Όλη η «δημοκρατία» της TTIP σε ένα βίντεο

Ο Ιρλανδός Λουκ «Μινγκ» Φλάναγκαν ανέβασε στα κοινωνικά μέσα ένα βίντεο που αποκαλύπτει όλη τη διαδικασία στην οποία υποβάλλει η Ε.Ε. τους ευρωβουλευτές, πριν αποκτήσουν πρόσβαση στα απόρρητα έγγραφα της TTIP. Σε αυτά τα μέτρα πρωτοφανούς μυστικότητας και αδιαφάνειας υπάρχουν ακόμα και… συμβόλαια που δεσμεύουν τους ευρωβουλευτές να μην αποκαλύψουν στους πολίτες όσα μαθαίνουν. Γνωρίζαμε ότι οι συζητήσεις για την TTIP γίνονταν στο σκοτάδι, αλλά αυτό ξεπερνά κάθε (νοσηρή) φαντασία

Ο Φλάναγκαν, ευρωβουλευτής της Ενωμένης Αριστεράς, δημοσίευσε το βίντεο την προηγούμενη εβδομάδα, λίγες μόνο μέρες πριν η Greenpeace διαρρεύσει 248 σελίδες από το περιεχόμενο της TTIP, της εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε.
Μετά τη διαρροή κι ενώ οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δέχονται σφοδρή κριτική για τις συνθήκες άκρας μυστικότητας που επικρατούν, το Ευρωκοινοβούλιο επέλεξε, αντί να κάνει προσπάθεια για περισσότερη διαφάνεια, να ζητήσει από τον ευρωβουλευτή να κατεβάσει το βίντεο. Η δικαιολογία είναι ότι σε αυτό αναφέρεται το όνομα ενός συνεργάτη άλλου ευρωβουλευτή…

Οι απειλές της ΤΤΙΡ

Σίγουρα κάτι έχετε ακούσει για την Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων, δηλαδή την διαβόητη TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership). Η ΤΤΙΡ, όπως υποδηλώνει το όνομά της, είναι μια συμφωνία που σχεδιάζεται εδώ και χρόνια μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ, η οποία έχει ως στόχο την στήριξη και ανάπτυξη τόσο του ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στα συμβαλλόμενα μέρη όσο και την απρόσκοπτη υλοποίηση επενδύσεων. Προσωρινά, βέβαια, οι διαπραγματεύσεις γίνονται εν κρυπτώ και παραβύστω, γεγονός που υποχρέωσε το ευρωκοινοβούλιο να διατυπώσει την ανησυχία του για την τόση μυστικότητα και την τόση αδιαφάνεια, αν και τελικά εξέδωσε ψήφισμα στις 28/5/2015 με το οποίο στηρίζει την συμφωνία. Παρεμπιπτόντως, μόλις πριν λίγες μέρες υπεγράφη ένα αντίστοιχο σύμφωνο για την απέναντι πλευρά του πλανήτη, δηλαδή για τις χώρες του Ειρηνικού Ωκεανού, η Διειρηνική Εταιρική Σχέση (Trans-Pacific Partnership).

Πριν δυο χρόνια, στις 11/12/2013, το ιστολόγιο αλίευσε στην Monde Diplomatique και παρουσίασε ένα εκτενές αλλά άκρως διαφωτιστικό κείμενο για την ΤΤΙΡ, γραμμένο από την Λόρι Ουάλλας, διευθύντρια της παγκόσμιας οργάνωσης καταναλωτών Public Citizen's Global Trade Watch. Το κείμενο είχε τίτλο "Η εταιρική εισβολή" και είναι τόσο κατατοπιστικό και επίκαιρο ώστε αξίζει τον κόπο (για να μη πω επιβάλλεται) να το διαβάσουν όσοι δεν το έχουν υπ' όψη τους.

Κάποιος αδαής θα δυσκολευόταν να καταλάβει ποια ακριβώς προβλήματα υποτίθεται ότι επιδιώκει να επιλύσει η ΤΤΙΡ. Αυτή η δυσκολία του θα πήγαζε από το γεγονός ότι οι δασμοί και οι αντισταθμιστικές εισφορες μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ βρίσκονται ήδη στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Δυστυχώς, υπάρχουν λεπτομέρειες που δεν είναι ορατές με την πρώτη ματιά. Αν και το κείμενο της Ουάλλας είναι διαφωτιστικώτατο, ας δώσω εδώ ένα παράδειγμα προβλήματος που καλείται να λύσει η ΤΤΙΡ: οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ), πιο γνωστοί ως μεταλλαγμένα. Είναι γνωστό ότι στις ΗΠΑ έχει επικρατήσει η καλλιέργεια ΓΤΟ αλλά σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρώπης είτε αρνούνται να νομιμοποιήσουν τους ΓΤΟ είτε επιβάλλουν περιορισμούς στην καλλιέργειά τους (τουλάχιστον ως τώρα). Συνεπώς, είναι αυτονόητο ότι η Monsanto περιμένει πολλά από την ΤΤΙΡ.

