Ιερότητες (Κράτος και επανάσταση)

Στο τρίτο κεφάλαιο του Κράτος και Επανάσταση, ο Λένιν σημειώνει τα ακόλουθα στην κατεύθυνση της εννοιολογικής διάκρισης ανάμεσα στην αρχή της αιρετής αντιπροσώπευσης, από τη μία πλευρά, και του κοινοβουλευτισμού, από την άλλη:

Αν όμως θέσουμε το ζήτημα του κράτους, αν δούμε τον κοινοβουλευτισμό σαν ένα από τους θεσμούς του κράτους, από την άποψη των καθηκόντων του προλεταριάτου σ' αυτό τον τομέα, πού βρίσκεται τότε η διέξοδος από τον κοινοβουλευτισμό; Πως μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα χωρίς αυτόν;

Ξανά και ξανά πρέπει να πούμε: τα διδάγματα του Μαρξ, που βασίζονται στη μελέτη της Κομμούνας, ξεχάστηκαν τόσο, που για το σημερινό «σοσιαλδημοκράτη» (διάβαζε: το σημερινό προδότη του σοσιαλισμού) είναι κυριολεχτικά ακατανόητη άλλη κριτική του κοινοβουλευτισμού εκτός από την αναρχική ή την αντιδραστική.

Η διέξοδος από τον κοινοβουλευτισμό δε βρίσκεται φυσικά στην κατάργηση των αντιπροσωπευτικών θεσμών και της αιρετότητας, αλλά στη μετατροπή, των αντιπροσωπευτικών θεσμών από λογοκοπεία σε «εργαζόμενα» σώματα. «Η Κομμούνα δεν επρό­κειτο να είναι κοινοβουλευτικό, αλλά εργαζόμενο σώμα, εκτελεστικό και νομοθετικό ταυτόχρονα».

«Όχι κοινοβουλευτικό, αλλά εργαζόμενο σώμα», αυτά τα λόγια ταιριάζουν απόλυτα για τους σημερινούς κοινοβουλευτικούς άνδρες και τα κοινοβουλετικά «χαϊδεμένα σκυλάκια» της σοσιαλ­δημοκρατίας. Κοιτάχτε οποιαδήποτε κοινοβουλευτική χώρα, από την Αμερική ως την Ελβετία, από τη Γαλλία ως την Αγγλία, Νορβηγία κλπ.: η καθαυτό «κρατική» δουλιά διεξάγεται πίσω από τα παρασκήνια και την κάνουν οι Διευθύνσεις, τα γραφεία, τα επιτελεία. Στα κοινοβούλια απλώς φλυαρούν με τον ειδικό σκο­πό να ξεγελούν το «λαουτζίκο». Αυτό είναι τόσο σωστό, που ακόμα και στη ρωσική δημοκρατία, την αστική δημοκρατία, προτού καν προλάβει να δημιουργήσει πραγματικό κοινοβούλιο, εκδηλώθηκαν με το πρώτο όλες αυτές οι αμαρτίες του κοινοβουλευτισμού. [...] Μέσα στα Σοβιέτ οι κύριοι «σοσιαλιστές» υπουργοί ξεγελούν τους ευκολόπιστους μουζίκους με παχιά λόγια και ψηφίσμα­τα. Μέσα στην κυβέρνηση συνεχίζεται μια ατελείωτη καντρίλια με σκοπό, από τη μια μεριά, να θρονιάζουν εκ περιτροπής «γύρω στην πίττα» με τις προσοδοφόρες και τιμητικές θεσούλες όσο το δυνατό περισσότερους εσέρους και μενσεβίκους, κι από την άλλη, «να περισπούν την προσοχή» του λαού. Ενώ μέσα στα γραφεία και στα επιτελεία «διεξάγουν» την «κρατική» δουλειά!

Τα διδάγματα που αντλεί ο Λένιν από την εργασία του Μαρξ πάνω στην Παρισινή Κομμούνα, αυτά που τού επιτρέπουν να αποσπάσει ξεκάθαρα την αρχή της αιρετής εκπροσώπησης (αρχή που εφαρμόστηκε φυσικά στα Σοβιέτ) από τον κοινοβουλευτισμό (τον οποίο η αστική τάξη επιθυμεί πάσει θυσία να ταυτίζουμε και να συγχέουμε με την αιρετή εκπροσώπηση ως τέτοια) είναι δύο:

 α) υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα σε "αιρετά όργανα" τύπου Κομμούνας --ανακλητά ανά πάσα στιγμή και μισθωμένα με μισθούς που δεν θα υπερβαίνουν τον μισθό του εργάτη (ο Λένιν είναι εξαιρετικά αυστηρός στο θέμα αυτό, φτάνοντας στο σημείο να καθορίσει, στο ίδιο το Κράτος και Επανάσταση, το ακριβές ποσό αποζημίωσης --6.000 ρούβλια ετησίως-- για τους αιρετούς εκπροσώπους στη βάση της αναπροσαρμογής βάσει συναλλαγματικών ισοτιμιών ακριβώς των ίδιων μισθών που έδινε η Κομμούνα του 1871)-- και στα οικονομικά κίνητρα των μελών του αστικού κοινοβουλίου, για τα οποία η διαφθορά, η υπενοικίαση της κοινοβουλευτικής οντότητας στο κεφάλαιο, είναι συνώνυμη με την κοινοβουλευτική εργασία.

β) Η "κοινοβουλευτική εργασία" δεν συνίσταται τόσο στην εκπροσώπηση, ούτε καν στην εκπροσώπηση των ταξικών συμφερόντων της άρχουσας τάξης, όσο στην απόσπαση της λαϊκής προσοχής από τους πραγματικούς μηχανισμούς αποφάσεων, τις "Διευθύνσεις, τα γραφεία, τα επιτελεία." Με άλλα λόγια, το κοινοβούλιο είναι πολύ λιγότερο θεσμός εκπροσώπησης και πολύ περισσότερο θεσμός αναπαράστασης, με την θεατρική έννοια, του θεάματος της δημοκρατίας, ή της δημοκρατίας ως θεάματος -- αναπαράστασης τέτοιας ώστε το περιεχόμενό της να έχει πολύ λιγότερη σημασία από αυτό που το περιεχόμενο αποκρύπτει: την εργασία που συντελείται αόρατα, στα "παρασκήνια" του θεάματος, την εργασία που δεν ανα-παρίσταται στην "φλυαρία" με την οποία είναι επιφορτισμένο το κοινοβούλιο. Η αστική βουλή, δηλαδή ο αστικός θεσμός του κοινοβουλίου ως ταυτόσημου με την αιρετή δημοκρατία, αυτό λέει ο Λένιν, είναι ένα θέατρο όπου το πραγματικό έργο παίζεται στο παρασκήνιο και τις κουϊντες και όπου η θέαση είναι παραπλάνηση.

• Το παραπάνω είναι απόσπασμα από άρθρο στο Lenin reloaded 
• Παράρτημα: Το "κράτος και επανάσταση" σε pdf