμε τα μέτωπα πάλης μαζί με τους άλλους εργαζόμενους, και τους φοβισμένους και αυτούς που δεν απεργούν προσωρινά, μην τους βάζουμε στο ίδιο τσουβάλι με τους εργατοπατέρες. Και ταυτόχρονα να ωριμάζει η ιδέα της εργατικής - λαϊκής εξουσίας. Η κρίση θα βαθύνει, πάμε ενδεχομένως και για ανεξέλεγκτη χρεοκοπία. Και για να κλείσω το θέμα λέγοντας το εξής: Χωρίς να υποτιμάμε τις δυσκολίες, το αστικό πολιτικό σύστημα έχει τη φθορά του, αλλά έχει και τους μηχανισμούς του, είναι επικίνδυνο, αλλά αλίμονό μας αν δεν σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Αν μπορείς να κάνεις τη ρωγμή τρύπα μεγάλη... Αν δηλαδή δεν αντιστοιχίσουμε σε αυτό που μπορεί να γίνει τη στιγμή ετούτη. Να το ταρακουνήσεις...
Γιατί προϋποθέσεις δημιουργείς, συμβάλλεις και στις προϋποθέσεις ανατροπής. Γιατί εδώ πια θα είναι αντικειμενικά ή θα κάνεις πίσω κι ενώ μπορεί αυτή τη στιγμή να αρχίσεις να τους ταρακουνάς, και θα κάνεις πίσω και θα έχεις πολύ χαμένο χρόνο κι έδαφος, ή θα κάνεις ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Δεν μπορούμε να το καθορίσουμε και δεν είναι σωστό να το κλείσουμε. Μπορεί να είναι και ένα άλμα στην πορεία, αυτό που λέμε η ανατροπή, μπορεί να είναι όμως ένα ξεπέταγμα του κινήματος, η εδραίωση αν θέλετε ενός επιθετικού εργατικού κινήματος, η διαμόρφωση ενός εργατικού - λαϊκού μετώπου, που περνάει σε μια νέα φάση, πιο άμεσης, πιο δυναμικής διεκδίκησης της εξουσίας. Δεν μπορούμε να ξέρουμε σε κάθε φάση πώς αποκρυσταλλώνεται ο συσχετισμός δύναμης.
Επομένως, τώρα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα στην εργατική τάξη. Να μην υπάρχουν αυταπάτες για τη νέα κυβέρνηση. Να μην υπάρχει ούτε μισό λεπτό αναμονής. Οι αγωνίες τους, οι ανησυχίες τους, τα αδιέξοδά τους, οι διαφωνίες τους δεν αφορούν την εργατική τάξη. Είναι δικά τους προβλήματα. Να τα οξύνουμε τα προβλήματα. Δεν θέλουμε σταθερή κυβέρνηση. Θα έχουμε πολιτική αστάθεια; Ναι, ένα κίνημα όμως που παρεμβαίνει, ελαττώνει τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από μία πολιτική αστάθεια. Και θα μπούμε και σε πολιτική αστάθεια, να ανεβοκατεβαίνουν ενδεχομένως κυβερνήσεις, να μην μπορεί να σχηματιστεί εύκολα κυβέρνηση.
Αν ο λαός αποφασίσει να βοηθήσει το σύστημα να σταθεροποιηθεί, δεν θα γυρίσουμε στη δεκαετία του 1950. Θα είναι πολύ χειρότερα τα πράγματα από όλες τις πλευρές. Είτε από πλευράς καταστολής, είτε από πλευράς εμπλοκής της Ελλάδας σε πολέμους. Αυτή είναι η θέση μας. Μαύρο μέτωπο λοιπόν, σε συνθήκες κρίσης, είναι ένα μαύρο μέτωπο. Ο αγώνας λοιπόν όχι απλώς συνεχίζεται αλλά αναβαθμίζεται.

Μέτωπο στον οπορτουνισμό

Ταυτόχρονα, όμως, έχουμε μία δυσκολία. Ποια είναι η δυσκολία; Οτι από τη μία μεριά πρέπει να δουλεύεις με προοπτική - όχι πρόχειρα - σήμερα μία απεργία, αύριο ένα συλλαλητήριο μεθαύριο κάνω μία εξόρμηση... Πρέπει να δουλεύεις τη δουλειά του μυρμηγκιού, την ουσιαστική δουλειά και ταυτόχρονα σε κάθε φάση να βλέπεις τη στροφή των εξελίξεων και να έχεις πρωτοβουλίες. Αυτό είναι δύσκολο. Καμία φορά πολλές κινητοποιήσεις, οι απανωτές, δεν σε αφήνουν να κάνεις μία ουσιαστική δουλειά σε κάθε χώρο δουλειάς. Και στα δύο πρέπει να τα βγάλουμε πέρα. Και στη δουλειά με βάθος, που θέλει και λίγο χρόνο αλλά και σε απότομες στροφές που πρέπει να πάρουμε με συνθήματα, αιτήματα και μορφές πάλης. Είναι τέτοιες οι εξελίξεις. Θα κριθούν από την οικοδόμηση, από το εάν το ΚΚΕ έχει οργανώσεις σε όλα τα εργοστάσια, μεγάλα και μικρά. Και ιδιαίτερα εκείνα που παίζουν μεγάλο ρόλο σε κάθε κλάδο.
Αυτό θα καθορίσει την αποτελεσματικότητα του κινήματος. Δεν είναι στενά οργανωτικό θέμα. Φρου - φρου και αρώματα. Ξεσπάσματα, ξέρετε, μεγάλα πράγματα μπορεί να υπάρχουν. Αυτός που θα δέσει το ατσάλι, είναι η οργάνωση στο ΚΚ και στο εργατικό λαϊκό μέτωπο, το ΠΑΜΕ, και όπως θα διαμορφώνεται αυτό στην πορεία, η οργάνωση της εργατικής τάξης. Επίσης, σημαντική είναι η ένταση της πάλης, όχι μόνο με το βασικό αντίπαλο - την αστική τάξη - αλλά και με το ρεφορμισμό - οπορτουνισμό. Σε συνθήκες κρίσης δημιουργούνται προϋποθέσεις δυναμώματος και του οπορτουνισμού και του ρεφορμισμού. Κι εδώ να το ξεκαθαρίσω: Ο ρεφορμισμός, αν θέλετε, υπάρχει, είναι ένας βαθμός προσέγγισης και ριζοσπαστικοποίησης, βέβαια καλλιεργήθηκε από τα πάνω. Εχουμε μία εμπειρία. Από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα. Ο οπορτουνισμός όσο κι αν υπαγορεύεται, είναι κάτι που και ο ιμπεριαλισμός τον καλλιεργεί και τον αναπτύσσει. Με τον οπορτουνισμό σαν σύνθημα, σαν ιδέα, ή σαν μορφή οργάνωσης, η πάλη πρέπει να είναι ασυμβίβαστη.
Η ζωή έχει δείξει ότι οποιαδήποτε υποχώρηση στο μέτωπο του οπορτουνισμού, στις συνθήκες του σοσιαλισμού τρέφει την αντεπανάσταση, στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού οδηγεί στον αφοπλισμό του εργατικού κινήματος. Δεν είναι τυχαίο ότι το εργατικό κίνημα έχει δεχθεί το μεγαλύτερο χτύπημα στις ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες, στις ισχυρές καπιταλιστικές. Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Ιταλία κλπ. Και αυτό γιατί ακριβώς η αγνόηση ή υποτίμηση, το κλείσιμο στον οπορτουνισμό δεν είχε συνέπειες στην εκλογική δύναμη των κομμουνιστικών κομμάτων. Μπορεί να είχες και μείωση της εκλογικής δύναμης χωρίς να κάνεις οπορτουνιστικές παρεκκλίσεις. Αλλά η υποτίμηση του οπορτουνισμού, η συμμαχία μαζί του, είτε συνδικαλιστική είτε εκλογική, οδήγησε κατά διαβόλου και τα κομμουνιστικά κόμματα. Και σήμερα θα ήταν άλλη η κατάσταση αν είχαμε ένα ισχυρό εργατικό κίνημα στη Γερμανία, στη Μεγάλη Βρετανία, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στις ΗΠΑ... Τι να κάνουμε; Να πω, μας έλαχε ο κλήρος να σηματοδοτείται η συνεπής πάλη κατά του οπορτουνισμού στην Ελλάδα. Είμαστε υποχρεωμένοι, αυτό το μέτωπο να μην το αφήσουμε ούτε λεπτό. Ούτε εκλογικά οφέλη θα έχεις, αλλά και όσα περισσότερα εκλογικά οφέλη έχεις μια στιγμή, τόσο γρήγορα θα τα χάσεις».