Ίσως ο καλύτερος τρόπος να μαντέψουμε "πού το πάει" η ΤΤΙΡ, είναι να αναρωτηθούμε για τις επιπτώσεις που θα έχει η αποδοχή της. Στις 6 Ιουνίου 2014, σε άρθρο του στην Global Justice Now, o Μόρτεν Τάυσεν σχηματοποίησε αυτές τις επιπτώσεις σε λίγες γραμμές. Το άρθρο έχει τίτλο "10 λόγοι για τους οποίους θα έπρεπε να ανησυχείτε για την ΤΤΙΡ" και το παραθέτω εδώ (σε δική μου μετάφραση): 

Για την "διατλαντική συμφωνία" (ΤΤΙΡ) δύο χρόνια πριν

samedi 23 novembre 2013, par Wallach Lori , [Λογοθέτης Χάρης (μτφ)]

 

Οι συζητήσεις για τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ Καναδά και Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες είχαν ξεκινήσει το 2008, κατέληξαν στις 18 Οκτωβρίου. Ένας καλός οιωνός για την αμερικανική κυβέρνηση, η οποία προσδοκά ότι θα καταλήξει σε ανάλογη συμφωνία με τη Γηραιά Ήπειρο. Το σχέδιο αυτό, « η χούντα των επιχειρηματιών », όπως το ονομάζει η Lori Wallach, το οποίο αποτελεί αντικείμενο μυστικών διαπραγματεύσεων, υποστηρίζεται ένθερμα από τις πολυεθνικές, καθώς, εάν υιοθετηθεί, θα τους επιτρέπει να φέρνουν ενώπιον της Δικαιοσύνης κάθε κράτος που δεν θα συμμορφώνεται με τους κανόνες του φιλελευθερισμού.

Μπορεί κανείς να φανταστεί πολυεθνικές εταιρείες να σύρουν στα δικαστήρια τις κυβερνήσεις των οποίων ο πολιτικός προσανατολισμός θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των κερδών τους; Μπορεί κανείς να διανοηθεί ότι οι εταιρείες αυτές θα είχαν τη δυνατότητα να ζητήσουν -και να επιτύχουν !- την καταβολή γενναίων αποζημιώσεων για διαφυγόντα κέρδη από την εφαρμογή μιας πολύ περιοριστικής εργατικής ή και περιβαλλοντικής νομοθεσίας ; Όσο απίθανο κι αν φαίνεται, το συγκεκριμένο σενάριο δεν προέκυψε χθες. Διακρινόταν, ήδη, καθαρά στο σχέδιο της Πολυμερούς Συμφωνίας για τις Επενδύσεις (ΠΣΕ), το οποίο αποτέλεσε αντικείμενο μυστικών διαπραγματεύσεων, από το 1995 έως το 1997, μεταξύ των 29 κρατών-μελών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) [1]. Όταν αντίτυπο του σχεδίου διέρρευσε στη δημοσιότητα την τελευταία στιγμή, κυρίως από τη Monde diplomatique, το κύμα των διαμαρτυριών που προκλήθηκε ήταν χωρίς προηγούμενο και υποχρέωσε τους εμπνευστές του να το αποσύρουν. Δεκαπέντε χρόνια μετά, το ίδιο σχέδιο επιστρέφει με νέο μανδύα.

Η Συμφωνία Διατλαντικής Εμπορικής και Επενδυτικής Συνεργασίας (Transatlantic Trade and Investment Partnership, ΤΤΙΡ), την οποία διαπραγματεύονται από τον Ιούλιο του 2013 Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί τροποποιημένη εκδοχή της ΠΣΕ. Προβλέπει ότι η ισχύουσα νομοθεσία στις δύο πλευρές του Ατλαντικού θα υποταχθεί στους κανόνες του ελεύθερου εμπορίου, που έχουν καθιερωθεί από και για τις μεγάλες ευρωπαϊκές και αμερικανικές επιχειρήσεις, επί ποινή εμπορικών κυρώσεων για τη χώρα-παραβάτη ή αποζημιώσεων αρκετών εκατομμυρίων ευρώ προς όφελος των εναγόντων.

Σύμφωνα με το επίσημο χρονοδιάγραμμα, οι διαπραγματεύσεις δεν αναμένεται να ολοκληρωθούν παρά μέσα σε δύο χρόνια. Η ΤΤΙΡ συνδυάζει, τροποποιώντας τα προς το χειρότερο, τα πιο καταστροφικά στοιχεία των συμφωνιών που έχουν υπογραφεί μέχρι τώρα. Εάν υιοθετηθεί, τα προνόμια των πολυεθνικών θα αποκτήσουν την ισχύ νόμου και θα δέσουν για τα καλά τα χέρια των κυβερνήσεων. Στεγανοποιημένη από τις όποιες αλλαγές κυβερνήσεων και τις λαϊκές κινητοποιήσεις, η συμφωνία θα εφαρμόζεται με ή παρά τη θέληση των κρατών, καθώς οι διατάξεις της δεν θα μπορούν να τροποποιηθούν παρά με την ομόφωνη συγκατάθεση των χωρών που θα την έχουν υπογράψει. Η συμφωνία θα μεταφέρει στην Ευρώπη το πνεύμα και τους μηχανισμούς του ασιατικού προτύπου της, της Συμφωνίας Συνεργασίας του Ειρηνικού (Trans-Pacific Partnership, TPP), η οποία βρίσκεται σε φάση έγκρισης από 12 χώρες της περιοχής, αφού προωθήθηκε με ζήλο από τους αμερικανικούς επιχειρηματικούς κύκλους. Οι δύο συμφωνίες, ΤΤΙΡ και ΤΡΡ, θα συγκροτούν μια οικονομική αυτοκρατορία ικανή να υπαγορεύει τους όρους της έξω από τα σύνορά της: