Για ποιόν χτυπάει η καμπάνα;

Ακολουθεί ασχολίαστο με κάποιες μόνο υπογραμμίσεις, σημερινό άρθρο του "Βήματος", και ο νοών νοήτω...

Πρέπει να απαγορευτούν τα εξτρεμιστικά κόμματα;

Το Βήμα, The Project Syndicate


Η δράση της ελληνικής κυβέρνησης κατά του ακροδεξιού κόμματος της Χρυσής Αυγής, έφερε και πάλι στο προσκήνιο ένα ερώτημα που έμοιαζε πως είχε εξαφανιστεί με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου: έχουν θέση τα απροκάλυπτα αντι-δημοκρατικά κόμματα στις φιλελεύθερες δημοκρατίες;

Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες έχουν αισθανθεί απειλή μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού το 1989 - αλλά κυρίως από ξένους τρομοκράτες, οι οποίοι δεν σχηματίζουν πολιτικά κόμματα και δεν μπαίνουν στα κοινοβούλια αυτών των κρατών. Θα έπρεπε λοιπόν τα εξτρεμιστικά κόμματα που θέλουν να βρίσκονται στο δημοκρατικό πλαίσιο να τεθούν εκτός νόμου, ή ένας τέτοιος περιορισμός στην ελευθερία του λόγου θα υπονόμευε αυτό το πλαίσιο;

Πρώτα από όλα τέτοιου είδους αποφάσεις πρέπει να ανατίθενται σε μή κομματικούς οργανισμούς, όπως τα συνταγματικά δικαστήρια και όχι σε άλλα πολιτικά κόμματα. των οποίων οι ηγέτες πάντα θα μπαίνουν στον πειρασμό να εξολοθρεύουν τους αντιπάλους τους. Δυστυχώς, οι ενέργειες κατά του κόμματος της Χρυσής Αυγής ταυτίζονται περισσότερο με τα συμφέροντα της ελληνικής κυβέρνησης και δεν είναι αποτέλεσμα μίας προσεκτικής και ανεξάρτητης κρίσης. Η δημοκρατική αυτοάμυνα είναι ένας θεμιτός στόχος. Αλλά η αυθαίρετη δημοκρατική αυτοάμυνα μπορεί τελικά να οδηγήσει σε έλλειμμα δημοκρατίας. Αν ο κόσμος πραγματικά δεν επιθυμεί τη δημοκρατία, ποιός θα τους σταματήσει;

Όπως το έθεσε κάποτε ο Όλιβερ Γουέντελ Χολμς, ένας δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου στις ΗΠΑ «αν οι συμπολίτες μου θέλουν να πάνε στην Κόλαση, θα τους βοηθήσω. Είναι η δουλειά μου». Οι καταδικασμένες δημοκρατίες λοιπόν θα παραμείνουν καταδικασμένες, είτε απαγορεύσουν είτε δεν απαγορεύσουν αυτά τα ακραία κόμματα. Η Ιστορία δεν προσφέρει ξεκάθαρα μαθήματα, αν και πολλοί άνθρωποι πιστεύουν το αντίθετο. Εκ των υστέρων, είναι προφανές ότι η Δημοκρατία της Βαϊμάρης θα είχε διασωθεί αν το Ναζιστικό Κόμμα είχε τεθεί εκτός νόμου όταν έπρεπε. Αλλά η απαγόρευσή του μπορεί να μην ανέκοπτε και την γενική απογοήτευση του γερμανικού πληθυσμού με τη φιλελεύθερη δημοκρατία και πιθανώς να ακολουθούσε ένα επίσης αυταρχικό καθεστώς.

Πράγματι, ενώ η Δυτική Γερμανία απαγόρευσε και το νεοναζιστικό κόμμα και το κομμουνιστικό κόμμα τη δεκαετία του 1950, κάποιες χώρες, ειδικά στη Νότια και στην Ανατολική Ευρώπη όπου η δικτατορία έγινε συνώνυμο της κατάπνιξης του πλουραλισμού, πήραν ακριβώς το αντίθετο μάθημα όσον αφορά την πρόληψη του αυταρχισμού. Γι' αυτό η Ελλάδα, για παράδειγμα, δεν διαθέτει νόμους για την απαγόρευση κομμάτων.

Το γεγονός ότι η Ελλάδα προσπαθεί ούτως ή άλλως να εξαφανίσει τη Χρυσή Αυγή δείχνει ότι οι περισσότερες δημοκρατίες κάπου θα θελήσουν να τραβήξουν την κόκκινη γραμμή. Η απαγόρευση των κομμάτων δεν πρέπει απαραίτητα να σημαίνει τη φίμωση των πολιτών που δελεάζονται να ψηφίσουν τους εξτρεμιστές. Οι ανησυχίες τους πρέπει να εισακουστούν και να συζητηθούν.

Και μερικές φορές η απαγόρευση πρέπει να συνοδεύεται από κοινωνική εκπαίδευση, που θα τονίζει, για παράδειγμα ότι δεν είναι οι μετανάστες αυτοί που προκάλεσαν τα προβλήματα της Ελλάδας. Τέτοια μέτρα μπορεί να εκληφθούν ως χειραγώγηση, αλλά είναι μορφές συμμετοχής στα κοινά - και ο μοναδικός τρόπος να αποφύγουμε ο αντι-εξτρεμισμός να μοιάζει με εξτρεμισμό.

* Ο κ.Jan - Werner Muller είναι καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον στις ΗΠΑ.